ဥတုရာသီမေ႐ြး ေရကိုေခၽြတာအသုံးျပဳေပး

ကမာၻႀကီးပူေႏြးလာမႈေၾကာင့္ အပူခ်ိန္မ်ားႏွစ္စဥ္တိုးေနရာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ ပိုမိုပူျပင္းလာသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အပူပိုင္းေဒသမ်ားတြင္လည္း ေႏြအပူကို ပို၍ခံစားေနရသည္။ လက္ရွိမွာပင္ အပူခ်ိန္က ၁ ဒသမ ၅ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္အထိ တိုးေနသည္။

▲အပူခ်ိန္တိုးလာသည္ႏွင့္အမၽွေရရွားပါးလာ▲

အားေပ်ာ့သည့္ အယ္လ္နီၫိုရာသီဥတုျဖစ္ေသာ္လည္း အပူခ်ိန္မ်ားက တိုးေနမည္ျဖစ္သည္။ ေႏြလယ္ ေရာက္ပါက အပူခ်ိန္က ပို၍၊ ပို၍ ပူျပင္းလာမည္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလုံး တြင္ ေနရာေဒသ ကြဲျပား၍ အပူခ်ိန္ ၁ ဒသမ ၅ ဒီဂရီစင္တီ ဂရိတ္ႏွင့္အထက္ တိုးႏိုင္ေၾကာင္း မိုးေလ၀သႏွင့္ ဇလေဗဒ ညႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာနမွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာေက်ာ္မိုးဦးက ေျပာၾကားသည္။

၂၀၁၉ ခုႏွစ္ မတ္လမွစကာ ဧၿပီ၊ ေမလအထိ အပူခ်ိန္တိုးေနမည္ဟု ခန္႔မွန္းထားခ်က္အရ မုတ္သုံ မဝင္ခင္အခ်ိန္ထိ အပူခ်ိန္မ်ားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၎ကေျပာသည္။

အပူပိုင္းေဒသျဖစ္သည့္ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး၏ ပ်မ္းမၽွအပူခ်ိန္ ၄၀ ဒသမ ၄၁ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ရွိရာမွ ၄၂ မွ ၄၃ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္အထိ တိုးႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အပူခ်ိန္မွာ ပ်မ္းမၽွ ၃၇ မွ ၃၈ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ရွိရာမွ ၄၀ မွ ၄၁ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္အထိ တိုးႏိုင္ေၾကာင္း ၎ကေျပာသည္။

တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္အႏွံ႔အျပားတြင္ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္မႈမ်ား ႀကဳံေတြ႕ႏိုင္ၿပီး လူမ်ားကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္သည့္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ အၫႊန္းကိန္းမ်ားလည္း အလြန္ျမင့္မားသည့္ အဆင့္တြင္ ရွိေနေၾကာင္း မိုးေလ၀သႏွင့္ ဇလေဗဒပညာရွင္ ေဒါက္တာထြန္းလြင္က သတိေပးသည္။

အပူပိုင္းေဒသမ်ားျဖစ္ေသာ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး၊ မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး၊ စစ္ကိုင္းတိုင္း ေဒသႀကီးႏွင့္ ကန္ေရအသုံးျပဳရသည့္ ေဒသမ်ားရွိ ေရကန္အခ်ိဳ႕မွာ ေႏြရာသီ ေရာက္ရွိ လာခ်ိန္တြင္ ခန္းေျခာက္ေနမႈကို ျမင္ေတြ႕ရေလ့ရွိသည္။ ႏွစ္စဥ္ ေရရွားပါးေနက် ေနရာျဖစ္ သည့္ ေက်ာက္ပန္း ေတာင္းၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေက်း႐ြာမ်ားတြင္ ေရရွားပါးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနသည္။ ယင္းအျပင္ ကယားျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ဘက္ရွိ အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္လည္း ေရရွားေနၿပီ ျဖစ္သည္။

▲ေရမလုံေလာက္ျခင္းေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါမ်ားျဖစ္ေပၚ▲

