ပညာေရး- အဆင့္ျမင့္ပညာ မုိးေသာက္ယံနီးၿပီလား

ဘုိးလႈိင္

ျမန္မာ့အဆင့္ျမင့္ပညာနိမ့္က်လာခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ ၅ဝ ေက်ာ္ေလၿပီ။ အာဏာရွင္ေခတ္အဆက္ဆက္ တကၠသိုလ္ဆရာမ်ားကို နံႏွိမ္နင္းေျခၿပီး သူတုိ႔၏ပညာကို တန္ဖိုးမရွိေအာင္ ျပဳခဲ့သည့္အေၾကာင္း အမ်ားသိၿပီးျဖစ္၏။ ဝမ္းနည္းဖြယ္၊ အားငယ္ဖြယ္ေကာင္းေသာ ပညာေရးအေျခအေနကို ဒီမုိကေရစီနည္းက် ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ေသာ အစိုးရလက္ထက္ ခုနစ္လၾကာသည္အထိ မေျပာင္းလဲႏုိင္ေသးပါ။ စာေရးသူသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဥကၠ႒အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေသာ ၿပီးခဲ့သည့္ လႊတ္ေတာ္၏ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ အဆင့္ျမႇင့္တင္ေရး ေကာ္မတီတြင္အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့ ပါသည္။

ေကာ္မတီသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၏ အဆင့္ျမႇင့္တင္ေရး မစြမ္းေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ပါ။ ဤမေအာင္ျမင္မႈမွာ ယခင္အစိုးရက လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီႏွင့္ စိတ္ပါလက္ပါ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမရွိေသာေၾကာင့္ဟု ကြၽန္ေတာ္ေျပာႏုိင္ပါသည္။ ယခု အစိုးရသစ္လက္ထက္တြင္လည္း ေယဘုယ်အားျဖင့္ ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ စီမံကိန္းေရးေနဆဲ၊ ဥပေဒမ်ားျပ႒ာန္းရန္ လုပ္ေဆာင္ေနဆဲျဖစ္သျဖင့္ အရာ မထင္လာေသးပါ။

လမဲ့ေကာင္းကင္မွ ၾကည္လဲ့လဲ့ၾကယ္

ျမန္မာ့ပညာေရးကို လကြယ္ညဥ့္ေကာင္းကင္ႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္လုိက္မည္။ သို႔ေသာ္ တုိးတက္မႈ သေကၤတေဆာင္ေသာ လင္းလက္ၾကယ္ကေလးမ်ား ေတြ႕ျမင္ရသည္။ မုိးေသာက္ၾကယ္အျဖစ္ တင္စားႏုိင္ေသာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံမွ ပါေမာကၡ ခင္ေမာင္ေမာင္သည္ ႏိုဝင္ဘာ ၂၈ ရက္တြင္ ရန္ကုန္သို႔ ေလယာဥ္ျဖင့္ ဆိုက္ေရာက္လာပါၿပီ။ ပါေမာကၡ ခင္ေမာင္ေမာင္သည္ ေတာင္ပိုင္းမစ္ဆူရီတကၠ သိုလ္တြင္ ႐ူပေဗဒဌာနမွဴးတာဝန္ထမ္း ေဆာင္ေနရာမွ ဖူးဘ႐ိုက္ပညာသဟာယ (Fullbright Fellow)အျဖစ္ မႏၲေလး တကၠသိုလ္တြင္ သင္ၾကားပို႔ခ်ရန္ ေရာက္လာျခင္းျဖစ္၏။ ဖူးဘ႐ိုက္ဖဲလုိးသည္ အေမရိကန္မွ ေပးေသာ ဂုဏ္ျဒပ္ျမင့္ဆုလာဘ္ႀကီး ျဖစ္၏။ ခ်ီးျမႇင့္ခံရသူ ပညာရွင္အတြက္ ဂုဏ္ႀကီးျမင့္သလို လက္ခံေသာ အိမ္ရွင္တကၠသိုလ္အတြက္လည္း ဂုဏ္ရွိသည္။ ပါေမာကၡ ခင္ေမာင္ေမာင္သည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဘြဲ႕ရျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာ သူ၏ တကၠသိုလ္တြင္လည္း အခ်ိန္ပိုင္းပို႔ခ်ဦးမည္ဟု သိရ၏။ [ပါေမာကၡ ခင္ေမာင္ေမာင္သည္ ေဒါက္တာဘြဲ႕ရသူျဖစ္ ေသာ္လည္း ပါေမာကၡဘြဲ႕ကို ဦးစားေပးသျဖင့္ ေဒါက္တာဘြဲ႕ကို ခ်န္လွပ္သည္ကုိ သတိျပဳ ေစလုိပါသည္။ အမည္ေရွ႕တပ္ဂုဏ္ပုဒ္ျပဘြဲ႕ (title) တစ္ခုဆို လံုေလာက္ၿပီဟု ကမၻာ့တကၠသိုလ္ေလာကတြင္ စံျပဳထားပါသည္။ ပါေမာကၡေဒါက္တာဟု ဂုဏ္ပုဒ္ႏွစ္မ်ဳိးတပ္႐ိုး ကမၻာ့တကၠသိုလ္ႀကီးမ်ားတြင္ အစဥ္အလာ မရွိပါ။]

