ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးထင္ေက်ာ္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ကမာၻ႔ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးေန႔ အခမ္းအနားသို႔ တက္ေရာက္အမွာစကားေျပာၾကား

ေနျပည္ေတာ္ ဇြန္ ၅

၂၀၁၇ခုႏွစ္ ကမၻာ့ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးေန႔ အခမ္းအနားကို ယေန႔နံနက္ ၉နာရီတြင္ ေနျပည္ေတာ္ရွိ ျမန္မာအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ကြန္ဗင္း ရွင္းဗဟိုဌာန- ၂ (MICC-2)၌ က်င္းပရာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးထင္ေက်ာ္ တက္ေရာက္ အမွာ စကားေျပာၾကားသည္။

 အခမ္းအနားသို႔ ဒုတိယသမၼတ ဦးျမင့္ေဆြႏွင့္ ဦးဟင္နရီဗန္ထီးယူ၊ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးမ်ား၊ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီဥကၠ႒၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ တို႔မွ သယံဇာတႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ ေကာ္မတီ ဥကၠ႒မ်ား၊ ကုလသမဂၢဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ဆုရရွိသူမ်ားႏွင့္ ဖိတ္ၾကားထား သူမ်ားတက္ေရာက္ၾကသည္။

အခမ္းအနား၌ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက အမွာစကားေျပာၾကားရာတြင္ ယခုႏွစ္ အတြက္ ကမၻာ့ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးေန႔ ေဆာင္ပုဒ္မွာ “တို႔ကမၻာ ေျမတစ္ခြင္ သာယာလွေစဖို႔ သဘာဝကိုထိန္းသိမ္းစို႔”ဆိုသည့္ ေဆာင္ပုဒ္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ အား လုံးနိစၥဓူဝလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ခဏတစ္ျဖဳတ္ေမ့ေလ်ာ့ထားၿပီး သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႀကီး ၏သာယာလွပမႈ၊ ထူးျခားဆန္းျပားမႈႏွင့္ တန္ဖိုးရွိမႈမ်ားကို သတိျပဳမိေစၿပီး အေလးထား လာေအာင္ မိမိတို႔လူသားမ်ားကို တိုက္တြန္းထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း။

မိမိတို႔ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေျမာက္ဘက္ေရခဲေတာင္တန္းမ်ားမွ ေတာင္ဘက္ တနသၤာရီကမ္း႐ိုးတန္းေဒသအထိ သာယာလွပသည့္႐ႈခင္းမ်ား၊ အမ်ိဳးစုံသည့္ သစ္ေတာမ်ား၊ ေတာင္တန္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စုံသည့္ႏိုင္ငံျဖစ္ေၾကာင္း၊ သုိ႔ျဖစ္၍ ႏိုင္ငံအဝန္း မည္သည့္ေနရာမဆို မိမိတို႔သည္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႀကီးႏွင့္ နီးကပ္စြာဆက္ႏြယ္ သည့္ အေျခအေနတြင္ရွိေနေၾကာင္း။

အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ပတ္ဝန္းက်င္ေဂဟစနစ္မ်ား တည္ရွိေနသည့္အတြက္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသည္ အာရွေဒသတြင္ သဘာဝသယံဇာတႏွင့္ ဇီဝမ်ိဳးစုံမ်ိဳးကြဲမ်ား ေပါႂကြယ္ဝသည့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံလည္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယင္းမွာ မိမိတို႔တန္ဖိုးထားရမည့္ သဘာဝကေပး သည့္ လက္ေဆာင္ဟုေျပာႏိုင္ေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ႏိုင္ငံ၏ သဘာဝေရေျမေတာေတာင္မ်ား ထဲတြင္ အပင္မ်ိဳးစိတ္ (၁၈၀၀၀) ေက်ာ္၊ ငွက္မ်ိဳးစိတ္ေပါင္း (၁၁၀၀) နီးပါးႏွင့္ ႏို႔တိုက္ သတၱဝါမ်ိဳးစိတ္ (၃၀၀) ေက်ာ္ မွီတင္းေနထိုင္ ရွင္သန္ေပါက္ေရာက္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ယင္းတို႔ထဲတြင္ ကမၻာေပၚ၌ မ်ိဳးသုဥ္းေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါးျဖစ္ေနသည့္ မ်ိဳးစိတ္ စာရင္း ဝင္ အပင္မ်ိဳးစိတ္ (၆၁)မ်ိဳးႏွင့္  ႏို႔တိုက္သတၱဝါမ်ိဳးစိတ္ (၄၄) မ်ိဳးပါဝင္ေနေၾကာင္း၊ ကမၻာ့ မ်ိဳးသုဥ္းလု မ်ိဳးစိတ္မ်ား စာရင္းဝင္ျဖစ္သည့္ ေ႐ႊသမင္ႏွင့္ ငွက္မ်ိဳးစိတ္(၆)မ်ိဳးမွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၌သာ ေတြ႕ရွိႏိုင္သည့္ ရွားပါးမ်ိဳးစိတ္မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း။

