ဒုတိယသမၼတ ေဒါက္တာစိုင္းေမာက္ခမ္း စတုတၳအႀကိမ္ေျမာက္ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးတက္ေရာက္

ေနျပည္ေတာ္ ဇန္နဝါရီ ၂၉

စတုတၳအႀကိမ္ေျမာက္ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးကို ယေန႔နံနက္ ၉ နာရီတြင္ ေနျပည္ေတာ္ ဟိုတယ္ဇုန္ရွိ Hilton ဟိုတယ္၌ က်င္းပရာ ဒုတိယသမၼတ ေဒါက္တာစိုင္းေမာက္ခမ္း တက္ေရာက္ အမွာစကားေျပာၾကားသည္။

ဒုတိယသမၼတေဒါက္တာစိုင္းေမာက္ခမ္းက အမွာစကားေျပာၾကားရာတြင္ “မဟာ မဲေခါင္ေဒသခြဲအတြင္း သဘာဝအရင္းအျမစ္မ်ား သို႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ တိုးျမႇင့္စို႔” ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္ႏွင့္အညီ က်င္းပျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယေန႔အစည္းအေဝး က်င္းပရသည့္ ရည္႐ြယ္ခ်က္မွာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ တတိယ အႀကိမ္ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝး၌ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဝန္ႀကီးမ်ားမွ အတည္ျပဳခဲ့သည့္ ပတ္ဝန္းက်င္အေပၚ ထိခိုက္မႈမရွိေစေသာ/ ေလ်ာ့နည္းေစေသာ အစိမ္းေရာင္စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ားကို ဆက္လက္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေဆာင္႐ြက္ ႏိုင္ရန္ႏွင့္ မဟာမဲေခါင္ ေဒသခြဲ ႏိုင္ငံမ်ားအတြင္း (Rio+20) ရီယိုညီလာခံအၿပီး ႏွစ္ ၂၀ အလြန္ေဆာင္႐ြက္မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအေပၚ အရွိန္အဟုန္ ျမႇင့္တင္ေဆာင္႐ြက္ရန္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

အဆိုပါအစည္းအေဝးတြင္ အစိုးရဌာနဆိုင္ရာ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိႀကီးမ်ားႏွင့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ ဦးေဆာင္သူမ်ားမွ သဘာဝ အရင္းအျမစ္မ်ား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ အေျဖရွာေဖြ ထုတ္မႈမ်ားကို ေဆြးေႏြးၫွိႏႈိင္းခဲ့ၾကပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အဖိုးတန္ သဘာဝအရင္းအျမစ္ မ်ား၊ ေဂဟစနစ္မ်ားႏွင့္ ဇီဝမ်ိဳးစုံမ်ိဳးကြဲမ်ားကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ထားျခင္းေၾကာင့္ ေနျပည္ေတာ္ အေရွ႕ဘက္ျခမ္းဆီမွ ျမင္ေတြ႕ရသည့္ သာယာလွပသည့္ေတာ ေတာင္တန္းမ်ား မေျပာင္းလဲဘဲ ေရရွည္ဆက္လက္တည္ရွိေနသည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

