မြန်မာနိုင်ငံ စက်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် စက်မှုသင်တန်းကျောင်းများ၏ အရေးပါမှုနှင့် လူငယ်များ၏ အခွင့်အလမ်း

 

ကိုချင်း

မြန်မာနိုင်ငံသည် စက်မှုခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ရည်မှန်းချက်ထားရှိပြီး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ယင်းအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သောအချက်မှာ ကျွမ်းကျင်သော လုပ်သားအင်အားစုပင်ဖြစ်ပါသည်။ စက်မှုဝန်ကြီးဌာနလက်အောက်ရှိ စက်မှုသင်တန်းကျောင်းများ (Industrial Training Centers - ITCs) သည် နိုင်ငံတော်၏ စက်မှုကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အရေးပါသော အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများ မွေးထုတ်ပေးရာနေရာများဖြစ်ပါသည်။

စက်မှုဝန်ကြီးဌာနသည် စက်မှုဖွံ့ဖြိုးရေးတွင် ကမ္ဘာ့အဆင့်မီသော ကျွမ်းကျင်မှုလုပ်သားများ မွေးထုတ်နိုင်ရန် ဂျာမနီနိုင်ငံ၊ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၊ ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယသမ္မတနိုင်ငံတို့၏ အကူအညီဖြင့် အောက်ပါစက်မှုသင်တန်းကျောင်း ရှစ်ကျောင်းကို ဖွင့်လှစ်ထားရှိပါသည် -

(၁) အမှတ်(၁) စက်မှုသင်တန်းကျောင်း (ဆင်တဲ)

(၂) အမှတ်(၂) စက်မှုသင်တန်းကျောင်း (မန္တလေး)

(၃) အမှတ်(၃) စက်မှုသင်တန်းကျောင်း (သာဂရ)

(၄) အမှတ်(၄) စက်မှုသင်တန်းကျောင်း (ပခုက္ကူ)

(၅) အမှတ်(၅) စက်မှုသင်တန်းကျောင်း (မကွေး)

(၆) အမှတ်(၆) စက်မှုသင်တန်းကျောင်း (မြင်းခြံ)

(၇) အမှတ်(၇) စက်မှုသင်တန်းကျောင်း(မုံရွာ)

(၈) အမှတ်(၈) စက်မှုသင်တန်းကျောင်း(သထုံ)

အမှတ်(၁) စက်မှုသင်တန်းကျောင်း (ဆင်တဲ)တွင် စက်မှုကျွမ်းကျင် နှစ်နှစ်သင်တန်းကို ဖွင့်လှစ်ထားပြီး အခြားသင်တန်းကျောင်း ခုနစ်ကျောင်းတွင် စက်မှုကျွမ်းကျင်တစ်နှစ်သင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးခြင်းတို့ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့်အပြင် ကျွမ်းကျင်မှုအခြေပြုကာလတို သုံးလသင်တန်းသင်ကြားပေးခြင်း၊ စက်မှုသင်တန်းကျောင်းများမှ စက်မှုနှင့် အသက်မွေးပညာ ရွေ့လျားသင်တန်းများကို နှစ်ပတ်ကြာဖြင့် တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များသို့ လိုက်လံဖွင့်လှစ် သင်ကြားပေးခြင်းတို့ကိုလည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

