ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးႏွင့္ လူမႈစီးပြားျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ားတြင္ ဆက္လက္ အားေပး ေထာက္ပံ့ သြားရန္အသင့္ရွိ

အူလန္ဘာတာ ဇြန္ ၂၉

ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ မြန္ဂိုလီးယားႏိုင္ငံတို႔အၾကား ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ တစ္ရပ္ကို ဇြန္ ၂၉ ရက္တြင္ အူလန္ဘာတာၿမိဳ႕၌ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

အဆုိပါေၾကညာခ်က္ အျပည့္အစုံမွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္ပါသည္-

ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏုိင္ငံႏွင္႕ မြန္ဂိုလီးယားႏုိင္ငံတို့အၾကား ပူးတြဲေၾကညာခ်က္

(အူလန္ဘာတာၿမိဳ႔)

ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ မြန္ဂိုလီးယားႏုိင္ငံသမၼတ မစၥတာ အယ္လ္ဘတ္ခ္ေဒါ့ဂ်္ ဇတ္ခ္ဟီးလ္ယာဒ္၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၈ ရက္ေန႔မွ ၃ဝ ရက္ေန႔ အထိ မြန္ဂိုလီးယားႏုိင္ငံသို႔ ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္ခရီးစဥ္ လာေရာက္ခဲ့သည္။ အဆိုပါခရီးစဥ္အတြင္း ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ သမၼတ မစၥတာ အယ္လ္ဘတ္ခ္ေဒါ့ဂ်္ႏွင့္ ထိပ္သီးအစည္းအေဝး တစ္ရပ္ က်င္းပခဲ့ သည္။

ႏွစ္ႏုိင္ငံသမၼတမ်ားသည္ ရင္းႏွီးေဖာ္ေရြစြာ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရး တည္တံ့ခုိင္ၿမဲေရးႏွင့္ ေဒသတြင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာနယ္ပယ္မ်ားတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား တုိးျမႇင့္ေရးတို႔တြင္ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္း အဆင့္ျမင့္ အရာရွိႀကီးမ်ားအဆင့္တြင္ အျပန္အလွန္လည္ပတ္မႈမ်ားသည္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အၾကားရွိ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို သိသာထင္ရွားစြာ အရွိန္ျမႇင့္တင္ႏုိင္ခဲ့ျခင္းအား ႏွစ္ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ မ်ားက အသိအမွတ္ျပဳခဲ့သည္။

ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ၏ မြန္ဂိုလီးယားႏုိင္ငံသို႔ ပထမဦးဆုံးအႀကိမ္ လာေရာက္ သည့္ သမုိင္းဝင္ခရီးစဥ္သည္ ႏွစ္ႏုိင္ငံခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးသည့္ ဆက္ဆံေရးကိုသာမက ႏွစ္ဖက္ ျပည္သူမ်ားအၾကား အျပန္အလွန္ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈမ်ား ပိုမိုနက္႐ိႈင္းလာေစေရးအတြက္ တြန္းအားတစ္ခု ျဖစ္သည္ဟု သမၼတ မစၥတာ အယ္လ္ဘတ္ခ္ေဒါ့ဂ်္က အေလးထားေျပာၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိသည့္ ႏုိင္ငံတြင္းျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားသည္ ပုံမွန္ဆက္လက္ တုိးတက္လ်က္ရွိၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္လည္း လူမႈစီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ၊ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္စည္းလုံးညီၫြတ္မႈႏွင့္ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္မႈနယ္ပယ္မ်ားတြင္ သိသာထင္ရွားေသာ ေအာင္ျမင္မႈမ်ား ရရွိေနသည့္အေပၚ မြန္ဂိုလီးယားႏုိင္ငံအေနျဖင့္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့သည္။ ဒီမိုကေရစီ၊ ပြင့္လင္း သည့္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥမ်ားတြင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလုံးအေနျဖင့္ အေလးထား ေဖာ္ေဆာင္ လ်က္ရွိမႈကို မြန္ဂိုလီးယားသမၼတက မွတ္သားၿပီး မြန္ဂိုလီးယားႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးႏွင့္ လူမႈစီးပြားျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ားတြင္ ဆက္လက္အားေပး ေထာက္ပံ့ သြားရန္ အသင့္ရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