ျမန္မာ့ပညာေရးကို လကြယ္ညဥ့္ႏွင့္ ႏႈိင္းသျဖင့္ ပါေမာကၡ ခင္ေမာင္ေမာင္ကို ႐ူပေဗဒ မုိးေသာက္ၾကယ္အျဖစ္ တင္စားရေပမည္။ သူေရာက္လာသျဖင့္ ျမန္မာ့႐ူပေဗဒမုိးေသာက္ ခ်ိန္ေရာက္ၿပီဟု ေျပာႏုိင္ေလၿပီ။ သို႔ေသာ္ သူသည္ (အေနာက္တုိင္း) အေမရိကန္ႏုိင္ငံတြင္ ေနထုိင္လုပ္ကိုင္ေနသူ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အေနာက္ေကာင္းကင္က ညဥ့္ဦးၾကယ္ (သို႔) ေသာၾကာၾကယ္ဟုလည္း တင္စား၍ရပါသည္။ မုိးေသာက္ၾကယ္ႏွင့္ ေသာၾကာၾကယ္မွာ တစ္ခုတည္းျဖစ္သည္ကို သတိျပဳၾကပါကုန္။

တစ္ရံေရာအခါက မႏၲေလးတကၠသိုလ္၏ ႐ူပေဗဒေရႊေခတ္

ဖူးဘ႐ိုက္ေဖာင္ေဒးရွင္း အေထာက္အပံ့ ျဖင့္ မႏၲေလးတကၠသုိလ္တြင္ ႐ူပေဗဒသင္ၾကားသူအျဖစ္ ပါေမာကၡ ခင္ေမာင္ေမာင္သည္ ေရွးဦးပထမ မဟုတ္ပါ။ ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝေက်ာ္က အတိတ္ကို ျပန္ၾကည့္ပါစို႔။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္မွ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္အထိ သံုးႏွစ္ၾကာေအာင္ ဖေလာ္ရီဒါတကၠသိုလ္မွ ပါေမာကၡ ေရာဘတ္ ခ႐ိုဇီယာဝီလီယံဆန္ (Prof. Robert Crozier Williamson) သည္ ဖူးဘ႐ိုက္ဖဲလိုးအျဖစ္ မႏၲေလးတကၠသိုလ္တြင္ ႐ူပေဗဒပို႔ခ် ခဲ့ပါသည္။ ဝီလီယံဆန္သင္ေပးခဲ့ေသာ ႐ူပေဗဒ ဂုဏ္ထူးတန္းေလးသုတ္ရွိသည္။ ပထမသုတ္ ဦးအုန္းေမာင္ (မိုး/ဇလ ၫႊန္ခ်ဳပ္)ႏွင့္ ေဒါက္တာ မ်ဳိးတင့္(ပါေမာကၡ)၊ ဒုတိယသုတ္တြင္ ေဒါက္တာလွျမင့္(ပါခ်ဳပ္)ႏွင့္ ဦးႀကီးျမင့္ (ပါခ်ဳပ္)၊ တတိယသုတ္တြင္ ဦးေဌးေအာင္ (တြဲ-ပါေမာကၡ)၊ ေဒၚရီရီျမ (ကထိက)၊ ဦးရာမ (ေဆး႐ူပပညာရွင္အေမရိကန္)ႏွင့္ M.Sc(Q) အဆင့္ဆရာႀကီး ဦးေသာင္း၊ ဦးဆန္နီႏွင့္ ဦးစိန္ဝင္း၊ စတုတၴသုတ္တြင္ ဦးဖုန္းျမင့္ (ပါခ်ဳပ္)ႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္ ဘုိးလႈိင္အျပင္ M.Sc(Q) မွ ဦးခင္ေမာင္သိန္း(ကထိက)၊ ဦးေက်ာ္ (စစ္တကၠသိုလ္ႏွင့္ ပခုကၠဴေက်ာင္း အုပ္ႀကီး)၊ ေဒါက္တာထြန္းေရႊ (စစ္တကၠသိုလ္၊ ပါေမာကၡႏွင့္ ေအဘက္တကၠသိုလ္)တို႔ ပါဝင္သည္။ အတန္းတစ္တန္းစီတြင္ အတန္းသားဦးေရ အေတာ္နည္း၏။ အမ်ားဆံုး ငါးေယာက္၊ ေျခာက္ေယာက္သာ ရွိသည္။