ကမၻာ့ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးေန႔ကို ဂုဏ္ျပဳက်င္းပေနရင္း မိမိတို႔ လူသား မ်ားသည္ အသက္ရွင္သန္ စည္ပင္ဝေျပာေရး၊ လူမႈစီးပြားဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးတို႔အတြက္ မိမိတို႔၏ကမၻာ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ႀကီးကိုလည္း မည္မွ်မွီခိုအားထားရသည္ ဆိုသည္ကို သတိျပဳမိရန္လိုေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ေနထိုင္သည့္ သဘာဝကမၻာ့ပတ္ဝန္းက်င္ႀကီးသည္ လူသားမ်ား၏ အသက္ရွင္သန္ေရးကို အေထာက္အကူျပဳေပးေနသည့္ ေဂဟစနစ္ႀကီး ျဖစ္ေၾကာင္း။

ကမၻာတစ္၀န္းတြင္ လူသားမ်ားကို သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႀကီးႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေပး ၾကရန္ အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္ အစီအစဥ္မ်ားခ်မွတ္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရွိေနရသည့္အတြက္ အထူးစိတ္အားတက္ရေၾကာင္း၊  ယေန႔ကမၻာတစ္၀န္းတြင္ လူသားမ်ားအက်ိဳးအတြက္ ပ်က္သုဥ္းမသြားေစရန္ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းထားသည့္ ေနရာေဒသအမ်ားအျပားရွိေနေၾကာင္း၊ ယူနက္စကို ၏ အထိန္းသိမ္းခံအေမြအႏွစ္စာရင္းတြင္ ပါဝင္လာသည့္ ဘရာဇီးႏိုင္ငံက အေမဇုန္ သစ္ေတာမ်ား၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ဟူေဘးသစ္ေတာဧရိယာ၊ အီရန္ႏိုင္ငံက လုကႏၲာရ ေဒသအပါအဝင္ သဘာဝဇီဝမ်ိဳးစုံ ေပါႂကြယ္ဝသည့္ အရပ္ေဒသမ်ားသည္ ယူနက္စကို ၏ အထိန္းသိမ္းခံ အေမြအႏွစ္ စာရင္းတြင္ ပါဝင္လာသည္ကုိ ေတြ႕ရသည့္အတြက္မ်ား စြာ ဝမ္းသာေက်နပ္ရေၾကာင္း။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ကို ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ေဆာင္႐ြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ခါကာဘိုရာဇီ အမ်ိဳးသားသဘာဝ ဥယ်ာဥ္၊ အေလာင္းေတာ္ကႆပေဘးမဲ့ဥယ်ာဥ္၊ ေ႐ႊစက္ေတာ္ေဘးမဲ့ေတာ၊ လန္ပိ အဏၰဝါအမ်ိဳးသားဥယ်ာဥ္၊ လူသားႏွင့္ဇီဝအဝန္းနယ္ေျမဟု သတ္မွတ္ထားသည့္ အင္းေလးကန္ စသည့္ေနရာေဒသမ်ားကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေရေျမသဘာဝ၊ သစ္ေတာ၊ ပန္းၿခံ၊ သား႐ိုင္း တိရစၧာန္ေဘးမဲ့ ေတာမ်ား ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ အေနျဖင့္ အေလးထားေဆာင္႐ြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း။