မြန္ဂုိလီးယားႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ၎၏ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး စနစ္ေျပာင္းလဲမႈ ကာလမ်ားအတြင္း ေတြ႕ႀကံဳခဲ့ရသည့္အ ေတြ႕အႀကံဳမ်ားႏွင့္ သင္ခန္းစာမ်ား မွ်ေဝရာတြင္ ဆက္လက္ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သြားရန္ ႏွစ္ဖက္စလံုးမွ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ မၾကာမီက်င္းပမည့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈတြင္ အေရးပါသည့္ မွတ္တုိင္တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ႏွစ္ဖက္သမၼတမ်ားက မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ၿပီး မြန္ဂုိလီးယား ႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ဒီမုိကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျခင္းဆုိင္ရာ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားကို ဖလွယ္သြားရန္ႏွင့္ မြန္ဂို လီးယားႏုိင္ငံမွ ေလ့လာေရးအဖြဲ႕မ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ေစလႊတ္ရန္ ႏွစ္ဖက္သက္ဆုိင္ရာ တာဝန္ရွိ သူမ်ားအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္သြားရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

ႏွစ္ႏုိင္ငံသမၼတမ်ား အေနျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာႏွင့္ ေဒသတြင္းဆုိင္ရာ နယ္ပယ္မ်ား အထူးသျဖင့္ ကမၻာ့ကုလ သမဂၢႏွင့္ အာဆီယံေဒသဆုိင္ရာ ဖိုရမ္တုိ႔တြင္ တက္ၾကြစြာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးသည္ အေရးႀကီးေၾကာင္း ထပ္ေလာင္း အတည္ျပဳခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္တြင္ အာဆီယံဥကၠ႒တာဝန္ကို ေအာင္ျမင္စြာ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ျခင္းအေပၚ မြန္ဂုိလီးယားႏုိင္ငံဘက္မွ ဂုဏ္ျပဳေျပာၾကားခဲ့ၿပီး မြန္ဂုိလီးယား ႏုိင္ငံသည္ အာဆီယံအဖြဲ႕ႀကီး၏ ေဆြးေႏြးဖက္ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္လာေစေရးႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွထိပ္သီးအစည္းအေဝးတြင္ အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ပါဝင္ႏုိင္ေရး ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ားတြင္ ဆက္လက္ကူညီ ေထာက္ပံ့ေပးႏုိင္မည္ဟု မြန္ဂိုလီးယားႏုိင္ငံမွ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

မြန္ဂုိလီးယားႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္တြင္ (၁၁)ႀကိမ္ေျမာက္ အာရွ-ဥေရာပထိပ္သီး အစည္းအေဝးကို အိမ္ရွင္ႏုိင္ငံအျဖစ္ လက္ခံက်င္းပမည့္အေပၚ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ဂုဏ္ျပဳေျပာၾကားခဲ့ၿပီး အာရွ-ဥေရာပ ထိပ္သီး အစည္းအေဝး က်င္းပေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ နီးကပ္စြာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ႏွင့္ေဆြးေႏြးညိႇႏႈိင္းေရး ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအျဖစ္ ကူညီေဆာင္ရြက္ သြားရန္အသင့္ရွိေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ ထုိ႔ျပင္ မြန္ဂုိလီးယားႏုိင္ငံ၏ ၂ဝ၁၆-၂ဝ၁၈ ကာလအတြက္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီတြင္ အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံလုိသည့္ ကိစၥႏွင့္ ၂ဝ၂၃-၂ဝ၂၄ ကာလအတြက္ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ၏ အၿမဲတမ္း မဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံရမည့္ကိစၥတုိ႔တြင္ ကူညီအားေပးရန္ အသင့္ရွိေၾကာင္း ျမန္မာဘက္မွ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ႏွစ္ႏုိင္ငံဆက္ဆံေရးအား ျဖစ္ႏုိင္သည့္ က႑ေပါင္းစံုတြင္ ပိုမိုတိုးခ်ဲ႕ရန္အတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား၊ သတင္း အခ်က္အလက္ႏွင့္ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားဖလွယ္ေရး စသည္တို႔ကို အားေပးျမႇင့္တင္သြားရန္ ႏွစ္ဖက္စလံုးမွ စိတ္ဝင္ စားမႈရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ကုန္သြယ္ေရး၊ သတၱဳက႑၊ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားလာေရးက႑၊ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ စီးပြားေရးက႑မ်ားသည္ ႏွစ္ဖက္စလံုး အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစမည့္ အလားအလာရွိေသာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး နယ္ပယ္မ်ား ျဖစ္လာႏုိင္ေၾကာင္း ႏွစ္ဖက္စလံုးမွ အေလးထားေျပာၾကားခဲ့သည္။

