ဖက္ဒရယ္စနစ္က်င့္သံုးရာတြင္ ပကတိအေျခအေနမွန္ႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္စနစ္ကို က်င့္သံုးမွသာ ေအာင္ျမင္ မႈရႏိုင္မည္

ေနျပည္ေတာ္ ႏုိဝင္ဘာ ၁၆

ဖက္ဒရယ္၏ သေဘာလကၡဏာမ်ားကို ေလ့လာသိရွိရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ဖက္ဒရယ္ဟူသည့္ ေဝါဟာရကို တရားဝင္လက္ခံသုံးစြဲ လာၾကၿပီ ျဖစ္သည့္အတြက္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ-(၂၁) ရာစုပင္လုံမွ ဒီမုိကေရစီဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုသို႔ဆုိ

သည့္ ေဆာင္ပုဒ္မ်ား၊ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားကို ၾကားေနရၿပီး ေထာက္ခံေဖာ္ျပသည့္ ဆုိင္းဘုတ္မ်ားကိုလည္း အခ်က္အခ်ာက် သည့္ ေနရာမ်ား၌ ျမင္ေတြ႕ေနရၿပီျဖစ္ေၾကာင္း တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ေရးရာဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ႏုိင္သက္လြင္က ေျပာၾကားသည္။

ေနျပည္ေတာ္ရွိ Royal President Hotel ၌ ယေန႔နံနက္ ၉ နာရီတြင္ က်င္းပသည့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ဆုိင္ရာ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲ၌ ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီးက ထုိကဲ့သို႔ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

''ဖက္ဒရယ္စနစ္က်င့္သုံးရာတြင္ တစ္ႏုိင္ငံႏွင့္ တစ္ႏုိင္ငံ မတူညီေၾကာင္း၊ ရလဒ္ပုိင္းတြင္လည္း ကြဲျပားျခားနားမႈမ်ားရွိသည္ကို ေလ့လာေတြ႕ ရွိရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံ၏ ပကတိအေျခအေနမွန္ႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို က်င့္သုံးမွသာ ေအာင္ျမင္မႈကို ရႏုိင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဖက္ဒရယ္စနစ္ဆိုင္ရာမ်ားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးၾကရန္လိုေၾကာင္း၊ ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွ ရရွိသည့္ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားကို လက္ဆင့္ကမ္းႏိုင္မည္၊ ဆက္လက္ေလ့လာႏိုင္မည္ဆိုပါက ႏိုင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးကို အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးက ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။

ထို႔ေနာက္ The Euro-Burma Office (EBO) Myanmar မွ Executive Director ဦးဟန္ေယာင္ေဟြ၊ ကေနဒါႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဌာန ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္မွ မစၥတာ စတီဖန္ဆန္ ဒီေဖာ့ဒ္ႏွင့္ Forum of Federation မွ Program Director မစၥတာ ဖီးလစ္ကြန္ပလင့္တို႔က ႏႈတ္ခြန္း ဆက္စကားမ်ား ေျပာၾကားၾကၿပီး စုေပါင္း မွတ္တမ္းတင္ဓာတ္ပုံ႐ိုက္သည္။

အဆိုပါအလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲသို႔ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္အဆင့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ားေရးရာဝန္ႀကီးမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္မ်ားႏွင့္ တာဝန္ရွိသူမ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္။

အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲကို ႏိုဝင္ဘာ ၁၆ ရက္မွ ၁၇ ရက္ အထိ က်င္းပမည္ျဖစ္ၿပီး ဖက္ဒရယ္စနစ္မိတ္ဆက္ ေဆြးေႏြးျခင္း၊ စည္းလုံးညီၫြတ္ျခင္းႏွင့္ မတူကြဲျပားျခင္း၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာခြဲေဝက်င့္သုံးျခင္း၊ သယံဇာတခြဲေဝျခင္း၊ ဖက္ဒရယ္စနစ္ႏွင့္ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာအစီအမံမ်ားႏွင့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္တြင္ လူနည္းစုအခြင့္အေရးမ်ားကို ကာကြယ္ေပးျခင္း စသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေဆြးေႏြးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ကေနဒါ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ျမန္မာပိုင္းအစီအစဥ္မွ မစၥတာ စတီဖန္ဆန္ ဒီေဖာ့ဒ္ က ''ကေနဒါႏိုင္ငံရဲ႕ ဖက္ဒရယ္စနစ္ဆိုင္ရာ အေတြ႕အႀကံဳေတြကိုသာမက အိႏၵိယ၊ ဂ်ာမနီစတဲ့ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဖက္ဒရယ္စနစ္ အေတြ႕အႀကံဳေတြကိုပါ မွ်ေဝေပးႏိုင္မွာျဖစ္လို႔ ဝမ္းသာရပါတယ္။ ဒီအလုပ္႐ုံ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ဖက္ဒရယ္စနစ္က်င့္သုံးတဲ့ အေၾကာင္းအရာ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေလ့လာေဆြးေႏြးၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ စနစ္ကို တည္ေဆာက္တဲ့အခါ တည္ေဆာက္မယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းအစဥ္အလာနဲ႔ ပကတိအေနအထားအေပၚ မူတည္ၿပီး ကိုယ့္ႏိုင္ငံနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို တည္ေဆာက္ၾကရမယ္ဆိုတာ အေလးအနက္ေျပာၾကား လိုပါတယ္။ ကေနဒါႏိုင္ငံအပါအဝင္ ဖက္ဒရယ္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဖက္ဒရယ္စနစ္ တည္ေဆာက္ေရးအေတြ႕အႀကံဳေတြအရ အေျမာ္ အျမင္ရွိၿပီး ကြၽမ္းက်င္တဲ့ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ လိုအပ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာလည္း ေစ့စပ္ေျပၿငိမ္းႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အားလုံးသေဘာတူတဲ့ ဘုံသေဘာတူညီခ်က္တစ္ရပ္ရွိဖို႔ လိုအပ္တယ္ စတဲ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ နားလည္မႈ ဆိုတဲ့ အေျခခံေတြအေပၚ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို တည္ေဆာက္ မယ္ဆိုရင္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးသာမက ႏိုင္ငံေရးတည္ၿငိမ္မႈနဲ႔ စီးပြားေရးအရ ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝမႈကို ရရွိလာပါလိမ့္မယ္ဟု'' ၎၏အျမင္ကို ေျပာၾကားသည္။