ေႏြရာသီေရာက္လာခ်ိန္တြင္ ေရရွားပါးမႈေဘးက ႏွစ္တိုင္းႀကဳံေတြ႕ေနက်ပင္။ အစိုးရဌာန မ်ားႏွင့္ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕မ်ားက ေရတြင္းေရကန္မ်ား ႏွစ္စဥ္တူးေဖာ္ ေပးလ်က္ရွိသည္။ သို႔ရာတြင္ ေရရွားပါးသည့္ေနရာက ရွိၿမဲပင္ျဖစ္သည္။ ေႏြရာသီတြင္ ေရရွားပါးႏိုင္သည့္ ေက်း႐ြာမ်ားကို ဦးစားေပးကာ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ေနေၾကာင္း စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္းဝန္ႀကီးဌာန ေက်းလက္ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဦးစီးဌာန ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာဝင္းမင္းဦးက ေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ ႏွစ္စဥ္ေရရွားပါးမႈမ်ားကို ႀကဳံေတြ႕ေနရျခင္းျဖစ္ကာ ထိုေဒသမ်ားတြင္ ေရရွားပါးလာမႈ ျဖစ္ပြားလာပါက ေက်းလက္ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဦးစီးဌာနထံ ဆက္သြယ္ႏိုင္သည္။

ေရသည္ လူ႕ခႏၶာကိုယ္အတြင္းတြင္ အစာ၊ အညစ္အေၾကး၊ ေအာက္ဆီဂ်င္ႏွင့္ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္တို႔ကို သယ္ေဆာင္ေပးသူအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္သည္။ လူသတၱဝါတို႔၏ အစာခ်က္ လုပ္ငန္းတြင္လည္း အဓိကဇာတ္ေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ေရသည္ ေအးျမေသာ စြမ္းေဆာင္ရည္ျဖင့္ လူတစ္ဦး၏ ကိုယ္အပူခ်ိန္ကို ၉၈ ဒသမ ၆ ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္တြင္ တည္ၿမဲေစသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အခ်က္မ်ားေၾကာင့္ လူတို႔သည္ ေရလုံေလာက္စြာ မရေတာ့သည့္အခါ ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါမ်ားကို ခံစားရၿပီး အသက္ဆုံး႐ႈံးရသည္အထိ ျဖစ္ၾက ရျခင္းျဖစ္သည္။

ေရသည္ လူတို႔ေသာက္သုံးရန္အတြက္သာမက ၿမိဳ႕ျပအိုးအိမ္ေဆာက္လုပ္ျခင္းတို႔တြင္ အသုံးျပဳရန္၊ စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရးတြင္ အသုံးျပဳရန္၊ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းတြင္ အသုံးျပဳရန္၊ လၽွပ္စစ္ဓာတ္အား ရရွိေရးတြင္ အသုံးျပဳရန္၊ ကူးသန္းသြားလာေရးတြင္ အသုံးျပဳရန္အတြက္လည္း အေရးပါသည္။

ေရအရင္းအျမစ္မ်ား ကုန္ဆုံးသြားပါက လူသားကမာၻ၊ လူသားအရင္းအျမစ္မ်ားလည္း ပ်က္စီးသြား ၾကရမည့္ အေနအထားျဖစ္သည္။ ေရအရင္းအျမစ္မ်ား မကုန္ဆုံးသြားေစရန္ အတြက္ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္မႈမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ၾကရန္ လိုအပ္ေနၿပီျဖစ္သည္။

ကမာၻ႔ေရအရင္းအျမစ္ ပိုင္ဆိုင္မႈစာရင္းမ်ားအရ ဘရာဇီးႏိုင္ငံသည္ အဆင့္ (၁)၊ ႐ုရွားႏိုင္ငံသည္ အဆင့္ (၂) ေနရာတြင္ တည္ရွိၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကအဆင့္ (၁၄) ေနရာတြင္ ရွိေနသည္။

အာရွေဒသတြင္း ႏိုင္ငံမ်ား၏ ေရအရင္းအျမစ္ပိုင္ဆိုင္မႈ စာရင္းအရ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ အဆင့္ (၁) ေနရာတြင္ရွိေနၿပီး အင္ဒိုနီးရွား၊ အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ စသည္ျဖင့္ အစဥ္လိုက္ ရပ္တည္ေနသည္။ ျမန္မာသည္ အာဆီယံ ၁၀ ႏိုင္ငံ၏ ေရ ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ႏွင့္ အာရွတိုက္ တစ္တိုက္လုံး၏ ေရ ၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔အထိ ပိုင္ဆိုင္ ထားသျဖင့္ ေရအရင္းအျမစ္ ေပါႂကြယ္၀သည္ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေရအရင္းအျမစ္ကို ေျမေပၚေရႏွင့္ ေျမေအာက္ေရတို႔မွ ရရွိသည္။ တစ္ႏွစ္လၽွင္ ေျမေပၚေရႏွင့္ ေျမေအာက္ေရ ႏွစ္မ်ိဳးေပါင္း ကုဗမီတာ ၁၅၄၀ ခန္႔ ရရွိသည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္။