၁၉၅၈-၁၉၆၃ ခုႏွစ္အတြင္း မႏၲေလး တကၠသိုလ္ ႐ူပေဗဒဆရာအင္အားမွာ အေရ အတြက္မမ်ားေသာ္လည္း ပညာအားအလြန္ ေကာင္းသည္။ ပါေမာကၡ ဝီလီယံဆန္အျပင္ ဆရာ အာလီအာမက္ ပါေမာကၡအျဖစ္ ရွိေသးသည္။ ၎ပါေမာကၡႏွစ္ဦးအျပင္ ကထိက ဆရာႀကီး သံုးေယာက္ ဂုဏ္ထူးတန္းပို႔ခ်သည္။ ပါေမာကၡ အာလီအာမက္ကုိ ေရွး႐ိုး ႐ူပေဗဒအထူးႏိုင္နင္းသူအျဖစ္ ကြၽန္ေတာ္ ဂုဏ္ျပဳမွတ္တမ္းတင္လုိသည္။ ဆရာ အာလီ သည္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္အတူ အတန္းထဲတြင္ လာထုိင္ၿပီး ဝီလီယံဆန္ပို႔ခ်ေသာ ကြမ္တမ္ မကၠင္းနစ္အတန္းတက္သည္။ ပညာရွာလိုသူအတြက္ အသက္ႀကီးသည္ မရွိ ေဆာင္ပုဒ္ကုိ ဆရာအာလီက လက္ေတြ႕လုိက္နာျပသည္ဟု မွတ္ယူရ၏။

ပါေမာကၡႏွစ္ဦးအျပင္ မႏၲေလးတကၠသိုလ္တြင္ ကထိကသံုးဦးရွိပါေသးသည္။ အားလံုး တကယ့္ ႐ူပေဗဒ ဆရာႀကီးမ်ားပါေပ။ ဆရာဦးေက်ာ္ျမင့္သည္ အလြန္အသင္အျပ ေကာင္း၏။ အားတက္သေရာသင္၏။ လန္ဒန္တကၠသိုလ္မွ M.Sc ဘြဲ႕ရၿပီး ျမန္မာတစ္လံုး တစ္ပါဒမပါဘဲ အဂၤလိပ္လို အလြန္ဌာန္ က႐ိုဏ္းက်သားနားစြာ ေျပာသူျဖစ္၏။ ဦးေက်ာ္ျမင့္သည္ ႐ုပ္ရည္ေခ်ာ၏။ လစာေကာင္း၏။ သို႔ေသာ္ျငား တစ္ကုိယ္တည္း လူပ်ဳိႀကီးအျဖစ္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ားအေပၚ သားသမီးပမာ တြယ္တာသည္။ ယခုအထိ တပည့္မ်ားက တမ္းတမ္းတတဆရာ ႀကီးပါေပ။ အၿငိမ္းစားၿပီး ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္ရွာသည္။ ဦးတင္ဦးလႈိင္သည္ မစ္ရွီဂန္တကၠသိုလ္မွ M.Sc ဘြဲ႕ရသည္။ အဂၤလိပ္လုိ ေခ်ာမြတ္စြာသင္ၾကားသည္။ စာသင္ေကာင္းသည္။ ေဖာ္ေရြရင္းႏွီးသည္။ သူလည္း ဦးေက်ာ္ျမင့္အတုိင္း တစ္ကုိယ္တည္း၊ ယခု အသက္ (၈၃)ႏွစ္ က်န္းမာေသးသည္။ ဦးသာလႈိင္သည္ ဖေလာ္ရီဒါတကၠသိုလ္မွ M.Sc ရ၏။ နည္းနည္းတင္းက်ပ္ေသာ ဆရာျဖစ္သည္။ စာသင္ေကာင္း၏။ ကြၽန္ေတာ္ ေတြ႕ဖူးသမွ် ႐ူပေဗဒဆရာမ်ားတြင္ အီလက္ထရြန္နစ္ လက္ေတြ႕သင္ၾကားမႈတြင္ အေပါက္ေျမာက္ဆံုး ဆရာအျဖစ္ သတ္မွတ္ပါ သည္။ ဆရာ့တြင္ အိမ္ေထာင္ရွိ၊ ယခုလအထိ က်န္းမာဆဲ။

