မုိက္က႐ုိ-ေမက႐ုိကြင္းဆက္

ေဘာဂေဗဒဘာသာရပ္တြင္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ပိုင္းျခားေလ့လာမႈမ်ား ေပၚေပါက္ လာခဲ့ေသာ္လည္း အေျခခံအားျဖင့္ ႏိုင္ငံအဆင့္ စီးပြားေရး (ေမက႐ိုေဘာဂေဗဒ) ႏွင့္ လုပ္ငန္းအဆင့္၊ ေစ်းကြက္အဆင့္ စီးပြားေရး (မိုက္က႐ိုေဘာဂေဗဒ) ဟူ၍ ခြဲျခားေလ့လာသည္။ ေလ့လာမႈအတြက္ ခြဲျခားေသာ္လည္း တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ဆက္ႏႊယ္ေနသည္။ တစ္ခါတစ္ရံတြင္ တစ္ခုက အျခားတစ္ခုထက္ ပို၍အေရးပါ အရာေရာက္ေနတတ္သည္။

ဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္း၊ အာရွ အက်ပ္အတည္း စသည္တို႔ကဲ့သို႔ေသာ အက်ပ္အတည္း ႀကီးႀကီး မားမားေတြ ေပၚေပါက္ခ်ိန္တြင္ ေရးသားေျပာဆို ေဆြးေႏြးမႈေတြကို အားပါးတရဖတ္႐ႈရသည္။ အေၾကာင္း တရားေတြ၊ အက်ဳိးတရားေတြ၊ ကုထုံးေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ေဆြးေႏြးၾကသည္။

အာရွ အက်ပ္အတည္း ဖစ္ခ်ိန္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အာဆီယံ အသင္းဝင္ခ်ိန္ တိုက္ဆိုင္ေနသည္ကိုလည္း မွတ္မိပါေသးသည္။ ၁၉၉၆-၁၉၉၇ ခန္႔တြင္ အာရွအက်ပ္အတည္း ျဖစ္စဥ္က ယခုအခ်ိန္ကဲ့သို႔ ဖတ္စရာမ်ားမ်ား စားစားမရွိလွေပ။ သို႔ေသာ္ လက္လွမ္းမီသမွ် ဖတ္ရ၊ မွတ္ရ၊ ေရးသားရသည္။ ၁၉၉ဝျပည့္ လြန္ႏွစ္ အေစာပိုင္းမ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အေရာင္း ျမႇင့္တင္ေရးေတြ စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြ ေခတ္စားသည္။ သို႔ေသာ္ အာရွအက်ပ္ အတည္းေၾကာင့္ ႏိုင္ငံအဆင့္ စီးပြားေရး (ေမက႐ိုေဘာဂေဗဒ) ၏ အေရးပါပုံကို ျပန္လည္ အသိအမွတ္ျပဳ သေဘာေပါက္လာၾက၍ ေမက႐ တစ္ေက်ာ့ျပန္အေၾကာင္း ေဆာင္းပါး ေရးဖူးခဲ့ပါသည္။

အာရွအက်ပ္အတည္းႏွင့္ တစ္ဆက္တည္း အာရွအက်ပ္အတည္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပါဝင္ျခင္း ရွိ/မရွိ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိ၊မရွိတို႔ကိုေဆြးေႏြး ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူတို႔က စီမံခန္႔ခြဲမႈ ေကာင္းမြန္ျခင္းေၾကာင့္ အက်ပ္အတည္း မျဖစ္ႏိုင္ဟုဆိုသည္။ ပညာရွင္အမ်ားစုက ကိန္းဂဏန္းမျပည့္စုံမႈ၊ မခိုင္မာမႈတို႔ကို ျပ၍ စာရင္းအင္းတို႔ကိုသာ အားကိုးအားထားျပဳ၍ မရေၾကာင္း၊ စီးပြားေရးအရွိန္အဟုန္ ျမင့္မားေနေသာ ႏိုင္ငံမ်ား အက်ပ္အတည္းျဖစ္လွ်င္ လည္းထိခိုက္မႈ ရွိႏိုင္ေၾကာင္း၊ ၾကြယ္ဝသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားထက္ ထိေရာက္မႈ ပို၍ႀကီးမားႏိုင္ေၾကာင္း တာဝန္ေက်စြာ ေထာက္ျပခဲ့ၾကသည္။ ရလဒ္မွာ ႏိုင္ငံတြင္းအေၾကာင္း တရားမ်ားႏွင့္ ေဒသတြင္း အေၾကာင္းတရားမ်ား ေပါင္းစပ္ကာ အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ ေရာက္ေနေသာ ျမန္မာ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အရွိန္အဟုန္မ်ား ရပ္တန္႔သြားခဲ့သည္။ ျမန္မာ့စီးပြားေရး သမိုင္းတြင္ တစ္ခ်ိန္လုံး ေရွ႕သို႔ေျဖာင့္ေျဖာင့္ တန္းတန္းမသြားတတ္ေသာ သေဘာကို အကိုးအကားျပစရာ သာဓက တစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္။