ထို႔ျပင္ မဲေခါင္ျမစ္စီးဆင္းရာ  ေဒသမ်ားအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ သဘာဝအရင္း အျမစ္မ်ား ေပါႂကြယ္ဝေသာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ အဆိုပါ သဘာဝအဖိုးတန္ အရင္းအျမစ္မ်ားသည္ ေဂဟစနစ္ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားျဖစ္သည့္ အစားအစာ၊ ေရ၊ လူေနမႈ ဘဝမ်ား၊ ေဆးဘက္ဝင္အပင္မ်ား၊ ဇီဝေလာင္စာႏွင့္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းသုံး ပစၥည္းမ်ား၊ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ ကာကြယ္မႈမ်ားနဲ႔ ရာသီဥတု ပုံမွန္လည္ပတ္ေစမႈ အတြက္ ေထာက္ပံ့ေပးလ်က္ရွိပါေၾကာင္း။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သဘာဝအရင္းအျမစ္မ်ားသည္ အေၾကာင္းအရင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ထိခိုက္ပ်က္စီးလ်က္ရွိၿပီး အဆုိပါ စိန္ေခၚမႈမ်ားသည္ အႀကီးစားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈစီမံကိန္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္ျခင္း၊ သဘာဝ ေတာ႐ိုင္းတိရစၧာန္မ်ား တရားမဝင္ကုန္သြယ္ျခင္း၊ သစ္ေတာ သယံဇာတမ်ား အလြန္အကၽြံထုတ္ယူသုံးစြဲျခင္း၊ တရားမဝင္ သစ္ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ လူဦးေရအဆမတန္ တိုးပြားလာျခင္း၊ သင့္ေတာ္မႈမရွိေသာ ထုတ္လုပ္သုံးစြဲမႈပုံစံမ်ား အသုံးျပဳျခင္း၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ အသိပညာေပးေရးႏွင့္ ပညာေရး ဆိုင္ရာ စြမ္းေဆာင္ရည္ နည္းပါးမႈတို႔ေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ပုဂံၿမိဳ႕သည္ ၉ ရာစုႏွင့္ ၁၃ ရာစုအတြင္းက တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ ေရွးက်သည့္ ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ပုဂံၿမိဳ႕သည္ ေနျပည္ေတာ္၏ အေနာက္ ေျမာက္ဘက္တြင္တည္ရွိၿပီး ေစတီပုထိုးေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ တည္ရွိပါေၾကာင္း၊ ဧရာဝတီျမစ္၏ အေရွ႕ဘက္ျမစ္ကမ္းနားမွာတည္ရွိၿပီး ၁၆ စတုရန္းမိုင္ က်ယ္ဝန္းပါ ေၾကာင္း၊ ပုဂံၿမိဳ႕၏ အေနာက္ဘက္၌ ရခိုင္႐ိုးမေတာင္တန္းမ်ား ကာျခားထားမႈေၾကာင့္ မုတ္သုန္မိုးရရွိမႈနည္းပါၿပီး ေျခာက္ေသြ႕ရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းကို အေျခခံပညာေက်ာင္း မ်ားရွိ ပထဝီဝင္ဘာသာရပ္မွာ ထည့္သြင္း သင္ၾကားခဲ့ ပါေၾကာင္း၊ ယခင္က ပုဂံၿမိဳ႕ ႏွင့္ ၎အနီးပတ္ဝန္းက်င္မွာ စိုစြတ္ေသာ ရာသီဥတုႏွင့္ ေျမဩဇာေကာင္းမြန္ေသာ ေျမဆီလႊာမ်ားရွိေၾကာင္း သမိုင္းသုေတသီမ်ားမွ ေလ့လာေတြ႕ရွိခဲ့ရပါေၾကာင္း၊ သို႔ရာတြင္ အလြန္အကၽြံအုတ္ဖုတ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ထင္းေလာင္စာမ်ားစြာ လိုအပ္၍ ပုဂံေဒသအနီးရွိ သစ္ေတာမ်ားျပဳန္းတီးခဲ့ရပါေၾကာင္း။

အက်ိဳးဆက္အေနျဖင့္ မိုးေရရရွိမႈေလ်ာ့နည္းလာၿပီး ေျခာက္ေသြ႕ပူျပင္းလာၿပီး ယေန႔အခါမွာ ပုဂံေဒသရွိ သစ္ေတာမ်ားႏွင့္ က်ားမ်ားေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရပါေၾကာင္း၊ ထို႔ျပင္ မိမိတို႔ေမြးဖြားခဲ့သည့္ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ သစ္ေတာမ်ား ေလ်ာ့နည္းလာခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ေဒသမ်ားတြင္ က်ားမ်ားေပ်ာက္ကြယ္လာမႈသည္ ဇီဝမ်ိဳးစုံမ်ိဳးကြဲမ်ားႏွင့္ ေဂဟစနစ္မ်ား ေပ်ာက္ကြယ္လာျခင္းကို ၫႊန္ျပေနပါေၾကာင္း။