ဆရာအားလံုးက ဂုဏ္ထူးတန္းအတြက္ စမ္းသပ္ခန္းတြင္ လက္ေတြ႕ဆည္းပူးမႈကုိ ကိုယ္တုိင္ႀကီးၾကပ္ေပးသည္။ ဌာနတြင္ ရွိသမွ်ပစၥည္းကို စိတ္ႀကိဳက္ သံုးခြင့္ေပး ထားသည္။ ပါေမာကၡႏွစ္ေယာက္ႏွင့္ ကထိက သံုးေယာက္ေပါင္းၿပီး အတန္းသားေလးငါး ေယာက္သာရွိေသာ အတန္းကုိ ပို႔ခ်ေပးသျဖင့္ ဆရာ၊ေက်ာင္းသား မည္မွ်ရင္းႏွီးသည္၊ ဆရာ က ေက်ာင္းသားအေပၚ မည္မွ်ဂ႐ုစိုက္သည္ကို ခ်င့္ခ်ိန္ၾကည့္ႏုိင္ပါသည္။ ေက်ာင္းသားဦးေရ နည္း၏။ သုိ႔ေသာ္ အရည္အေသြးအလြန္ျမင့္၏။ မႏၲေလးတကၠသိုလ္၏ ဤ႐ူပေဗဒဂုဏ္ထူး တန္းပထမေလးသုတ္မွ ဘြဲ႕ရမ်ားကို ႀကိဳက္ရာထိပ္တန္းတကၠသိုလ္၏ ဘြဲ႕ရႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ႏုိင္သည္။ သူတို႔ေၾကာင့္ အမိတကၠ သုိလ္ ဂုဏ္မငယ္မွာ ေသခ်ာပါ၏။

ျပည္ေျပးက တုိင္းျပည္ကို ေက်းဇူးဆပ္ေလၿပီ

ပါေမာကၡ ခင္ေမာင္ေမာင္သည္ ျပည္ေျပးဘဝေရာက္ခဲ့ဖူး၏။ သူဘြဲ႕ရသည္။ M.Sc ဘဲြ႕လည္းရ၏။ သို႔ေသာ္ သင့္ေတာ္ရာ အလုပ္မရ။ ျပည္ပပညာသင္ထြက္ဖို႔လည္း ဆူဆူပူပူ။ ထိုေခတ္ (၁၉၆၇-၆၈) ခုႏွစ္တြင္ လြယ္လြယ္ႏွင့္ ပတ္စ္ပို႔ ေလွ်ာက္လုိ႔မရ။ အာဏာရွင္ဦးေနဝင္း၏ေခတ္ စီးပြားေရးက ခြၽတ္ၿခံဳက်။ ႏိုင္ငံကုိ အလံုပိတ္ထားသည္။ ႏုိင္ငံသားမ်ား ျပည္ပထြက္ခြင့္မရ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ခင္ေမာင္ေမာင္သည္ သူငယ္ခ်င္း ႐ိုင္ဖူး အာမက္ႏွင့္အတူ နယ္စပ္ျဖတ္ၿပီး ထုိင္းႏိုင္ငံထဲသို႔ေျပးသည္။ သို႔ေသာ္ နယ္စပ္ေတာထဲ သူပုန္နယ္ ေမွာင္ခိုကုန္သည္မ်ား က်က္စားရာ ေျမတြင္ ေသာင္တင္ေန၏။ သူ႔ကုိ ျပင္သစ္ လူမ်ဳိးသာသနာျပဳ ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးက ေစာင့္မၾကည့္႐ႈ၏။ ''ဒီပတ္စ္ပို႔ဘယ္လိုရလာသလဲ၊ မင္းငါ့ကို မေမးနဲ႔လို႔ ေျပာၿပီး ကြၽန္ေတာ္ကို ပတ္စ္ပို႔ေပးတယ္'' ဆရာဟု ခင္ေမာင္ေမာင္ က ကြၽန္ေတာ့္ကို ေျပာျပသည္။ ဘုန္းႀကီးက သူ႔ကုိ ကူညီသည္။ ပံုျပင္ရွည္ကုိ တုိတိုေျပာေသာ္ ခင္ေမာင္ေမာင္ အေမရိကန္ေရာက္၊ ဘြဲ႕လြန္ ေက်ာင္းသားျဖစ္၊ Ph.D ဘြဲ႕ရ။ ေနာက္တကၠသိုလ္ဆရာငယ္မွစၿပီး ပါေမာကၡအထိ တက္လွမ္းခဲ့ၿပီ။