၂ဝဝ၈-၂ဝဝ၉တြင္ ကမၻာ့ဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္းျဖစ္စဥ္ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ အက်ပ္အတည္း၏ အလယ္ဗဟိုခ်က္ျဖစ္ေသာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ ေရာက္ရွိေနခဲ့သည္။ အေမရိကန္အသံ (ဗီြအိုေအ) ျမန္မာပိုင္း အစီအစဥ္သို႔ အလည္အပတ္ ေရာက္ရွိခိုက္ ျမန္မာျပည္သူတို႔ ကမၻာ့အက်ပ္အတည္းကို သိၾကရဲ႕လား၊ မ်က္ကန္းတေစၧ မေၾကာက္ျဖစ္ ေနသလားဟူေသာ ဦးေက်ာ္ဇံသာ၏ ေမးခြန္းကို အသံလႊင့္ ေျဖၾကားခဲ့ ရဖူးသည္။ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားတို႔ မ်က္စိမကန္းပါ။ ကမၻာ့အက်ပ္အတည္းကိုသိပါသည္။ တေစၧလည္း ေၾကာက္ပါသည္။ ကမၻာ့အက်ပ္အတည္းထက္ ထိခိုက္မႈ ပိုျပင္းေသာတေစၧေတြ ကိုယ့္တေစၧ ႏွင့္ ကိုယ္ရွိပါ သည္။ ကိုယ့္မွာလည္း အက်ပ္အတည္းေပါင္းစုံႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရပါသည္ဟု မနည္းေျဖဆိုခဲ့ရသည္။

ထိုစဥ္က ငါးလုပ္ငန္းအဖြဲ႕ခ်ဳပ္လိုေနရာမ်ားတြင္ ကမၻာ့အက်ပ္အတည္းအေၾကာင္း ေဟာေျပာျခင္း၊ ေရးသားျခင္း ျပဳလုပ္သည့္အခါ အာရွအက်ပ္အတည္းကို ထည့္ေျပာလွ်င္ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက မသိၾကသလို သိသူေတြကလည္း မမွတ္မိၾကေတာ့။ ဆယ္ႏွစ္ခန္႔ ကာလသည္ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုကိုေမ့မည္ ဆိုလွ်င္ ေမ့ေလာက္ ေသာကာလျဖစ္သည္။

ထုံးစံအတိုင္း ႏိုင္ငံအဆင့္၊ လုပ္ငန္းအဆင့္ ထိခိုက္စရာေတြအေၾကာင္း ေျပာဆိုေရးသားျဖစ္ၿပီး ေဆာင္းပါး မ်ားကိုစုေပါင္း၍ ''ကပ္ေက်ာ္စီးပြားေရး ''ႏွင့္'' ကပ္ေက်ာ္လာဘ္ေခၚ စီးပြားေရး'' ဟူေသာစာအုပ္ႏွစ္အုပ္ ထုတ္ေဝခဲ့ရာ သိပ္ၿပီး အေရာင္း မတြင္က်ယ္ခဲ့ပါ။ ပညာရပ္နယ္ပယ္မွာေရာ လုပ္ငန္းရွင္ နယ္ပယ္မွာပါ စိတ္ဝင္စား အာ႐ုံစိုက္မႈ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မရခဲ့ပါ။