ယေန႔ေခတ္တြင္ သဘာသယံဇာတ အရင္းအျမစ္မ်ား/ သဘာဝသယံဇာတမ်ား ပ်က္စီး ေပ်ာက္ကြယ္ေနသည့္ ေနရာမ်ားစြာရွိေနၿပီး အထူးသျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္ေနသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ပ်က္စီးမႈမ်ား ပိုမိုျဖစ္ေပၚ ေနပါေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံခ်င္းစီ၏ အေနအထားအရ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္ရန္လိုအပ္လ်က္ရွိပါေၾကာင္း။

သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကို ပိုမိုေကာင္းမြန္သည့္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈ၊ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္မႈမ်ားျဖင့္ ေဒသခံအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအားလံုးက ေဆာင္႐ြက္ရန္လိုအပ္ပါေၾကာင္း။

သစ္ေတာျပဳန္းတီးျခင္းႏွင့္ သစ္ေတာအတန္းအစား က်ဆင္းျခင္းတို႔မွ ကာဗြန္ ထုတ္လုပ္မႈေလၽွာ႔ခ်ျခင္း( REDD+) အပါအဝင္ ေဂဟစနစ္၏ ေထာက္ပံ့ေပးျခင္းမ်ားကို စဥ္ဆက္မျပတ္ေထာက္ပံ့ရန္၊ ကာဗြန္ ေစ်းကြက္မ်ား ထိန္းသိမ္းရန္ႏွင့္ ပိုမိုတိုးျမႇင့္ေဆာင္႐ြက္ၾကရန္လိုအပ္ပါေၾကာင္း။

အဆိုပါ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ပဥၥမအႀကိမ္ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲႏိုင္ငံမ်ား ထိပ္သီးအစည္းအေဝး၌ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ မ်ား စီမံခန္႔ခြဲမႈႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ျမႇင့္တင္ႏိုင္ေရးအတြက္ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ လူသားအရင္း အျမစ္ဆိုင္ရာ အရင္းအျမစ္ကို ရရွိေစျခင္းစသည့္ အခ်က္မ်ားပါဝင္သည့္ မဟာမဲေခါင္ ေဒသခြဲႏိုင္ငံမ်ား၏ ေဒသတြင္းရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မူေဘာင္အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ အစီအစဥ္ (၂၀၁၄-၂၀၁၈) Regional Investment Framework− RIF Implementation Plan 2014-2018) ကို အေလးထားၫွိႏႈိင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ပါေၾကာင္း။

မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲႏိုင္ငံမ်ား၏ ေဒသတြင္းရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမူေဘာင္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္မႈအစီအစဥ္မ်ားတြင္ ေကာင္းမြန္ေသာ ဆက္သြယ္မႈ၊ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈမ်ားႏွင့္ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားအတြက္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ နည္းလမ္းမ်ား ပါဝင္ပါေၾကာင္း၊ သဘာဝအရင္းအျမစ္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အက်ိဳးရွိေစေရး အတြက္ ျပည္သူလူထူအား အသိပညာေပးရန္ႏွင့္ မူဝါဒဆိုင္ရာ အေထာက္အပံ့မ်ား ပံ့ပိုးေပးရန္အျပင္ ပုဂၢလိကဆိုင္ရာ ျပည္သူလူထုပူးေပါင္းပါဝင္မႈ အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းဆိုင္ရာ၊ နည္းပညာဆိုင္ရာ အရည္အေသြးမ်ား ပိုမိုႀကံ႕ခိုင္လာေစေရး အတြက္လည္း ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ားႏွင့္ အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္၏ အေထာက္အပံ့ ေပးမႈမ်ားေၾကာင့္ အေျခခံအခ်က္မ်ား ခ်ိတ္ဆက္ေဆာင္႐ြက္မႈ၊ သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာ၊ ပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ၊ လူသားအရင္းအျမစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ ေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားတြင္ သိသာထင္ရွားသည့္ တိုးတက္မႈမ်ားရရွိခဲ့ပါေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ား၏ ေဝးလံေခါင္ဖ်ားေသာ အရပ္ေဒသမ်ား၌ ဆက္သြယ္မႈေကာင္းမြန္ေစရန္ ဆက္လက္လုပ္ ေဆာင္ရမည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ပိုမိုႀကိဳးပမ္းေဆာင္႐ြက္ရန္ က်န္ရွိေနဆဲျဖစ္ပါေၾကာင္း။

