ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ - ကင္ဆာေရာဂါဆိုင္ရာ အရည္အေသြးျပည့္ ဝေသာ ကုသေစာင့္ေရွာက္မႈ လက္လမ္းမီ ရရွိေရး ေစ့ေဆာ္ ႀကိဳးပမ္းျခင္း စီမံခ်က္အား ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမိတ္ဖက္အဖြဲ႕မ်ားထံ ရွင္းလင္းတင္ျပျခင္းအခမ္းအနား က်င္းပ

ရန္ကုန္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၃

က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီးေဒါက္တာျမင့္ေထြးသည္ ယေန႔၊ နံနက္ပိုင္းတြင္ Chatrium Hotel၊ ရန္ကုန္၌ က်င္းပခဲ့သည့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ တို႔ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ - ကင္ဆာေရာဂါဆိုင္ရာ အရည္အေသြးျပည့္ဝေသာ ကုသေစာင့္ေရွာက္မႈ လက္လမ္းမီရရွိေရး ေစ့ေဆာ္ႀကိဳးပမ္းျခင္း စီမံခ်က္(C/Can2025; City Cancer Challenge Yangon City)အား ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ မိတ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားထံ ရွင္းလင္းတင္ျပျခင္းအခမ္းအနားသို႔ တက္ေရာက္သည္။