မၾကာမီက ရင္းႏွီးေသာစာေရးဖက္ မိတ္ေဆြတစ္ဦးက ေဟာေျပာခ်က္ေတြ စာအုပ္ျပန္ ထုတ္လွ်င္ အေရာင္း သြက္ႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာျပေသာအခါ အေၾကာင္းမသိေသးဘဲကိုးဟု ၿပဳံးမိပါသည္။

၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္တြင္ အေျပာင္းအလဲျဖင့္ တက္လာေသာအစိုးရလက္ထက္တြင္ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ား အေတာ္ေလးအသံ က်ယ္လာခဲ့ၿပီး အခြန္ပယ္ဖ်က္ေရး (ပို႔ကုန္ အခြန္)ကဲ့သို႔ေသာ အခြင့္အေရးေတြကို ေတာင္း ဆိုခဲ့ၾကရာ ရသင့္သေလာက္လည္း ရခဲ့ပါ သည္။ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္တြင္ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းမ်ား အင္အားေကာင္းေရး၊ စီးပြားေရး အေဆာက္အအုံကို ဦးေဆာင္ေရးတို႔ အေရးႀကီးပါသည္။ ဦးေဆာင္သည့္ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းႀကီးေတြဆိုသည္မွာ မည္သို႔ေသာ လုပ္ငန္းေတြျဖစ္ေၾကာင္း၊ မည္သို႔ေသာစြမ္းရည္ေတြ ပိုင္ဆိုင္ထားေၾကာင္း၊ အေျပာင္းအလဲကိုမည္ သို႔ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းေနေၾကာင္း၊ မဟာမိတ္ အသစ္၊ ကြန္ရက္ အသစ္ေတြ မည္သို႔ တည္ေဆာက္ခဲ့ေၾကာင္း အားလုံးသိၿပီးျဖစ္၍ အထူး ေျပာစရာလိုမည္ မထင္ပါ။

သို႔ေသာ္ တစ္ဖက္တြင္ ႏိုင္ငံအဆင့္ စီးပြားေရး(ေမက႐ိုေဘာဂေဗဒ) တည္ၿငိမ္ရန္ အေရးပါသည္ကို ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းအေတာ္မ်ားမ်ား သတိရၾကပုံမရသည္ကိုလည္း အျပစ္တင္စရာ မလိုပါ။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား နည္းနည္း စီးဝင္ျခင္း၊မ်ားမ်ားစီးဝင္ျခင္းတို႔၏ အက်ဳိး သက္ေရာက္မႈ၊ လြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္မႈျပဳျခင္း (အတိုင္းအတာတခုအထိ)၏ အက်ဳိးသက္ ေရာက္မႈတို႔ကိုေလ့လာဆန္းစစ္ရန္ လိုအပ္ ပါသည္။ ကုန္သြယ္မႈ လ်င္ျမန္စြာ ႀကီးထြားလာ ခဲ့ပါသည္။ မၾကာေသးမီက ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ေသာ ကမၻာေက်ာ္ ျမန္မာေဘာဂေဗဒပညာရွင္ (ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္ လူသိနည္းလွပါသည္။ တကၠသိုလ္ကဲ့သို႔ေသာ ေနရာမ်ဳိးမွာပင္ သူေရးသားခဲ့ေသာစာအုပ္ေတြ ဖတ္ဖူးရန္အသာထား နာမည္ပင္ မၾကားဖူးသူေတြ အမ်ားရွိသည္။)က ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တိုးတက္မႈကို ဂ်ီဒီပီ (တိုင္းျပည္ဝင္ေငြ)ျဖင့္ တိုင္းတာျခင္းမျပဳလွ်င္ပင္ ကုန္သြယ္မႈ တိုးပြား လာျခင္းျဖင့္ တိုင္းတာႏိုင္ေၾကာင္း ဝိုင္းဝန္းေမးျမန္းေနေသာ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျဖၾကားခဲ့ပါသည္။ မရရွိေသာကိန္းဂဏန္း မ်ားကိုအသာထား၍ ရရွိေသာကိန္းဂဏန္းေတြကို ၾကည့္လွ်င္ပင္ ပို႔ကုန္တိုးတက္မႈထက္ သြင္းကုန္တိုးတက္မႈက ျမန္ဆန္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရပါသည္။