ထို႔ျပင္ ရာသီဥတုႏွင့္ လူမႈေရးဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားအား ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္း ႏိုင္ေရးအတြက္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ၊ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္၊ အစားအစာ၊ စြမ္းအင္ႏွင့္ ေရလုံေလာက္စြာရရွိႏိုင္မႈ၊ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ လူကုန္ကူးမႈစသည့္ ကိစၥရပ္ မ်ား၌ စြမ္းေဆာင္ရည္ျမင့္မားရန္ ေဆာင္႐ြက္ၾကရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ အဆိုပါ စိန္ေခၚမႈ မ်ားကို အတူတကြပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ သြားၾကရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္းျဖင့္ ေျပာၾကား သည္။

ထို႔ေနာက္ အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွဌာနမွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ James Nugent က အမွာစကားေျပာၾကားရာတြင္ ထိုင္းႏုိင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ပဥၥမအႀကိမ္ေျမာက္ မဟာမဲေခါင္ေဒသ ထိပ္သီးအစည္းအေဝး၌ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ေဒသတြင္း ဆက္သြယ္မႈ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေရး၊ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္စြမ္းရွိေရး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးတို႔ကို အဓိကထား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ထို႔ျပင္ ေဒသတြင္းရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ၂၀၁၄-၂၀၁၈ ကာလသတ္မွတ္ခ်က္ ထား၍ အျမင့္ဆံုးလုပ္ေဆာင္သြားၾကရန္ႏွင့္ မဟာ မဲေခါင္ေဒသခြဲႏုိင္ငံမ်ားရွိ ပုဂၢလိကအခန္းက႑ ဖြံ႕ၿဖဳိးတိုးတက္ေရးအတြက္လည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးမိတ္ဖက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ သြားၾကရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾက ပါေၾကာင္း၊ ထို႔ျပင္ ေဒသတြင္း ေတြ႕ႀကံဳလာႏုိင္သည့္ စိန္ေခၚမႈမ်ား ကိုလည္း အတူတကြ ေျဖရွင္းသြားၾကေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါေၾကာင္း၊ ယေန႔က်င္းပေသာ အစည္းအေဝးတြင္ တက္ေရာက္လာၾကသည့္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ား အေနျဖင့္ ပဥၥမအႀကိမ္ေျမာက္ မဟာမဲေခါင္ထိပ္သီးအစည္းအေဝးတြင္ ခ်မွတ္ခဲ့သည္ ေဒသတြင္း ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ဆက္လက္အရွိန္ျမွင့္ လုပ္ေဆာင္သြား ႏုိင္မည္ဟု ယံုၾကည္ပါေၾကာင္းျဖင့္ ေျပာၾကားသည္။

ယင္းေနာက္ ဒုတိယသမၼတသည္ တက္ေရာက္လာၾကသူမ်ားႏွင့္ မွတ္တမ္းတင္ ဓာတ္ပံုရိုက္ကူးၾကသည္။

အစည္းအေဝးသို႔ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးတင္ႏုိင္သိန္း၊ ဦးဥာဏ္ထြန္းေအာင္၊ ဦးဝင္းထြန္း၊ ေဒါက္တာကံေဇာ္၊ ဒုတိယဝန္ႀကီးမ်ား၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ ေတာ္သယံဇာတႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ဦးလြန္းသီ၊ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္သတၱဳႏွင့္ သယံဇာတေရးရာေကာ္မတီ ဥကၠ႒ဦးလွေဆြ၊ မဟာမဲေခါင္ေဒသ ခြဲႏုိင္ငံမ်ားမွ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ အဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီးမ်ား၊ အာရွဖြံ႕ၿဖိဳး ေရးဘဏ္မွ တာဝန္ရွိသူမ်ား၊ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးမိတ္ဖက္ ႏိုင္ငံမ်ားမွ တာဝန္ရွိသူမ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္။