စက်မှုကျွမ်းကျင် တစ်နှစ်/နှစ်နှစ်သင်တန်းများကို KG+12 ပြီးမြောက်သူများ တက်ရောက်နိုင်ပြီး စက်မှုနည်းပညာဘာသာရပ် ၁၆ မျိုးဖြစ်သည့် စက်ကိရိယာကိုင်တွယ် မောင်းနှင်မှုသင်တန်း (Machine Tools Operator)၊ စက်ရုံပစ္စည်းဖစ်တာသင်တန်း (Machinery Fitter)၊ ကိရိယာနှင့် ပုံနှိပ်ပုံပြုလုပ်သူသင်တန်း (Tools and Die Maker)၊ မော်တော်ယာဉ်စက်ပြင်သင်တန်း (Automobile Mechanic)၊ လျှပ်စစ်ပညာသည်သင်တန်း (Electrician)၊ ပုံသွင်းပုံလောင်းပြုလုပ်မှုသင်တန်း (Pattern Maker)၊ စက်မှုပုံဆွဲသင်တန်း (Mechanical Draughtsman)၊ ကွန်ပျူတာသုံး ဒီဇိုင်းထုတ်လုပ်သူ သင်တန်း (CAD/CAM)၊ ဂဟေဆက်သင်တန်း(Welder)၊ အီလက်ထရွန်နစ်ပညာသည် သင်တန်း(Electronics Mechanic)၊ ကွန်ပျူတာသုံး စက်ခုတ်စားမှု စက်ကိရိယာကိုင်တွယ်မောင်းနှင်မှုသင်တန်း (CNC Operator)၊ သံရည်ကျိုသင်တန်း(Foundry Man)၊ သတင်းအချက်အလက်နှင့် နည်းပညာသင်တန်း (Information Technology)၊ ရေခဲသေတ္တာနှင့် လေအေးပေးစက်ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းခြင်းသင်တန်း (Refrigeration & Air Conditioning Trade)၊ အဝတ်အထည်ချုပ်လုပ်မှုသင်တန်း (Apparel Manufacturing)၊ ရော်ဘာနည်းပညာ သင်တန်း (Rubber Technology) တို့ကို သင်ကြားပေးလျက်ရှိပြီး စက်မှုဝန်ကြီးဌာန၏ ပညာသင်ထောက်ပံ့ကြေးဖြင့် တက်ရောက်ခွင့်ရရှိရန်လည်း လျှောက်ထားနိုင်သည့် အခွင့်အရေးများရှိပါသည်။

အဆိုပါ စက်မှုကျွမ်းကျင် တစ်နှစ်/ နှစ်နှစ်သင်တန်းကို ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်ပြီး စက်မှုဝါသနာပါသူများ လျှောက်ထားနိုင်ပြီး လျှောက်ထားသူများသည် အောက်ဖော်ပြပါသတ်မှတ်အရည်အချင်းများနှင့် ကိုက်ညီသူများဖြစ်ပါက လျှောက်ထားခွင့်ရှိပါသည်-

(က) တက္ကသိုလ်ဝင်တန်း(ဒသမတန်း) သင်ယူ/ဖြေဆိုပြီးသူ (သို့မဟုတ်) စနစ်သစ်ပညာရေး၏ KG+12 သင်ယူပြီးမြောက်သူဖြစ်ရမည်။

(ခ) သင်တန်းစတင် ဖွင့်လှစ်သည့်နေ့ရက်တွင် အသက် ၁၆ နှစ်ပြည့်ပြီး ၂၅ နှစ်ထက် မကျော်လွန်သူဖြစ်ရမည်။

(ဂ) ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံသား (ကျား/မ) ဖြစ်ရမည်။

(ဃ) အိမ်ထောင်မရှိသူ (လူပျို/အပျို) ဖြစ်ရမည်။

(င) ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်သူဖြစ်ရမည်။

(စ) သင်တန်းမှ ချမှတ်ထားသော ဝန်ခံကတိစည်းကမ်းများကို လိုက်နာနိုင်သူဖြစ်ပြီး သင်တန်းကို ပြီးဆုံးအောင် တက်ရောက်နိုင်သူဖြစ်ရမည်။

အထက်ပါအချက်များနှင့် ကိုက်ညီပြီး လျှောက်ထားလိုပါက စက်မှုဝန်ကြီးဌာန စက်မှုပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဦးစီးဌာနရှိ သင်တန်းကျောင်းများကြီးကြပ်ရေးဌာနသို့ လည်းကောင်း၊ သက်ဆိုင်ရာ စက်မှုသင်တန်းကျောင်းများသို့လည်းကောင်း ဆက်သွယ်စုံစမ်းနိုင်ပြီး သင်တန်းဖွင့်လှစ်မည့်အကြောင်းကို နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာများ၊ ဝန်ကြီးဌာန Website များတွင် ကြော်ငြာထည့်သွင်းပါသည်။