ထူးဆန္း႐ူပေဗဒ သို႔မဟုတ္ ဟိုက္ပါ႐ူပေဗဒ

'ျမန္မာ့အဆင့္ျမင့္ပညာ နိမ့္က်လာခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ ၅ဝ ေက်ာ္ေလၿပီ' ဟု ကြၽန္ေတာ္ ဤေဆာင္းပါးအစကို ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း မႏၲေလးတကၠသိုလ္ ႐ူပေဗဒဌာနက ေတာ့ အလြန္ႀကီး ဆုိးဆိုးရြားရြား မျဖစ္ေသးပါ။ ဌာနတြင္ ျပစရာေကာင္းကြက္ကေလးမွိတ္တုတ္ မွိတ္တုတ္လင္းေနေသးသည္။ လကြယ္ညဥ့္ မုိးေကာင္းကင္က ၾကယ္ကေလးေတြႏွင့္ ႏႈိင္းပါ က မဆိုးေသာ ဥပမာျဖစ္၏။ သိသူေတြအတြက္ေတာ့ ခ်ီးမြမ္းစရာအကြက္ပါေပ။ အလြန္လူ သိနည္းေသာ အထူးတကာ အထူးနယ္ျဖစ္သည့္ ''ဟိုက္ပါ ႏ်ဴကလီးယား ႐ူပေဗဒ'' (hypernuclear physics) တြင္ မႏၲေလးမွ ႐ူပေဗဒအဖြဲ႕ကေလးသည္ ထူးခြၽန္၏။ စြမ္းစြမ္းတမံ သုေတသနစာတမ္းေတြျပဳစုေနသည္။

မွန္ပါ၏။ ဟိုက္ပါႏ်ဴကလီးယား ႐ူပေဗဒဟုေခၚသည္။ ဆန္းျပားေသာ ႐ူပေဗဒျဖစ္၏။ လူသိနည္းေသာ၊ နားလည္ရခက္ေသာ ပညာနယ္ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ ဤနယ္ကုိမွ စိတ္ဝင္စားေသာ ႐ူပေဗဒပညာရွင္မ်ား အထင္ကရတကၠသိုလ္မ်ားတြင္ ရွိေနပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ဂ်ပန္တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ စိတ္ဝင္စားသူေတြ ရွိသည္။ ဤနယ္ကို အာ႐ံုစုိက္ၿပီး သုေတသန လုပ္ေနၾကသည္။ ဟိုက္ပါႏ်ဴကလီးယပ္တဲ့။ အဲဒါဘာပါလိမ့္။ အက္တမ္တြင္ ႏ်ဴကလီးယပ္ဟု ေခၚေသာ အရြယ္အလြန္ေသးသည့္ ဗဟိုဝတ္ဆံကေလး ရွိသည္။ ႏ်ဴကလီးယပ္ထဲတြင္ ထူးဆန္းအမႈန္ သို႔မဟုတ္ ဟိုက္ပါအမႈန္ (Strange Particle or hyper particle) ပါဝင္လွ်င္ ၎ကို ဟိုက္ပါႏ်ဴကလီးယပ္ဟုေခၚသည္။ အဲေတာ့ ''ထူးဆန္း'' (strange) ဆိုတာ ဘာလဲဟု ထပ္ေမးဖို႔လိုဦးမည္။ ႐ုပ္ပစၥည္းကို အေသးတကာအေသးဆံုး၊ သူ႔ထက္ေသးတာမရွိၿပီဟု ဆိုႏုိင္ေသာ အဆင့္တြင္ အမႈန္ေျခာက္မ်ဳိးႏွင့္ ယင္းတုိ႔၏ မိတ္ဖက္ဆန္႔က်င္အမႈန္ေျခာက္မ်ဳိး ရွိေၾကာင္း သေဘာတရား ႐ူပေဗဒဆရာတို႔က ေဖာ္ထုတ္ထားသည္။ ထုိအမႈန္ ေျခာက္မ်ဳိးကို ''ကြပ္'' (quark) ဟု ေခၚသည္။ ဆန္႔က်င္ဘက္မ်ားက ''ဆန္႔က်င္ကြပ္'' (antiquark) မ်ား ျဖစ္သည္။ ထိုေျခာက္မ်ဳိးေသာ ကြပ္ေတြထဲမွ တစ္ခုကို ''ထူးဆန္း'' (strange) ဟု ကင္ပြန္း တပ္ထားသည္။ မွန္ပါသည္။ အမႈန္၏ ဂုဏ္သတၱိထူး တစ္မ်ဳိးကို ''ထူးဆန္းျခင္း'' (strangeness) ဟု႐ူပေဗဒဆရာတုိ႔က အမည္တပ္ထားသည္။ ထူးဆန္းျခင္း ဂုဏ္ေဆာင္ေသာ အမႈန္ကို ထူးဆန္းအမႈန္ (strange particle) ေခၚၿပီး ထူးဆန္းအမႈန္အနည္းဆုံး တစ္ခုပါဝင္ေသာ ႏ်ဴကလီးယပ္ကုိ ဟိုက္ပါ ႏ်ဴကလီးယပ္ဟု ေခၚပါသည္။