မြန္ဂုိလီးယားႏုိင္ငံႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတုိ႔သည္ တြင္းထြက္ သယံဇာတ ေပါၾကြယ္ဝသည့္ႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ရာ သတၱဳတြင္းက႑၊ အထူးသျဖင့္ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကုိ သင့္ေလ်ာ္စြာအသုံးခ်ေရး၊ ဥပေဒေရးရာ ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ လာေစေရး၊ ဘူမိေဗဒဆုိင္ရာ တူးေဖာ္မႈတြင္ ကြၽမ္းက်င္မႈဖလွယ္ေရးႏွင့္ အရင္းအျမစ္ တူးေဖာ္မႈ လုပ္ငန္းမ်ား ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိေရးလုပ္ငန္းစဥ္ (EITI)ႏွင့္ မူေဘာင္အတြင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားေရး စသည့္ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ အခြင့္အလမ္းမ်ား ရွာေဖြသြားရန္ ႏွစ္ဖက္စလုံးမွ သေဘာတူညီခဲ့သည္။

ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား က်န္းမာေရးႏွင့္ ပညာေရးက႑မ်ားတြင္ သက္ဆုိင္ရာ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားအၾကား ဆက္ဆံမႈ တည္ေထာင္ျခင္း၊ ႏွစ္ဖက္ေက်ာင္းသားမ်ား အျပန္အလွန္ဖလွယ္ျခင္း၊ မြန္ဂုိလီးယားႏွင့္ ျမန္မာဘာသာစကား ေလ့လာမႈမ်ား တုိးျမႇင့္ျခင္းတုိ႔မွတစ္ဆင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားရန္ မြန္ဂုိလီးယားႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ စိတ္ပါဝင္စားမႈရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ႏွစ္ႏုိင္ငံသမၼတမ်ား အေနျဖင့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံျပည္သူမ်ားအၾကား ထိေတြ႕ဆက္ဆံမႈႏွင့္ လူငယ္မ်ား အျပန္အလွန္ ဖလွယ္မႈတုိ႔မွတစ္ဆင့္ ႏွစ္ဖက္ျပည္သူမ်ားအၾကား ပုိမုိသိရွိ နားလည္လာေစေရးႏွင့္ အျပန္အလွန္နားလည္မႈ တုိးျမႇင့္သြားရန္ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ခဲ့ၾကသည္။

၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္သည္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ မြန္ဂုိလီးယား ႏုိင္ငံတုိ႔အၾကား သံတမန္ ဆက္ဆံေရး ထူေထာင္သည့္ ႏွစ္(၆ဝ)ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္ႏွစ္ျဖစ္ရာ ႏွစ္ႏုိင္ငံစလုံးတြင္ ယဥ္ေက်းမႈအခမ္းအနားမ်ား က်င္းပသြားရန္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ သမၼတမ်ားက သေဘာတူညီခဲ့သည္။

ႏွစ္ႏုိင္ငံ သမၼတမ်ားေရွ႕ေမွာက္၌ ေအာက္ပါစာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ား လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့သည္။

(က) ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ႏွင့္ မြန္ဂုိလီးယား ႏုိင္ငံတုိ႔အၾကား ခရီးသြားလာေရးက႑ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ေရးဆုိင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္၊

(ခ) ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီႏွင့္ မြန္ဂုိလီးယားႏုိင္ငံ အူလန္ဘာတာ ၿမိဳ႕ေတာ္ေကာင္စီ တုိ႔အၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးဆုိင္ရာ နားလည္မႈ စာခြၽန္လႊာ၊

(ဂ) ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားႏွင့္ စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းခ်ဳပ္ႏွင့္ မြန္ဂုိလီးယားႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသားကုန္သည္ႀကီးမ်ားႏွင့္ စက္မႈလက္မႈ လုပ္ငန္း ရွင္မ်ားအသင္းတုိ႔အၾကား နားလည္ မႈ စာခြၽန္လႊာ။