ကျွမ်းကျင်မှုအခြေပြုကာလတို သုံးလသင်တန်းများကို KG+9 ပြီးမြောက်သူများ တက်ရောက်နိုင်ပြီး စက်မှုနည်းပညာဘာသာရပ်လေးမျိုးဖြစ်သည့် လျှပ်စစ်ဂဟေဆက်သင်တန်း (Metal Arc Welding/Manual Metal Arc Welding)၊ ဓာတ်ငွေ့ဂဟေဆက်သင်တန်း (Metal Inert Gas / Metal Active Gas)၊ မော်တော်ဆိုင်ကယ်စက်ပြင်သင်တန်း (Motorcycle Mechanic)၊ စိုက်ပျိုးရေးသုံးစက်ပြင်သင်တန်း (Small Farm Engine Mechanic) တို့ကို သင်ကြားပေးပါသည်။

စက်မှုနှင့် အသက်မွေးပညာ ရွေ့လျားသင်တန်းများကို KG+5 ပြီးမြောက်သူများအား လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးလျက်ရှိရာ စက်မှုနည်းပညာဘာသာ ရပ်လေးမျိုးဖြစ်သည့် အခြေခံစက်ပြင်သင်တန်း၊ အခြေခံလျှပ်စစ်သင်တန်း၊ အခြေခံဂဟေဆက်သင်တန်း၊ အခြေခံမော်တော်ယာဉ်ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းခြင်း သင်တန်းတို့ကို ဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးလျက်ရှိပါသည်။ ကျေးလက်နှင့် ဝေးလံသောဒေသများရှိ လူငယ်များပါ အခြေခံကျွမ်းကျင်မှုများရရှိစေရန် သင်တန်းကျောင်းများမှ ဆရာများသည် ဒေသအသီးသီးသို့သွားရောက်၍ နှစ်ပတ်ကြာသင်တန်းများပို့ချပေးခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဤသည်မှာ ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် ဒေသတွင်းလူ့စွမ်းအားဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် အရေးပါသော ခြေလှမ်းတစ်ရပ်ပင်ဖြစ်ပါသည်။

စက်မှုဖွံ့ဖြိုးရေး၏ အုတ်မြစ်

စက်မှုသင်တန်းကျောင်းများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စက်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ခိုင်မာသော အုတ်မြစ်တစ်ရပ်ပင်ဖြစ်ပါသည်။ လျှပ်စစ်၊ စက်ပစ္စည်းများ၊ သံမဏိလုပ်ငန်း၊ ဆောက်လုပ်ရေး စသည့် ကဏ္ဍအသီးသီးအတွက် လိုအပ်သော ကျွမ်းကျင်အလုပ်သမားများကို ဤသင်တန်းကျောင်းများမှတစ်ဆင့် မွေးထုတ်ပေးနေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ လက်တွေ့အသုံးချနည်းပညာများနှင့် ခိုင်မာသော အခြေခံအသိပညာများဖြင့် လူငယ်များအား ပြင်ဆင်သင်ကြားပေးခြင်းဖြင့် စက်ရုံများ၊ စက်မှုဇုန်များ၏ လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ် လိုအပ်ချက်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။

လူငယ်များ၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း အခွင့်အလမ်းများ တိုးတက်စေခြင်း

စက်မှုသင်တန်းကျောင်းများသည် လူငယ်များအတွက် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများနှင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို တိုက်ရိုက်အထောက်အကူပြုနေပါသည်။ ဤသင်တန်းများမှ သင်တန်းဆင်းသူများသည် သီအိုရီအသိပညာနှင့် လက်တွေ့ကျွမ်းကျင်မှု နှစ်မျိုးလုံးကို ပိုင်ဆိုင်ထားပြီဖြစ်သဖြင့် လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း ချက်ချင်းလက်ငင်း ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်နိုင်စွမ်း ရှိကြပါသည်။ အဆင့်မြင့်ပညာရေးအတွက် အခြေအနေအမျိုးမျိုးကြောင့် အခွင့်အရေးမရခဲ့သူများအတွက်မူ ဤသင်တန်းစနစ်သည် ပညာရေးနှင့် အလုပ်အကိုင်တို့အကြားရှိ ချိတ်ဆက်ရာ တံတားကြီးတစ်စင်း ဖြစ်စေပါသည်။