ဟိုက္ပါႏ်ဴကလီးယား ႐ူပေဗဒကို အသိခက္ေသာ၊ လူသိနည္းေသာ ပညာနယ္ဟုေရွ႕တြင္ ကြၽန္ေတာ္ ေရးခဲ့သည္။ ထူးဆန္းျခင္း (strangeness)သည္ ေရွးဦးမူလတြင္ သေဘာတရား သက္သက္ လိုအပ္ခ်က္အျဖစ္ သီအုိရီ႐ူပေဗဒဆရာမ်ားက ထြင္ထားေသာ ''စိတ္ကူးထဲမွ ႐ုပ္ဂုဏ္သတၱိ'' (imaginary entity) ျဖစ္၏။ ယခုေခတ္တြင္ ထူးဆန္းအမႈန္ မ်ား၊ ဟိုက္ပါႏ်ဴကလီးယပ္မ်ားကို လက္ေတြ႕ တကယ္ ထုတ္လုပ္ေပးႏုိင္စြမ္းေသာ ''အမႈန္ တြန္းအားေပးစက္'' (accelerator) ဟု ေခၚ ေသာ ဧရာမ ကိရိယာႀကီးမ်ား ဂ်ပန္၊ ဥေရာပ ႏွင့္ အေမရိကန္လက္ေတြ႕သုေတသနဌာန ႀကီးမ်ားတြင္ ရွိေနေလၿပီ။ ဟိုက္ပါႏ်ဴ ကလီးယပ္ကုိ လူလုပ္လုိ႔ရၿပီ။ ဤနယ္ပယ္အတြက္ ႐ူပေဗဒသည္ အလြန္နက္႐ႈိင္း၏။ ဉာဏ္ႀကီးေသာ၊ အေတြးေကာင္းေသာ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္သာ အပ္စပ္ေသာ နယ္ျဖစ္၏။ ဟိုက္ပါ ႏ်ဴကလီးယား သုေတသနလုပ္ႏိုင္ ေသာ လက္ေတြ႕ဌာန ဂ်ပန္၊ ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကန္တြင္ ရွိသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း အေရအတြက္ မမ်ားပါ။ ရွားပါးသုေတသန နယ္ျဖစ္သည္။ ပညာကခက္ခဲေသာေၾကာင့္၊ သိမ္ေမြ႕ေသာေၾကာင့္ ႐ူပေဗဒဆရာမ်ား ခြဲတမ္းခ်ၿပီး နယ္ခြဲ၍ သုေတသနလုပ္ၾကရသည္။ လက္ေတြ႕ပညာရွင္ (experimentalist) ဟုေခၚေသာ သုေတသီမ်ားက လက္ေတြ႕သံုးကိရိယာေတြ တီထြင္၊ ေဆာက္လုပ္၊ စမ္းသပ္ခ်က္ေတြလုပ္ၿပီး အခ်က္အလက္ (data) မ်ား ေဖာ္ထုတ္သည္။ သေဘာတရားဆရာ (theorist) ဟုေခၚေသာ ဆရာမ်ားက လက္ေတြ႕အခ်က္အလက္မ်ားကို ၾကည့္႐ႈ သ႐ုပ္ခြဲၿပီး သေဘာတရားေရး ေတြးသည္။ တြက္ကိန္းေတြထုတ္သည္။ ဘယ္လုိဘယ္လို စမ္းသပ္ ၾကည့္ၾကပါဦးဟု နယ္သစ္ ေဖာ္ဖို႔အႀကံဉာဏ္ေတြေပးသည္။

မႏၲေလးက ဟိုက္ပါႏ်ဴကလီးယားအဖြဲ႕

မႏၲေလးတြင္ ဟိုက္ပါႏ်ဴကလီးယား သုေတသနအဖြဲ႕ကို ဦးစီးေရွ႕ေဆာင္သူသည္ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္ေဆြျမင့္ ျဖစ္၏။ သူသည္ ဟုတ္ကိုင္ဒိုတကၠသိုလ္မွ Ph.D ဘြဲ႕ရ၏။ စူးစူးစိုက္စိုက္ ဟိုက္ပါ ႏ်ဴကလီးယား႐ူပေဗဒ သုေတသနလုပ္သျဖင့္ ပညာရွင္အသိုက္အဝန္းတြင္ လူသိမ်ား၏။ မႏၲေလးတြင္ ႐ူပေဗဒ ပါေမာကၡျဖစ္လာ၏။ သို႔ေသာ္ ကြၽန္ေတာ္တို႔၏ ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ ထူးခြၽန္ေသာ ပါေမာကၡကို ဂုဏ္ျပဳေသာနည္းလမ္းမရွိပါ။ ဘာဆုမွ ေပးေလ့မရွိပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ပါေမာကၡ ေဒၚခင္ေဆြျမင့္ ထူးခြၽန္လို႔ပါေမာကၡခ်ဳပ္အျဖစ္ ''ရာထူးတိုး''ေပးေလသည္။ အံ့ဖြယ္ပါတကား။ ေဒၚခင္ေဆြျမင့္၏ သုေတသန ၄-၅ ႏွစ္ေလာက္ ဆုတ္ယုတ္သြားသည္။ ''ပါေမာကၡကို ရာထူး တိုးေပးသတဲ့''။ ''ပါေမာကၡဆိုေသာ ေဝါဟာရ ၏ မူလအဓိပၸာယ္ကြယ္္ေပ်ာက္ေနေလၿပီ။''