အလားတူ The Euro-Burma Office (EBO) Myanmar မွ Executive Director ဦးဟန္ေယာင္ေဟြက ''တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီးဌာနက ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ဖက္ဒရယ္စနစ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးဖို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့တဲ့ အတြက္ Forum of Federation အဖြဲ႕နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္ေတြနဲ႔အတူ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ဖက္ဒရယ္စနစ္တည္ေဆာက္ေရးမွာ ဘယ္လိုလုပ္ရင္ ေကာင္းမလဲဆိုတာ ေဆြးေႏြးႏိုင္ဖို႔နဲ႔ တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီးေတြအေနနဲ႔ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို ပိုၿပီးနားလည္ေအာင္ ဒီပြဲကို က်င္းပတာျဖစ္ပါတယ္။ လူတိုင္းက ဖက္ဒရယ္ကို လိုလားေပမယ့္ ဖက္ဒရယ္ဆိုတာ ဘာလဲ၊ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆိုတာ မသိၾကဘူး။ အခ်ဳိ႕သူ ေတြရဲ႕ ထင္ျမင္တာေတြဟာ တလြဲစီျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးအဆင့္ေတြသာမက ျပည္သူေတြလည္း သိဖို႔လိုပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကိုနားလည္မွ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာျဖစ္တယ္။ ဖက္ဒရယ္ဆိုတာ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တစ္ခုျဖစ္တယ္။ ဖက္ဒရယ္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီတြဲဖို႔လိုအပ္ပါတယ္''ဟု ဖက္ဒရယ္စနစ္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ၎၏သေဘာထားကို ေျပာသည္။

ထို႔အတူ Forum of Federation မွ Program Director မစၥတာ ဖီးလစ္ကြန္ပလင့္က ''ဖက္ဒရယ္စနစ္ဆိုတာ စည္းလုံးညီၫြတ္မႈ၊ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ၊ အခ်င္းခ်င္းနားလည္မႈနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈေတြကို ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕ဟာ ကေနဒါႏိုင္ငံမွာ အေျခစိုက္ၿပီး အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕မွာ ဖက္ဒရယ္ႏိုင္ငံ (၁ဝ) ႏိုင္ငံက ေစလႊတ္ထားတဲ့ ဘုတ္အဖြဲ႕ဝင္ေတြ ပါဝင္ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္စနစ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ရတဲ့အခ်ိန္အတြင္းမွာ ေဆြးေႏြးသြားမွာျဖစ္ပါတယ္''ဟု ဖက္ဒရယ္စနစ္၏ အဓိပၸာယ္ကို ဖြင့္ဆိုရွင္းလင္းသည္။

ထို႔ျပင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာနမွ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးဝင္းႏိုင္က ''The Euro-Burma Office (EBO) Myanmar နဲ႔ Forum of Federation မွ ပညာရွင္ေတြက ဖက္ဒရယ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံဟာ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကိုအေျခခံတဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို တည္ေဆာက္မယ္ဆိုေတာ့ ဖက္ဒရယ္ စနစ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သိရွိနားလည္ႏိုင္ဖို႔ ဒီအလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲကို က်င္းပတာျဖစ္ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ တည္ေဆာက္တဲ့အခါ ဖက္ဒရယ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အသိပညာ ဗဟုသုတေတြ သိရွိနားလည္ထားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာမွာ က်င့္သုံးေနတဲ့ ဖက္ဒရယ္စနစ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း နားလည္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္''ဟု ေျပာၾကားသည္။

မင္းမင္းေဇာ္ (ကေလး)