၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွေန၍ မမ၏၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း ပုိမုိစနစ္က်နဖုိ႔ဆုိရင္

 ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပထမဦးဆုံးေသာမီးရထားကို ကိုလိုနီေခတ္ ၁၈၇၇ ခုႏွစ္ ေမလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ဗ-ဝ၁ ေရေႏြးေငြ႕ စက္ေခါင္းျဖင့္ ရန္ကုန္-ျပည္ ရထားလမ္းပ္ိုင္းမွ စတင္ေျပးဆြဲခဲ့သည့္ ျမန္မာ့မီးရထားလုပ္ငန္းသည္ ယခုအခါ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္း ခရီးမိုင္ေပါင္း ၃၇၉၅ ဒသမ ၃၃ မိုင္၊ ဘူတာ႐ုံေပါင္း ၉၆ဝ၊ ရထားအစင္းေပါင္း ၄ဝ၉ စင္းျဖင့္ လည္ပတ္လ်က္သည္။

မီးရထားအစင္းေပါင္း ၄ဝ၉ စင္းတြင္ အျမန္ရထား အစင္း ၄ဝ၊ လူစီး/ကုန္တင္ရထား ၆၄ စင္း၊ ၿမိဳ႕ပတ္ႏွင့္ ဆင္ေျခဖုံးရထား ၂၁၅ စင္း၊ စာပို႔ရထား ၆၆ စင္းႏွင့္ ခရီးတိုေျပးဆြဲသည့္ရထား ၂၄ စင္းတို႔ျဖင့္ ေန႔စဥ္ ခရီးသည္ႏွင့္ ကုန္ပစၥည္းမ်ား သယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈကို ဝန္ေဆာင္မႈေပးလ်က္ရွိသည္။

ထိုကဲ့သို႔ ဝန္ေဆာင္မႈေပးလ်က္ရွိေသာ္လည္း ေျပာင္းလဲလာေသာ ယေန႔ေခတ္ကာလတြင္ သက္တမ္း ၾကာျမင့္ေနၿပီ ျဖစ္သည့္ မီးရထားစက္ေခါင္းတြဲမ်ား ဆက္လက္အသုံးျပဳေနရေသးျခင္း၊ မီးရထားလမ္းမ်ား အဆင့္ျမႇင့္တင္ျခင္းႏွင့္ အဆင့္ျမင့္ရထားတြဲသစ္မ်ား အစားထိုးလဲလွယ္ျခင္းမ်ား လိုအပ္ေနေသးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာရွိ ရထားစနစ္ မ်ားႏွင့္ယွဥ္လွ်င္ မ်ားစြာကြာျခားလြန္းေနသျဖင့္ ေန႔စဥ္ရထားစီး ျပည္သူမ်ား အခက္အခဲမ်ား ႀကံဳေတြ႕ေနရသည္ဟု စာေစာင္တခ်ဳိ႕တို႔တြင္ ဖတ္႐ႈေနရသည့္အတြက္ ယခု ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ႏွစ္သစ္မွစၿပီး ခရီးသည္မ်ား မည္သို႔ သြားလာ ေနၾကသည္ကို သိလို၍ ခရီးသည္မ်ားႏွင့္ မီးရထားတာဝန္ရွိသူတို႔ထံ သြားေရာက္ၿပီး ေစ့ငုေလ့လာ ၾကည့္မိသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ေန႔စဥ္ေျပးဆြဲသည့္ ရထားေပၚတြင္ စီးနင္းလိုက္ပါၾကသည့္ ခရီးသြားျပည္သူတခ်ဳိ႕၏ ေတြ႕ႀကံဳရမႈ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏အျမင္မ်ား ကို ေမးျမန္းၾကည့္မိရာတြင္ မႏၲေလးသို႔ ရထားျဖင့္ မၾကာခဏသြားေနသည့္ ေနျပည္ေတာ္မွ တိရစၧာန္ ေဆးကုဆရာဝန္ ေဒါက္တာသိန္းျမင့္က ''ကြၽန္ေတာ္က မႏၲေလးမွာ ေဆးခန္းဖြင့္ ထားတာဆိုေတာ့ ေနျပည္ေတာ္နဲ႔ မႏၲေလးကို ႏွစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္၊ သုံးပတ္တစ္ႀကိမ္ေလာက္ အသြားအျပန္ ရထားစီးသြားရတာ စိတ္ခ်မ္းသာတယ္။ အရင္က ဘူတာေတြမွာဆို သန္႔ရွင္းမႈမရွိတာေတြ၊ ခုံမေလာက္လို႔ ႀကံဳသလိုထိုင္ခဲ့ ရပါတယ္။ အခုအထက္တန္းတြဲေတြမွာ ေရသန္႔ဘူးေတြ ေဝငွေပးတာေတာင္ ရွိလာၿပီ။ မီးရထား အေနနဲ႔ ဒီထက္ပိုၿပီး ဝန္ေဆာင္မႈေပးႏိုင္ရင္ ခရီးသည္ေတြ အခုထက္ပိုၿပီး စီးနင္းလာမယ္။ ေနာက္ၿပီး ရထား အခ်ိန္ေလးေတြ သတ္မွတ္တဲ့အတိုင္း မွန္လာေအာင္ ရထားတာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ရင္ ရထား ခရီးစဥ္က ျပည္သူေတြအားထားတဲ့ခရီးစဥ္တစ္ခု ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္'' ဟု ေျပာသည္။

ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး ေတာင္ငူၿမိဳ႕မွ ဦးမ်ဳိးျမင့္က ''ကားနဲ႔သြားရင္ က်န္းမာေရးသြားရတာကအစ အခက္ အခဲရွိလို႔ ရထားနဲ႔ခရီးသြားရတာက ကြၽန္ေတာ္တို႔ အတြက္ ပိုၿပီးအဆင္ေျပတယ္။ ေျပာခ်င္တာတစ္ခုက ရထားေပၚမွာ ေစ်းေရာင္းတဲ့ ေစ်းသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီး အရက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘီယာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေရာင္းလို႔ ေသာက္ၾကတာရွိသလို ေသာက္လို႔ ေရာင္းၾကတာေတြ လည္း ရွိတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ရထားေတြေပၚမွာ မေရာင္းတာ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။ တခ်ဳိ႕သူေတြက်ေတာ့ ေသာက္စားၿပီး လြတ္ကုန္တာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ေသာက္ၿပီးရင္ ေအးေအး ေဆးေဆးေနရင္ ျပႆနာမရွိေပမယ့္ မူးယစ္ေနရင္ တျခားခရီးသည္ေတြအတြက္ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစတယ္။ ထမင္းေရာင္းတာေလာက္က ခရီးသည္ေတြအတြက္ လတ္တေလာ ဆာေလာင္မႈ ကို ေျဖရွင္းလို႔ရေသးတယ္။ ရထားေပၚမွာ အမ်ားျပည္သူေတြ သြားေနတာဆိုေတာ့ အရက္ေသာက္ၿပီးမွ ရထားစီးတဲ့သူေတြရွိရင္လည္း သိပ္ အဆင္မေျပႏိုင္ဘူး။ မူးေနရင္ သူ႔အတြက္လည္း အႏၲရာယ္ရွိသလို သူတို႔ရဲ႕ေနထိုင္ျပဳမူ ပုံေတြေၾကာင့္ တျခား လူေတြကို အေႏွာင့္ အယွက္ေတာ့ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္'' ဟု သူ႔အျမင္ကို ေျပာသည္။

ရထားတာဝန္ရွိသူေတြက ခရီးသည္မ်ား အဆင္မေျပရင္ တိုင္ၾကားႏိုင္ေၾကာင္း ေၾကညာထားေသာ္လည္း အမွန္တကယ္အေရးယူရာတြင္ အားနည္းေနေသး ေၾကာင္းကို ရန္ကုန္-မႏၲေလးရထားစဥ္တြင္ လိုက္ပါသူ တစ္ဦးက ''မႏၲေလးရထားလက္မွတ္ ဝယ္ယူတဲ့အခါ လက္မွတ္ေရာင္းတဲ့သူေတြက ထိုင္ခုံမရွိေတာ့ဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ ရထားေပၚၾကည့္လိုက္ရင္ ခရီးသည္ အျပည့္ မရွိဘူး။ ခရီးသည္ေတြက မျဖစ္မေန ခရီးသြားၾကတာ ဆိုေတာ့ ခုံမရလည္း အဆင္ေျပသလို စီးမယ္ဆိုၿပီး လက္မွတ္ပဲဝယ္လိုက္ရတယ္။ ရထားတာဝန္ရွိသူေတြက ခရီးသည္ ေတြအတြက္ အဆင္မေျပရင္ တိုင္ၾကားႏိုင္တယ္လို႔ ေၾကညာထားေပမယ့္ တကယ္ဆက္သြယ္တဲ့အခါ အၾကာင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ အဆင္မေျပတာ ေတြ႕ရတယ္။ ခရီးသည္ေတြ အဆင္ေျပေအာင္ လက္မွတ္ထိုင္ခုံေရာင္းခ်မႈေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈေပးဖို႔ သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိသူေတြကို တင္ျပခ်င္ပါတယ္'' ဟု ေျပာသည္။