အခမ္းအနားတြင္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးက ကမၻာတစ္ဝန္းတြင္ ကင္ဆာေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆုံးမႈမ်ားသည္ မ်ားျပားလ်က္ရွိၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူေဝဒနာရွင္မ်ားႏွင့္ ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆုံးမႈမ်ားသည္ မ်ားျပားလ်က္ရွိပါေၾကာင္း၊ ေဆးပညာက်င့္ဝတ္မ်ားအရ ကင္ဆာေရာဂါေဝဒနာရွင္ မ်ားကို လိုအပ္သည့္ကုသမႈမ်ား ေပးအပ္ရမည္ျဖစ္သျဖင့္ ယခုေဆာင္႐ြက္သည့္ စီမံခ်က္သည္ ေဆးပညာ က်င့္ဝတ္မ်ားႏွင့္ အညီလုပ္ေဆာင္ျခင္းလည္းျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ကင္ဆာေရာဂါေၾကာင့္ နာက်င္မႈေဝဒနာ ေလ်ာ့ပါးေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ ေရာဂါကုသမႈ လုပ္ငန္းမ်ားသည္ အေရးႀကီးသကဲ့သို႔ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈက ထိေရာက္စြာ ေလၽွာ႔ခ်ႏိုင္ရန္အတြက္ ကင္ဆာေရာဂါ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို လည္း အားျဖည့္ေဆာင္႐ြက္သြားရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအပါအဝင္ ကမၻာတစ္ဝန္းတြင္ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူဦးေရမွာ ယခုထက္ ပိုမိုမ်ားျပားလာမည္ဟု Global Can အဖြဲ႕က စာရင္းဇယား ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္ထားေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အဆိုပါ ခန္႔မွန္းခ်က္မ်ား အတိုင္းျဖစ္ပြားမႈ မရွိေစဘဲ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈေလ်ာ့ခ်ေရးကို က႑ေပါင္းစုံမွ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ သြားၾကရမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊
ဝန္ႀကီးဌာန၏ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာႏွင့္ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္လည္းအဓိကေသာ့ခ်က္ က်န္းမာေရး အသိပညာေပးခ်က္ (key messages)မ်ားကို ေဖာ္ျပျဖန္႔ေဝေပးလ်က္ ရွိပါေၾကာင္း၊ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားေစႏိုင္ေသာစားေသာက္ကုန္၊ လူသုံးကုန္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်ခြင့္ကို ပိတ္ပင္ တားဆီးျခင္း၊ ဥပမာအားျဖင့္ - စာသင္ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ အနီးတစ္ဝိုက္တြင္ ေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆး႐ြက္ႀကီး ေရာင္းခ်ျခင္း၊ အသက္ (၁၈)ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ားအားေဆးလိပ္ႏွင့္ ေဆး႐ြက္ႀကီး ေရာင္းခ်ျခင္းမ်ားကို လုံးဝပိတ္ပင္တားဆီးႏိုင္ရန္အတြက္ အစိုးရအဖြဲ႕၏ ကူညီပံ့ပိုးမႈကိုရယူ၍ လုပ္ေဆာင္ရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊
ယခုအခါ တစ္ႏိုင္ငံလုံးတြင္ ကင္ဆာမွတ္ပုံတင္စနစ္ (Cancer Registry)ကို စတင္ျပဳလုပ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါသျဖင့္ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈအေျခအေနမ်ားကို ပိုမိုတိက်စြာ သိရွိႏိုင္ကာ ေဆးႏွင့္ေဆးပစၥည္းမ်ား ဝယ္ယူေထာက္ပံ့ရာ၌ ပိုမိုမွန္ကန္တိက်စြာ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ေတာ့မည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ လက္ရွိေဆာင္႐ြက္ လ်က္ရွိေသာ ကင္ဆာေရာဂါ ကာကြယ္တားဆီးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း ေျပာင္းလဲလာေသာ အေျခအေနမ်ား၊ ရရွိလာေသာ စာရင္းဇယား အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္အညီ မြမ္းမံျပင္ဆင္ကာ ဦးစားေပး လုပ္ငန္းမ်ားခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္႐ြက္ သြားရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္းေျပာၾကားသည္။
ဆက္လက္၍ City Cancer Challenge မွ Senior Special Advisor ျဖစ္သူ Dr. Rolando Camacho က ႏိုင္ငံတကာ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕သည္ က႑ေပါင္းစုံပါဝင္ေသာ ကင္ဆာေရာဂါ ဆိုင္ရာအရည္အေသြး ျပည့္ဝေသာကုသေစာင့္ေရွာက္မႈ လက္လမ္းမီရရွိေရးလုပ္ငန္း မ်ားကို ကမၻာတစ္ဝန္းရွိၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ အဆိုပါ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားမွ အစိုးရအဖြဲ႕၊ က႑စုံမွ ပုဂၢလိကအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ပရဟိအသင္းအဖြဲ႕မ်ား၊ INGO/ NGO မ်ား ကိုယ္တိုင္ပူးေပါင္းဦးေဆာင္ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ ေရးအတြက္ ပံ့ပိုးေပးႏိုင္ရန္ ရည္႐ြယ္ကာ City Cancer Challenge Programလြန္ခဲ့ေသာ (၂)ႏွစ္မွ စတင္၍ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ယခုအခါ City Cancer Challenge Program ကိုရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာမွ ၿမိဳ႕ႀကီး (၄)ခုက အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေလ့လာမည့္ေသာ့ခ်က္ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား (key learning cities) အျဖစ္ေဆာင္႐ြက္ မည္ျဖစ္ၿပီးအဆိုပါၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားမွ လုပ္ငန္းေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားကို ကမၻာတစ္ဝန္းရွိၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ အတုယူ၍ ဆက္လက္ေဆာင္႐ြက္သြားမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္းေျပာၾကား သည္။
ယင္းေနာက္ Yangon City Cancer Challenge Program၊ အလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕၏ ဥကၠ႒ ပါေမာကၡေဒါက္တာရဲျမကCity Cancer Challenge Program တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ ပါဝင္ခဲ့မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရွင္းလင္းေျပာၾကားသည္။
ထို႔ေနာက္ UICC အဖြဲ႕မွ Lead of City Health Financing LabMs. Laura SoliaShellaby က ကမၻာတစ္ဝန္းတြင္ ေဆာင္႐ြက္လ်က္ရွိေသာ City Cancer Challenge Global Program ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရွင္းလင္းတင္ျပသည္။
ဆက္လက္၍ UICC အဖြဲ႕မွ Yangon City Cancer Challenge စီမံခ်က္၏ စီမံခ်က္မန္ေနဂ်ာ ေဒါက္တာေအာင္ႏိုင္စိုးက စီမံခ်က္၏ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအား ရွင္းလင္းတင္ျပသည္။
ယင္းေနာက္ အခမ္းအနားသို႔ တက္ေရာက္လာၾကသူမ်ားက သိရွိလိုသည္မ်ားကို ေမးျမန္းခဲ့ၿပီး ဝိုင္းဝန္း ေဆြးေႏြး အႀကံျပဳခဲ့ၾကသည္။
(သတင္းစဥ္)