ဒုတိယသမၼတ ဦးျမင့္ေဆြ ကုန္သြယ္မႈ က႑ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေရးအတြက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ မိတ္ဖက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အေျခအေနမ်ား ရွင္းလင္းေဆြးေႏြးပြဲသို႔ တက္ေရာက္ အမွာစကား ေျပာၾကား

ေနျပည္ေတာ္ ႏုိ၀င္ဘာ   ၂

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ကုန္သြယ္မႈက႑ ျမင့္မားလာေရးအတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပထ၀ီ ႏုိင္ငံ ေရး အခ်က္အျခာက်မႈကို အက်ဳိးရွိရွိ ထိထိေရာက္ေရာက္ အသုံးခ်ႏုိင္ရန္ အထူးအေရး ႀကီးေၾကာင္း ဒုတိယသမၼတ ဦးျမင့္ေဆြက ယေန႔က်င္းပသည့္ ကုန္သြယ္မႈက႑ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေရးအတြက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမိတ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအေျခ အေနမ်ား ရွင္းလင္းေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေျပာၾကားလုိက္သည္။

ဆက္လက္၍ ဒုတိယသမၼတက ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ စုစုေပါင္းကုန္ထုတ္လုပ္မႈတန္ဖိုးႏွင့္ ကုန္ သြယ္မႈအခ်ဳိး၊ တစ္နည္းအားျဖင့္္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ကုန္သြယ္မႈအေပၚမွီခုိမႈ (Trade Dependency)သည္ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔အထိ ရွိေနေၾကာင္း၊ ၂၀၃၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ကမၻာ ႀကီးကို ပုိမိုေကာင္းမြန္သည့္ ေနရာတစ္ခုအျဖစ္ ဖန္တီးႏုိင္ရန္ရည္ရြယ္ၿပီး ေရရွည္တည္ တံ့သည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈပန္းတုိင္မ်ားကို ခ်မွတ္ထားပါေၾကာင္း၊ ယင္းပန္းတုိင္မ်ားထဲတြင္ လူတုိင္း အတြက္ သင့္ေတာ္သည့္ အလုပ္အကိုင္ရရွိေစၿပီး အားလုံးပါ၀င္ ေရရွည္တည္တံ့မည့္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈျမႇင့္တင္ေရး၊ ေရရွည္တည္တံ့သည့္ စားသုံးမႈ၊ ထုတ္လုပ္မႈပုံစံမ်ား အခုိင္အမာ ေပၚေပါက္လာေရး ဆုိသည့္ ပန္းတုိင္၂ ရပ္ ပါ၀င္ပါေၾကာင္း၊ ယင္းကိစၥမ်ား ျပည့္၀ရန္အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပုိ႔ကုန္က႑ႏွင့္ ကုန္သြယ္မႈက႑မ်ားသည္ အဓိက က်ေနၿပီး ကမၻာ့ေစ်းကြက္၊ ကမၻာ့စီးပြားေရးႏွင့္ မည္မွ်အထိ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ေပါင္းစည္း ႏုိင္မည္ဆုိသည့္ အခ်က္အေပၚတြင္ မူတည္ေနေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကမၻာ့ဘဏ္ႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၿပီး ကုန္သြယ္မႈဘက္စုံ ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္း အစီရင္ခံစာ (Diagnostic Trade Integration Study – DTIS)ကို ျပဳစုခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ဆက္လက္ၿပီး စီးပြားေရးႏွင့္ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနအေနျဖင့္ DTIS အစီရင္ခံစာပါ Actions Matrix မ်ား အပါအ၀င္ အျခားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမိတ္ဖက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ျပဳစုထားသည့္ အစီရင္ခံစာပါ Actions Matrix မ်ားစုေပါင္း၍ Medium Term Plan ေရးဆြဲျပဳစု ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