သို႔ေသာ္ မႏၲေလးတကၠသိုလ္ကံေကာင္း လာပံုရ၏။ေဒၚခင္ေဆြျမင့္ ပါ/ခ်ဳပ္မွ အၿငိမ္းစား ယူၿပီးပါၿပီ။ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါေမာကၡအျဖစ္ ဟိုက္ပါႏ်ဴကလီးယားအဖြဲ႕ကို ျပန္လည္ ဦးေဆာင္ၿပီး Ph.D သင္တန္းသားမ်ားကို သုေတသနႀကီးၾကပ္ေပးေနပါၿပီ။

(စကားမစပ္-ထူးခြၽန္ေသာ ဂုဏ္ထူး ေဆာင္ ပါေမာကၡကို လစာေငြေၾကး ဘယ္ေလာက္၊႐ုပ္ဝတၴဳအေထာက္အပံ့ ဘယ္ပံုႏွင့္ ခ်ီးျမႇင့္ထားပါလိမ့္။ ကိုယ္ပိုင္ကား ကိုယ္တိုင္ ေမာင္းၿပီး ေဒၚခင္ေဆြျမင့္ ေက်ာင္းတက္ေနရ မည္ထင္ပါ၏။ ဆရာဆိုတာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါေမာကၡကို လူရာသြင္းေလ့မရွိတာ တကၠသိုလ္ဆရာ ဆရာမ အားလံုးအသိ မဟုတ္ပါလား။)

ဒါေတြထားပါေတာ့။ ႏိုင္ငံေအာက္တန္းက်ေနေသာ အေျခအေနထဲမွ သုေတသီအဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕သည္ ကမၻာ့တကၠသုိလ္မ်ားႏွင့္ ရင္ေပါင္တန္းသုေတသနလုပ္ေနပါသည္ဟု သိရသျဖင့္ စာဖတ္သူအတြက္ စိတ္လႈပ္ရွားဖြယ္ ေကာင္းပါလိမ့္မည္။ ေဒၚခင္ေဆြျမင့္၏ သုေတသနစာတမ္းမ်ား၊ သူ႔စာတမ္းကို ကိုးကားမွီျငမ္းေသာ သုေတသီမ်ား စာရင္းကို အင္တာနက္တြင္ လြယ္လြယ္ရွာလို႔ရပါသည္။ ရွာၾကည့္ေစလိုသည္။ နားလည္ဖို႔ မလိုပါ။ စာရင္းျမင္ဖူး႐ံု ၾကည့္ေစလိုသည္။ khin swe myint, hypernuclear physics ဟု Google search တြင္ ႐ိုက္သြင္းၿပီး'ကလစ္'လုပ္ၾကည့္ပါ။

အေျခခံသေဘာတရား႐ူပေဗဒ၊ ကြမ္တမ္မကၠင္းနစ္

အက္တမ္ႏွင့္ ယင္းထက္ေသးငယ္ေသာ ပစၥည္းမ်ားအတြက္ ေရွး႐ိုး႐ူပေဗဒဟု ေခၚေသာ နယူတန္၏႐ူပေဗဒ (Classical Physics or Newtonian physics)ကို သံုး၍ မရပါ။ အသံုးဝင္ေသာ သေဘာတရားေရး ႐ူပေဗဒအသစ္ကို ကြမ္တမ္မကၠင္းနစ္ (Quantum Mechanics-QM)ဟု ေခၚပါသည္။ ဟုိက္ပါႏ်ဴကလီးယား ႐ူပေဗဒအဖြဲ႕လက္သံုးျပဳစရာမွာ အေျခခံ QM မဟုတ္ပါ။အဆင့္ျမင့္ QM ကိုင္စြဲရပါမည္။ နာမည္ေက်ာ္ ႏုိဘယ္ဆုရ ႐ူပေဗဒဆရာ လူရႊင္ေပၚ လြင္သူ ရစ္ခ်က္ဖုိင္မန္၏ အဆုိအရ တကယ္တမ္း ကြမ္တမ္မကၠင္းနစ္ကို သိနားလည္သူ ဤကမၻာတြင္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ်မရွိပါ။ အုိင္စတုိင္းလုိ၊ နီး(လ္)ဘုိးလုိ ႐ူပေဗဒအေက်ာ္ အေမာ္ပေဂးႀကီးေတြလည္း QM ကို တကယ္ နားမလည္ပါ။ သို႔ေသာ္လည္း QM သည္ အဏု ျမဴအဆင့္ႏွင့္ ဒီထက္ေသးသည့္ေလာကကို ဆင္းၿပီး ေလ့လာေသာ ႐ူပေဗဒဆရာမ်ားအတြက္ လက္ေတြ႕အသံုးတည့္လွေသာ မရွိမျဖစ္လက္နက္ကိရိယာတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ ႐ူပေဗဒပညာရွင္စစ္မွန္လွ်င္ QM ၏အေျခခံ ေလးေလာက္ေတာ့ မသိမျဖစ္ သိထားမွ ျဖစ္သည္။