ျမန္မာ့မီးရထားမွ လက္ရွိရထားမ်ားအား အဆင့္ျမႇင့္တင္ ေဆာင္ရြက္ၿပီး ပံုမွန္ေျပးဆြဲေနမႈအေျခအေနမ်ား ႏွင့္ ရထားေပၚႏွင့္ ဘူတာေနရာမ်ားတြင္ မသင့္ေလ်ာ္သည့္ အရက္၊ ဘီယာႏွင့္ ကြမ္း၊ ေဆးလိပ္မ်ား ေရာင္းခ်မႈမ်ားအေပၚ မည္ကဲ့သို႔ ေဆာင္ရြက္ထားရွိမႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ရထားပို႔ေဆာင္ေရးဝန္ႀကီးဌာန ျမန္မာ့မီးရထားသို႔ သြားေရာက္ ေမးျမန္းခဲ့ျပန္သည္။

ျမန္မာ့မီးရထားမွ အေထြေထြမန္ေနဂ်ာ(ခရီးသည္) ဦးေအာင္ျမင့္လႈိင္က ''ရန္ကုန္-မႏၲေလးေျပးဆြဲတဲ့ လမ္းပိုင္းမွာ ဆုိရင္ သက္ဆိုင္ရာရပ္တဲ့ ဘူတာအားလုံးကို ထိုင္ခုံခြဲတမ္းေလးေတြ ေပးရပါတယ္။ ရန္ကုန္ဘူတာမွ စထြက္တဲ့ ၁၁ အဆန္၊ ၁၂ အစုန္ ရထားဆိုရင္ လမ္းမွာ ၂၁ ဘူတာရပ္တဲ့အတြက္ တြဲအားလုံးကို ရန္ကုန္ ဘူတာတင္ ေရာင္းလို႔မရဘူး။ တိုးေၾကာင္ကေလး၊ ပဲခူး၊ ဒိုက္ဦး၊ ျပြန္တန္ဆာ စသျဖင့္ ေနရာေလးေတြမွာ ရပ္ေပးဖို႔ ခ်န္ေပးထားရတယ္။ ဒိုက္ဦး ခြဲတမ္းေနရာ ခုံခြဲတမ္းေပး ထားတယ္ဆိုရင္ ရန္ကုန္ကေန ဒိုက္ဦးသြားမယ့္ခရီး သည္က ျပႆနာမရွိဘူး။ အဲဒီေနရာကို ေရာင္းေပး လို႔ရတယ္။ အကယ္၍ အဲဒီေနရာေတြမွာ ခရီးသြားမယ့္ သူမရွိဘူးဆိုရင္ အဲဒီေနရာလြတ္သြားပါတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္ခရီးသည္အျမင္မွာေတာ့ မီးရထားထိုင္ခုံ ေနရာ အလြတ္ေနရာေတြ ေပၚသြားေနတယ္လို႔ပဲ ျမင္မွာပါ။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ လမ္းေတြအားလုံးအတြက္ ေနရာ ခြဲတမ္းေပးရတာျဖစ္ပါတယ္'' ဟု ရထားေပၚ ေနရာလြတ္မ်ား က်န္ရွိမႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေျပာသည္။

ရထားစီးခရီးသည္ေတြ အပိုေၾကးေငြေဆာင္ရမႈပတ္သက္၍ သက္ဆိုင္ရာ ဘူတာမ်ားတြင္ ခရီးသည္ေတြ လက္မွတ္ခ အတိအက်ေပးပါ။ အပိုေၾကးေပးေဆာင္ရရင္ တိုင္ၾကားပါ စသည္ျဖင့္ ဆိုင္းဘုတ္မ်ားကပ္ထားသည္ ကို ေတြ႕ရွိရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ လက္မွတ္ဝယ္ယူၿပီးသူမ်ား အေနျဖင့္လည္း ပိုေငြျပန္အမ္းသည့္ ေငြပမာဏ မွန္/မမွန္ ျပန္စစ္ခိုင္းၿပီး မွားေနလွ်င္ ခ်က္ခ်င္း ျပန္ျပင္ ေရးခိုင္းၿပီး ေတာင္းယူႏိုင္ေၾကာင္း၊ ခရီးသည္ေတြ ေက်နပ္မႈမရွိကလည္း ေၾကညာေပးထားသည့္ တိုင္းမန္ေနဂ်ာ ဖုန္းနံပါတ္မ်ားႏွင့္ ႐ုံးခ်ဳပ္ဖုန္းနံပါတ္မ်ားကို ဆက္သြယ္အေၾကာင္းၾကား ႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။