ထုိ႔ျပင္ ဒုတိယသမၼတက ယခုႏွစ္အတြက္ ကမၻာ့စီးပြားေရးတုိးတက္မႈကို ကမၻာ့ ဘဏ္က ၂ ဒသမ ၉ ရာခုိင္ႏႈန္း ကနဦးခန္႔မွန္းထားခဲ့ရာမွ ယခုေနာက္ဆံုး ၂ ဒသမ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္းသို႔ ေလ်ာ့က်သြားခဲ့ေၾကာင္း၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံႀကီးမ်ား၏ စီးပြားေရးေႏွးေကြး လာျခင္း၊ ကုန္စည္ေစ်းႏႈန္းမ်ား က်ဆင္းလာျခင္း၊ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ ကုန္သြယ္မႈအား ေပ်ာ့လာျခင္း၊ အရင္းအႏွီး စီးဆင္းမႈေႏွးေကြးသြားျခင္းစသည့္ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ထြန္းသစ္စ ေစ်းကြက္မ်ား၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ား၏ ပို႔ကုန္တင္ပို႔မႈမ်ားသည္ လည္း အဓိကကုန္စည္မ်ားႏွင့္ ေရနံေစ်းႏႈန္း က်ဆင္းလာမႈေၾကာင့္ ႐ုန္းကန္ေနရသည့္ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ရပါေၾကာင္း၊ ကမၻာ့စီးပြားေရး ေႏွးေကြးလာသည္ႏွင့္အမွ် အာရွ ေဒသတြင္ စီးပြားေရး အင္အားႀကီးႏုိင္ငံမ်ား၏ စီးပြားေရးမ်ားသည္လည္း ေႏွးေကြးလာပါေၾကာင္း၊ ယခုအခ်ိန္တြင္ မိမိတုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ တစ္ကမၻာလံုးႏွင့္ ေပါင္းစည္းမႈ အလ်င္ အျမန္ ျမင့္မားလာရန္ အေရးႀကီးပါေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ကုန္သြယ္မႈက႑တြင္ ကမၻာႀကီးႏွင့္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ေပါင္းစည္းႏုိင္ရန္ အေရးႀကီး ပါေၾကာင္း။

ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနျဖင့္လည္း စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ ရမည့္ မူ၀ါဒ(၁၂)ခ်က္ကို ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မူ၀ါဒမ်ားခ်မွတ္သည့္အခါ ေရရွည္ ကာလအတြက္ပါ စဥ္းစားေဆာင္ရြက္ထားျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံလူဦးေရ၏ ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းသည္ လယ္ယာစုိက္ပ်ဳိးေရးက႑ကို အားထားေနရသည့္အတြက္ စီးပြားေရး မူ၀ါဒတြင္ လယ္ယာက႑ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေခတ္မီေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ဆုိသည့္ အခ်က္ ပါ၀င္သည္ကုိ ေတြ႕ရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ကမၻာ့ႀကီးတြင္ စားနပ္ရိကၡာဖူလုံေရးသည္  အေရးႀကီးသည့္ က႑တစ္ခုျဖစ္သည့္အတြက္ လယ္ယာက႑သည္ တစ္ႏွစ္ ထက္တစ္ႏွစ္ မလြဲမေသြ ပိုမိုအေရးႀကီးလာမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးတုိးတက္မႈႏွင့္ ကုန္သြယ္မႈအေျခအေနသည္ တုိက္႐ိုက္ ဆက္စပ္ေနပါေၾကာင္း၊ ကုန္သြယ္မႈအေျခအေနေကာင္းမြန္ရန္ ကုန္သြယ္ေရးမူေဘာင္ႏွင့္ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ား၊ အေျခခံအေဆာက္အအုံႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရးေကာ္ရစ္ဒါႀကီးမ်ား၊ ကုန္စည္ဆုိင္ရာ အရည္အေသြးႏွင့္ စံခ်ိန္စံညႊန္းသတ္မွတ္မႈမ်ား၊ မလုိအပ္သည့္ အပုိကုန္ က်မႈမ်ားကုိ အနိမ့္ဆုံးအထိ ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏုိင္မည့္ ကုန္သြယ္ေရးဆုိင္ရာ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား အထူးပင္လုိအပ္ပါေၾကာင္း၊ ကုန္သြယ္မႈလုိေငြျပျခင္းသည္ ပုိ႔ကုန္ျမႇင့္တင္ေရးကုိ တြန္း အားေပးလုပ္ ေဆာင္ၾကရမည္ဆုိသည္ကုိ သတိေပးေနျခင္းပင္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊  ကုန္သြယ္ မႈ လုိေငြျပေနျခင္းသည္ ျပည္တြင္း၌ ေငြေၾကးေဖာင္းပြြမႈ ျမင့္တက္မႈကုိ တစ္ဖက္ တစ္လမ္းက  သက္ေရာက္မႈရွိသကဲ့သုိ႔ သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံ၏ ေငြေၾကးတန္ဖုိးကုိ ႀကီးႀကီး မားမား ထိခုိက္မႈမ်ား ရွိေနပါေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကုန္သြယ္မႈျမႇင့္တင္ေရးႏွင့္ အတူ ပုိ႔ကုန္ျမွင့္တင္ေရးကုိပါ အေလးေပးေဆာင္ရြက္သြားႏုိင္ရန္ ထည့္သြင္းစဥ္းစား ေဆြးေႏြး ၾကရန္ တုိက္တြန္းပါေၾကာင္း ဒုတိယသမၼတက ေျပာၾကားသည္။