ယေန႔ မိမိတို႔ခံစားေနရသည့္ အႀကီးမားဆုံးစိန္ေခၚမႈႀကီးတစ္ခုမွာ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈပင္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကမၻာေပၚတြင္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈဒဏ္ကို အမ်ားဆုံးခံေနရသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားအနက္ တစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ ေၾကာင္း၊ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ မၾကာေသးမီက တစ္ႀကိမ္တစ္ခါမၽွ မႀကဳံ စဘူး အပူရွိန္လြန္ကဲမႈႏွင့္ဆိုး႐ြားသည့္ ရာသီဥတုဒဏ္မ်ားကို ခံစားခဲ့ရေၾကာင္း၊ ၿပီးခဲ့ သည့္ သီတင္းပတ္အတြင္းမွာ သီရိလကၤာ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း ေဒသမ်ားတြင္ ပ်က္စီးမႈအေျမာက္အျမားျဖစ္ေစခဲ့သည့္ မိုရာဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ရွိသည့္ ၿမိဳ႕နယ္အခ်ိဳ႕ႏွင့္ ေက်း႐ြာမ်ားကို အျပင္းအထန္ ႐ိုက္ခတ္ သြားခဲ့ေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ႏိုင္ငံ၏ အရပ္ေဒသအခ်ိဳ႕တြင္ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္ႏွစ္ခန္႔ကျဖစ္ခဲ့ သည့္ အဆိုးဝါးဆုံးသဘာဝ ေဘးဒဏ္တစ္ခုျဖစ္သည့္ ဆိုင္ကလုန္းနာဂစ္၏ဒဏ္ ခံစားခဲ့ ရမွာမ်ားကုိ ယေန႔တိုင္ကုစားေနရဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အဓိကအားျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးကိုအေျခခံသည့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ ေၾကာင္း၊ မိမိတို႔၏ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားသည္ အေျခခံစားဝတ္ေနေရး အတြက္ စိုက္ပ်ိဳးေရးကို လုပ္ကိုင္ၾကရာတြင္ ရာသီဥတုမွန္ကန္ၿပီး မိုးေရကို အခ်ိန္အခါႏွင့္ အညီ အလုံအေလာက္ ရရွိေနရန္ သဘာဝရာသီဥတုကို မွီခိုအားထားၿပီး လုပ္ကိုင္ေနၾက ရေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈအႏၲရာယ္ကို တုံ႔ျပန္ကာကြယ္ေပးႏိုင္မည့္ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ားကုိလည္း ႏိုင္ငံ အဝန္း ေရရွည္စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးႏွင့္ ျပည္သူမ်ား၏စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳး စည္ပင္ဝေျပာေရးအတြက္ အလြန္အေရးပါေၾကာင္း။

သုိ႔ျဖစ္၍ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈဒဏ္ကို ကာကြယ္တုံ႔ျပန္ႏိုင္ရန္ ကာလရွည္ အမ်ိဳးသားစီမံခ်က္ ခ်မွတ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္႐ြက္ရန္ လိုအပ္သည္ကို အသိ အမွတ္ျပဳထားသည့္အျပင္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသားမူဝါဒတစ္ရပ္ကို ထုတ္ျပန္ႏိုင္ရန္အတြက္ အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးက ကၽြမ္းက်င္ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ပုဂၢလိက က႑ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္မ်ား၊ ေဒသခံျပည္သူမ်ား ပူးေပါင္းပါဝင္ၫွိႏႈိင္းေရးဆြဲ လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသားမူဝါဒႏွင့္ လုပ္ငန္းစီမံခ်က္ကို မၾကာမီကာလအတြင္း ထုတ္ျပန္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္သြားႏိုင္မည္ဟု ေမၽွာ္လင့္ထားေၾကာင္း။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ ထိခိုက္လြယ္သည့္ အေျခအေန ကို ကာကြယ္ရန္ ခံႏိုင္မႈစြမ္းရည္ျမႇင့္တင္ရန္အတြက္ ႏိုင္ငံတကာမိတ္ဖက္မ်ားႏွင့္  ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ တိုးျမႇင့္ေရးကို မိမိတို႔လက္ကမ္းႀကိဳဆိုေၾကာင္း၊ ပါရီရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္ဝင္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္လည္း ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ တုံ႔ျပန္ေရးဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာႀကိဳးပမ္းမႈ အစီအစဥ္မ်ားတြင္ ဘ႑ာေငြ ရွာေဖြေထာက္ပံ့ေပးေရး၊ နည္းပညာထုတ္လုပ္ေရးႏွင့္ လႊဲေျပာင္းေပးေရး၊ စြမ္းေဆာင္ ရည္ျမႇင့္တင္ေရး စသည့္က႑မ်ားတြင္ ဆက္လက္ၿပီး ဦးေဆာင္ပါဝင္တုံ႔ျပန္ ေဆာင္႐ြက္ေပးရန္ႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား၏ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ ဒဏ္ကာကြယ္ေရး၊ ခံႏိုင္ရည္ရွိေရး မဟာဗ်ဴဟာလုပ္ငန္းမ်ားကို အားေပးကူညီသြားရန္အတြက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံမ်ားကို တိုက္တြန္းအပ္ပါေၾကာင္း။