ခရီးသည္ေတြ လိုက္ပါစီးနင္းသည့္ ရထားေပၚႏွင့္ ဘူတာေနရာမ်ားတြင္ အရက္၊ ဘီယာ၊ ကြမ္းယာ မေရာင္းဖို႔ တရားဝင္ညႊန္ၾကားထားၿပီးျဖစ္သလို႔ ေရာင္းခ်မႈေတြရွိက ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

''လမ္းခရီးမွာေတာ့ ေစ်းသည္ေလးေတြ တက္ေရာင္းတာ ရွိေကာင္းရွိႏိုင္ပါတယ္။ လက္မွတ္စစ္နဲ႔ လြတ္တဲ့ တခ်ဳိ႕ၿမိဳ႕ရြာေလးေတြမွာ လမ္းေဘးေစ်းသည္ေတြ ေစ်းတက္ေရာင္းၾကတာေတာ့ ရွိပါတယ္။ ေစ်း တက္ေရာင္း လို႔ေတြ႕ရင္ ဒဏ္႐ိုက္တဲ့စာရင္းေတြလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီ ရွိပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ကေတာ့ ေစ်းသည္ တခ်ဳိ႕က တစ္ေန႔တာ စားဝတ္ေန ေရးကို ေျဖရွင္းေနၾကတဲ့ ထမင္း၊ ဟင္းေလးေတြ ေရာင္း တာရွိတယ္။ သို႔ေသာ္ အဲဒီထဲ ခရီးသည္အျမင္မွာ အရက္၊ ဘီယာ ေရာင္းခ်တာမ်ဳိး ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း အၿမဲစစ္ေဆးၾကပ္မတ္ေနပါတယ္။ တိုင္းအလိုက္ လစဥ္ေစ်းသည္ ဘယ္ေလာက္ဖမ္းဆီး ထားတယ္ဆိုတဲ့ အစီရင္ခံစာေတြလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ ရွိပါတယ္'' ဟု ၎က ဆက္လက္ရွင္းျပသည္။

ျပည္သူေတြအဆင္ေျပစြာ သြားလာႏိုင္ေစရန္ ရထားမ်ား အဆင့္ျမႇင့္တင္ေပးထားေၾကာင္း၊ တြဲသစ္မ်ား လဲလွယ္ ေဆာင္ရြက္ေပးထားေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္- မႏၲေလးလမ္းပိုင္းရွိ ရထားမ်ားကို ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္စက တြဲသစ္မ်ား လဲလွယ္ေပးထားသကဲ့သို႔ ျပည္ရထား၊ ေမာ္လၿမိဳင္ရထားမ်ားကိုလည္း လဲလွယ္ေပးထား ေၾကာင္း၊ ၿမိဳ႕ပတ္ရထား မ်ားတြင္ တြဲဆိုင္းသစ္မ်ား အသစ္ထည့္ထားေၾကာင္း၊ အလားတူ ခရီးသည္ေတြ သက္သာေခ်ာင္ခ်ိစြာႏွင့္ ပိုမိုစီးနင္းႏိုင္ေရးအတြက္ အဲကြန္းအတြဲ ေျခာက္ဆိုင္းကေန အခုႏွစ္ဆိုင္း အထိထားၿပီး ေလးဆိုင္းကို ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာလ ကတည္းကစၿပီး လက္မွတ္ခမ်ားျပန္ခ်ေပးမႈေတြ ျပဳလုပ္ထားေၾကာင္း ျမန္မာ့မီးရထားမွ သိရသည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ျမန္မာ့မီးရထားလုပ္ငန္းအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ရင္ေပါင္မတန္းႏိုင္ေသးေတာင္ ယခု ထက္ ပိုမိုအဆင္ေျပေအာင္ေျဖရွင္းေပးႏိုင္လွ်င္ မီးရထား၏ ဝန္ေဆာင္မႈက႑သည္ အဓိကက်လာမည္မွာ မလြဲမေသြျဖစ္ လာမည္ဟု ေမွ်ာ္ေတြးမိပါသည္။

သတင္းေဆာင္းပါး

တင္ေမာင္လြင္(ျမန္မာ့အလင္း)

ဓာတ္ပုံ-ေမာင္ေမႊး