ပါေမာကၡခင္ေမာင္ေမာင္၏ က႑

ပါေမာကၡခင္ေမာင္ေမာင္၏ လက္ရွိအလုပ္အကုိင္သည္ ေတာင္ပိုင္းမစ္ဆုိရီ တကၠသိုလ္တြင္ ႐ူပေဗဒဌာနမွဴးျဖစ္၏။ သူသည္ သေဘာတရား ႐ူပေဗဒအထူးျပဳသူျဖစ္ေသာ္လည္း သူ၏ဌာနတြင္ လက္ေတြ႕႐ူပ ေဗဒေရာ သေဘာတရား႐ူပေဗဒကိုပါ ေလ့လာသုေတသန လုပ္ေနပါသည္။ ဆရာ ခင္ေမာင္ေမာင္ က်က္စားေသာ အထူးပညာ နယ္သည္ အဆင့္ျမင့္ကြမ္တမ္မကၠင္းနစ္ႏွင့္ ႏ်ဴကလီးယားတည္ေဆာက္ပံု သီအုိရီျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဆရာခင္ေမာင္ေမာင္အေနျဖင့္ မႏၲေလးမွ ဟုိက္ပါႏ်ဴကလီးယားအုပ္စုႏွင့္ လက္တြဲမိရန္ အခက္အခဲမရွိႏုိင္ပါ။ မႏၲေလးတြင္ ဆရာခင္ေမာင္ေမာင္ အဆင့္ျမင့္ ကြမ္တမ္ မကၠင္းနစ္ႏွင့္ ႏ်ဴကလီးယား သီအုိရီ ပို႔ခ် လိမ့္မည္။ အခြင့္သင့္ပါက ဘြဲ႕ႀကိဳအဆင့္အေျခခံ ကြမ္တမ္မကၠင္းနစ္လည္း သင္ဦးမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသည္။ သင္ျဖစ္ပါေစ ဆုေတာင္းပါ၏။ ဒါမွ်မက အခါအားေလ်ာ္စြာ ရန္ကုန္လာၿပီး သင္ဦးမည္။ ေက်ာင္းသားအေပါင္းတို႔ ကြမ္တမ္မကၠင္းနစ္ခက္လွခ်ည္ရဲ႕ မညည္းၾကႏွင့္။ အဲဒါတကယ့္ကမၻာ့အဆင့္႐ူပေဗဒျဖစ္သည္။

[စာဖတ္သူအေပါင္းတို႔ ဆရာ ခင္ေမာင္ေမာင္ႏွင့္ေဒၚခင္ေဆြျမင့္တို႔ ပညာနယ္တြင္ ကမၻာ့တန္းဝင္ပံုကိုသိႏုိင္ရန္ အင္တာနက္တြင္ ရွာၾကည့္ေစလုိသည္။ google search တြင္ "khin swe myint, hypernuclear physics, mandalay university'' ႏွင့္ ''khin maung maung , physics, university of southern missouri'' ႐ိုက္ထည့္ၿပီး ရွာေဖြ၍ ကလစ္လုပ္လွ်င္ ေပၚထြက္လာပါမည္။]

ျဖည့္စြက္။ ကြၽန္ေတာ္ဘုိးလိႈင္ အမည္ရင္း ေဒါက္တာတင္လိႈင္က ခင္ေမာင္ေမာင္ႏွင့္ ခင္ေဆြျမင့္တို႔အတြက္ ဂုဏ္ယူပါသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေလးဆယ္ေက်ာ္တုန္းက သူတို႔ သည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ကြၽန္ေတာ္သင္ၾကားေသာ ႐ူပေဗဒအတန္းမ်ား တက္ခဲ့သူ ပညာခြၽန္ေက်ာင္းသား/သူ ျဖစ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ပါတည္း။

[ဘုိးလိႈင္သည္ မႏၲေလး၊ မေကြး၊ ရန္ကုန္တကၠ သိုလ္မ်ားတြင္ ႐ူပေဗဒဆရာလုပ္ခဲ့ၿပီး ရန္ကုန္နည္းပညာတကၠသုိလ္တြင္ အခ်ိန္ပိုင္းပါေမာကၡလည္း လုပ္ခဲ့သည္။ လက္ရွိတြင္ ဘုိးလိႈင္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီဝင္ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံနည္းပညာရွင္အဖြဲ႕တြင္ အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္သည္။]