ဤေနရာတြင္ ကုန္သြယ္မႈပိုေငြ၊ လိုေငြ၊ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အကူအညီႏွင့္ ေခ်းေငြစသည္တို႔ကို ဆက္စပ္ စဥ္းစားရန္လိုပါ သည္။ သြင္းကုန္သည္ ပို႔ကုန္တင္ပို႔မႈ ျမႇင့္တင္ေရးကို အေထာက္အကူျပဳ/မျပဳ၊ စားသုံးသူမ်ား ေရြးခ်ယ္စရာမ်ားျပားလာျခင္း ရွိ/မရွိ၊ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းမ်ား၏မဟာဗ်ဴဟာ ေျပာင္းလဲမႈတို႔ကိုထည့္တြက္ရန္ လိုလာ ပါသည္။ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းေတြက ျပည္ပ ေစ်းကြက္ကို ထိုးေဖာက္ရန္အသာထား ျပည္တြင္းေစ်းကြက္ တစ္ခုလုံးကိုပင္မအုပ္စီး ႏိုင္ဘဲရွိေနခ်ိန္တြင္ ေဒသဆိုင္ရာႏွင့္ ႏိုင္ငံ တကာလုပ္ငန္းႀကီးမ်ား၏ ေျခလွမ္းက်ယ္လာ မႈကို ခ်င့္ခ်ိန္ႏိုင္ပါသည္။

အကယ္၍ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ေစ်းကြက္တည္းဟူေသာ မိုက္က႐ိုေဘာဂ ေဗဒအဆင့္၏ ေတာင့္တင္း ခိုင္မာမႈသည္ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဘ႑ာေရးတည္ၿငိမ္မႈကဲ့သို႔ ေသာ ႏိုင္ငံအဆင့္ စီးပြားေရး ေမက႐ို ေဘာဂေဗဒကို တစ္နည္းနည္းျဖင့္ အႏုတ္ လကၡဏာထိခိုက္လာပါက အက်ဳိးဆက္ကို ထိုေစ်းကြက္မ်ား၊ လုပ္ငန္းမ်ားလည္း မလြတ္သာဘဲ ခံစားၾကရမည္ျဖစ္ပါသည္။

တစ္ဖက္တြင္ ႏိုင္ငံအဆင့္ စီးပြားေရး ေတာင့္တင္းခိုင္မာေရး (ဥပမာအားျဖင့္ စုေဆာင္းမႈႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ) တို႔ရွိမွသာလွ်င္ လုပ္ငန္းအဆင့္၊ ေစ်းကြက္အဆင့္ မိုက္က႐ိုေဘာဂေဗဒအားေကာင္းေမာင္းသန္ ျဖစ္ေရးကို အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ပါသည္။

ထိုသို႔မဟုတ္ဘဲ လုပ္ငန္းေတြအဆင္မေျပ ၍ ႏိုင္ငံစီးပြားအင္အားမေတာင့္၊ ႏိုင္ငံစီးပြား အင္အားမေကာင္း၊ မတည္ၿငိမ္၍ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ရကိုင္ရ မေခ်ာေမြ႕ျဖစ္ေနလွ်င္ အဆိုးသံသရာထဲ တဝဲလည္လည္ ေရာက္သြား ႏိုင္ပါသည္။

တစ္ခါတစ္ရံတြင္ မိမိဥာဏ္ပညာျဖင့္ ေကာင္းမည္ဟု ထင္ရေသာ အက်ိဳးစီးပြားေတြကို မွား ယြင္းေတာင္း ဆိုမိလွ်င္ ေျပာင္းျပန္အက်ိဳးသက္ ေရာက္ၿပီး ဆိုးဝါးေသာရလာဒ္မ်ားႏွင့္ေတြ႕ ႀကဳံႏိုင္ေၾကာင္း သတိျပဳမိရန္ လိုပါသည္။ ။