▲ကမၻာ့လူဦးေရ၏ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ေရသန္႔မရၾက▲

ကမာၻ႔လူဦးေရသည္ ႏွစ္စဥ္တိုးပြားေနၿပီး ၂၀၅၀ တြင္ ကိုးဘီလီယံျဖစ္လာႏိုင္သည့္အတြက္ ေရသုံးစြဲမႈလည္း ျမင့္မားလာမည္ျဖစ္သည္။ ကမာၻ႔လူဦးေရ၏ ၄၁ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ေရရွားပါးေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကရၿပီး ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေရေကာင္းေရသန္႔ မရသူမ်ား ျဖစ္ေနသည္။

ကမာၻ႔လူဦးေရ၏ ၂ ဒသမ ၁ သန္းသည္ ေနအိမ္မ်ားတြင္ လုံၿခဳံေဘးကင္းသည့္ ေသာက္သုံးေရ မရရွိႏိုင္ ေသးသည့္အတြက္ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း လုပ္ငန္းမ်ား ထိခိုက္ေနၾကရသည္။ မသန္႔ရွင္းေသာေရကို သုံးစြဲရေသာေၾကာင့္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ လူဦးေရ ၂၂ သန္း ေက်ာ္ အသက္ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရသည္။

အယ္လ္နီၫိုရာသီဥတုကို ခံစားရသျဖင့္ ပုံမွန္ႏွစ္မ်ားထက္ ပိုမိုပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ မည္ျဖစ္သည္။ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕မႈေၾကာင့္ ေရရွားပါးမႈကို ပိုမိုႀကဳံေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ ထိုအေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ေရရွားပါးျပတ္လပ္မႈ မျဖစ္ပြားခင္ ေရစုေဆာင္းျခင္း၊ ျဖန္႔ျဖဴးျခင္း၊ ေရအရင္းအျမစ္ ရွာေဖြစုေဆာင္း ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ထားရန္ လိုသည္။

ေရကို ထိန္းသိမ္းသိုေလွာင္ေပးသည့္ သစ္ေတာမ်ား ျပန္လည္ထိန္းသိမ္းျခင္း၊ မိုးတြင္း ကာလတြင္ ႐ြာသြန္းသည့္ မိုးေရမ်ားကို စုေဆာင္းႏိုင္သည့္ မိုးေရခံစီမံကိန္းကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္ျခင္းတို႔ကို လည္း လုပ္ေဆာင္ သင့္သည္။

ေႏြရာသီတြင္ ေရရွားပါးမႈျပႆနာကို ေျဖရွင္းရန္အတြက္ ေက်းလက္ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး ဦးစီးဌာနက ယခုႏွစ္တြင္ ေက်း႐ြာ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ ေရရရွိရန္ ေဆာင္႐ြက္ ထားေၾကာင္း သိရသည္။

▲ေရရရွိေရးအတြက္ ဘ႑ာေငြမ်ား အသုံးျပဳရ▲

၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘ႑ာႏွစ္တြင္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး ၁၅ ခု၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ရေဒသမ်ားရွိ ေက်း႐ြာ ၁၄၉၁ ႐ြာ၌ ေသာက္သုံးေရရရွိေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္ မည္ဟုလည္း ၾကားရသည္။ ေက်းလက္ေဒသေသာက္သုံးေရ ရရွိေရး အတြက္လည္း တြင္းတိမ္ ၉၂ တြင္း၊ တြင္းနက္ ၆၀၁ တြင္း၊ စိမ့္စမ္းေရသြယ္တန္းမႈ ၃၆၇ ခု၊ မိုးေရေလွာင္ကန္မ်ား တူးေဖာ္ ျခင္း၊ ျမစ္ကမ္းေဘးတစ္ေလၽွာက္ ေရသြယ္ျခင္းစသည့္ ေရရရွိ ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္မည္ျဖစ္ၿပီး က်ပ္သန္းႏွစ္ေသာင္း သုံးေထာင္ အသုံးျပဳမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ေရသည္ လူသားမ်ားအတြက္ မရွိမျဖစ္အေရးႀကီးဆုံး ျဖစ္ေနပါသျဖင့္ ရာသီဥတုမေ႐ြး ေရကိုေခၽြတာၾကပါရန္ တိုက္တြန္းလိုက္ရပါသည္။

ေမယု- မ်ိဳးေအာင္ (MANA)