မိမိတို႔သည္ အလွတရားမ်ားႏွင့္ျပည့္စုံေနသည့္  ဇီဝမ်ိဳးစုံမ်ိဳးကြဲမ်ား အျပည့္ အစုံရွိေနသည့္ ကမၻာႀကီးတြင္ ရွင္သန္ေနထိုင္ခြင့္ရေနျခင္းသည္ ထူးကဲသည့္ အခြင့္ အေရးျဖစ္သည္ကို ႏွလုံးသြင္းခံယူၿပီး သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႀကီးကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းသြားၾကရန္ တိုက္တြန္းလုိေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

ထို႔ေနာက္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Mr. Antonio Guterres က ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ကမာၻ႕ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးေန႔ အခမ္းအနားသို႔ ေပးပို႔သည့္ ဗီဒီယို သ၀ဏ္လႊာကို ျပသသည္။

ယင္းေနာက္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ကမာၻ႕ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္း ေရးေန႔ အထိမ္းအမွတ္ အလြတ္တန္း ေဆာင္းပါးၿပိဳင္ပြဲတြင္ ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယဆု ႏွင့္ အထူးဆုရရွိၾကသူမ်ားအား ဂုဏ္ျပဳ ဆုမ်ားကို ခ်ီးျမႇင့္ေပးအပ္သည္။

ဆက္လက္၍ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးအုန္း၀င္းက ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ကမာၻ႕ ပတ္၀န္း က်င္ထိန္းသိမ္းေရးေန႔အထိမ္းအမွတ္ စာစီစာကံုးၿပိဳင္ပြဲတြင္ ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယဆု ႏွင့္ အထူးဆုရရွိၾကသူမ်ားအား ဂုဏ္ျပဳဆုမ်ားကို ခ်ီးျမႇင့္ေပးအပ္သည္။

ယင္းေနာက္ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ အသိပညာေပး ဗီဒီယုိ မွတ္တမ္းကို ျပသသည္။

ထို႔ေနာက္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ဒုတိယသမၼတမ်ား၊ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးမ်ား၊ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီ ဥကၠ႒ႏွင့္ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက ကမာၻ႕ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ေန႔  အထိမ္းအမွတ္ အလြတ္တန္းေဆာင္းပါးၿပိဳင္ပြဲႏွင့္ စာစီစာကံုးၿပိဳင္ပြဲတို႔တြင္ ဆုရရွိ ၾကသူမ်ားႏွင့္ မွတ္တမ္းတင္ ဓာတ္ပံုရိုက္ၾကသည္။

ယင္းေနာက္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ဒုတိယသမၼတမ်ား၊ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးမ်ား၊ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီဥကၠ႒ႏွင့္ တာ၀န္ရွိသူမ်ားသည္ ကမာၻ႔ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္း ေရးေန႔အထိမ္းအမွတ္ ျပခန္းမ်ားအား လွည့္လည္ၾကည့္ရႈ ၾကသည္။

ယေန႔က်င္းပသည့္ ကမာၻ႔ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးေန႔ အခမ္းအနားတြင္ ၀န္ႀကီးဌာန ၈ ခု၊ NGO ၇ခု၊ INGO ၆ခုႏွင့္ ပုဂၢလိကအဖြဲ႔အစည္း ၅ခုတို႔မွ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဆုိင္ရာျပခန္း ၄၂ ခန္းကို ခင္းက်င္းျပသထားသည္။

(သတင္းစဥ္)