ထို႔ေနာက္ စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒါက္တာသန္းျမင့္က စီးပြားေရးမူ၀ါဒတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္အခ်က္မ်ားကို ၾကည့္ မည္ဆုိပါက စီးပြားေရး ဖြြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ၏ အေျခခံက်ေသာ အခ်က္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္နုိင္ေရး၊ အေသးစားႏွင့္ အလတ္စား စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ရရွိ ေရးႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာစီးပြားေရးႏွင့္ ေဒသတြင္းစီးပြားေရးတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ရန္  အေျခခံအေဆာက္အဦမ်ား ျမန္ဆန္စြာ တုိးတက္လာေရး အတြက္ လုိအပ္သည့္ အခ်က္မ်ားကို ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေရး၊ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈ တုိးျမႇင့္ေရးႏွင့္ ပုဂၢလိကက႑ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေစေရး စသည့္အခ်က္မ်ားကို အဓိကထား ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း ျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

ကုန္သြယ္မႈႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ စားသံုးသူ အကာအကြယ္ေပးေရး ဥပေဒႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ မႈ မူ၀ါဒ ဥပေဒမ်ားကိုလည္း ျပ႒ာန္းၿပီးျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတုိ႔၏ ပို႔ကုန္သြင္းကုန္ဥပေဒ မ်ားသည္ တုိးတက္လာသည့္ ကုန္သြယ္မႈပံုစံမ်ား၊ ႏုိင္ငံတကာ ကုန္သြယ္မႈ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီမႈ အားနည္းသည့္အျပင္ ၀န္ႀကီးဌာနအတြင္း ေဆာင္ရြက္ေန သည့္လုပ္ငန္းမ်ားကို ၿခံဳငံုမႈ မရွိသည့္အတြက္ ကုန္သြယ္မႈႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈဆုိင္ရာ ဥပေဒ ေရးဆြဲေရးအတြက္ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

ယင္းေနာက္ ကမၻာ့ဘဏ္မွ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ Mr. Abdoulaye Seck က ႏႈတ္ခြန္း ဆက္စကားေျပာၾကားသည္။

အဆုိပါ ကုန္သြယ္မႈက႑ ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေရးအတြက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ မိတ္ဖက္အဖြဲ႕ အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အေျခအေနမ်ား ရွင္းလင္းေဆြးေႏြးပြဲကို ယေန႔နံနက္ ၉ နာရီတြင္ ေနျပည္ေတာ္ရွိ Hiltion ဟိုတယ္၌ က်င္းပခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး အခမ္းအနားသို႔ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားမွ စီးပြားေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးမ်ား၊ ကုန္သည္မ်ားႏွင့္ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းခ်ဳပ္၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမိတ္ဖက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္ စုစုေပါင္း ၂၀၀ ခန္႔ တက္ေရာက္ၾကကာ ကုန္သြယ္မႈ ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေရးဆုိင္ရာ ဘက္စံု ေလ့လာမႈအဆင့္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အဓိကအခ်က္မ်ား၊ Medium Term Program ႏွင့္ DTIS and Medium Term Program တုိ႔ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အဓိက အခ်က္မ်ားကို ရွင္းလင္းေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကသည္။