စက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမြှင့်တင်ခြင်း

စက်မှုသင်တန်းကျောင်းများသည် လက်တွေ့လုပ်ငန်းခွင်စက်ရုံများနှင့် မိတ်ဖက်ပြု၍ On-the-Job Training (OJT) နှင့် Apprenticeship စနစ်များကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါသည်။ ဤကဲ့သို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများသည် ထုတ်လုပ်မှုစွမ်းအားကို တိုးတက်စေရုံသာမက နည်းပညာအကူးအပြောင်း (Technology Transfer) ကိုပါ အထောက်အကူဖြစ်စေပါသည်။ သင်တန်းပြီးဆုံးသူတိုင်းသည် လုပ်ငန်းခွင်သို့ တစ်ပြိုင်နက် ဝင်ရောက်နိုင်သော အဆင်သင့်ဖြစ်သည့် နည်းပညာရှင်များ (Job-ready Technicians) အဖြစ် ရပ်တည်နိုင်ကြပါသည်။

နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများနှင့် ကိုက်ညီမှု

မြန်မာနိုင်ငံရှိ စက်မှုသင်တန်းကျောင်းများ၏ သင်ရိုးညွှန်းတမ်းများသည် အမျိုးသားကျွမ်းကျင်မှုစံနှုန်းအဖွဲ့ (NSSA) နှင့် ASEAN အရည်အချင်း အသိအမှတ်ပြုမှုမူဘောင် (ASEAN Qualifications Reference Framework - AQRF)တို့နှင့် ကိုက်ညီအောင် ရေးဆွဲထားပါသည်။ ဂျာမနီနိုင်ငံ၏ နှစ်မျိုး လေ့ကျင့်သင်တန်းစနစ် (Dual Training Model) သီအိုရီ (၃၀ ရာခိုင်နှုန်း)နှင့် လက်တွေ့ (၇၀ ရာခိုင်နှုန်း)ကို ကျင့်သုံးထားပြီး သီအိုရီနှင့် လက်တွေ့မျှတစွာ သင်ကြားပေးနေပါသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဤသင်တန်း ကျောင်းများမှ ဘွဲ့ရသူများသည် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း၌ သာမက ASEAN ဒေသအတွင်းရှိ အလုပ်အကိုင်ဈေးကွက်တွင်ပါ အသိအမှတ်ပြုခံရပြီး လွယ်ကူစွာ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်လုပ်ကိုင်နိုင်ကြပါသည်။

စက်မှုထူထောင်ရေး အခန်းကဏ္ဍ

မြန်မာနိုင်ငံသည် (၂၀၂၅-၂၀၃၅) ကာလအတွင်း စက်မှုထွန်းကားရေး (Industrial Renaissance) ကို ဦးတည်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ နည်းပညာတတ်ကျွမ်း၍ စွမ်းဆောင်ရည်မြင့်မားပြီး ဖန်တီးနိုင်စွမ်းရှိသော ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ အရေးတကြီးလိုအပ်လျက်ရှိပါသည်။ စက်မှုသင်တန်းကျောင်းများသည် စက်ရုံများ၌ နည်းပညာရှင် (Technician)၊ ကျွမ်းကျင်သူ (Foreman)၊ ကြီးကြပ်ရေးမှူး (Supervisor) စသည့် နေရာစုံအတွက် လေ့ကျင့်မွေးထုတ်ပေးခြင်းဖြင့် ဤကဏ္ဍ၏ အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေပါသည်။ ၎င်းတို့သည် ပညာရေး၊ နည်းပညာနှင့် ထုတ်လုပ်မှုကဏ္ဍတို့အကြား အရေးပါသော ဆက်သွယ်ရေး ကွန်ရက်တစ်ရပ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ပေးနေပါသည်။

စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှု

စက်မှုသင်တန်းကျောင်းမှ လေ့ကျင့်သင်ကြားထားသော ကျွမ်းကျင်လုပ်သားတစ်ဦးသည် ကျွမ်းကျင်မှုမရှိသော လုပ်သားငါးဦး၏ ထုတ်လုပ်မှုပမာဏတန်ဖိုးအား ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်စွမ်းရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းကြပါသည်။ ထို့အပြင် သင်တန်းဆင်းပြီး လစာကောင်းမွန်စွာရရှိသူများ၏ ဝင်ငွေတိုးတက်မှုသည် မိသားစုအဆင့်နှင့် ဒေသအဆင့်စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အထောက်အကူပြုပါသည်။ ဤကဲ့သို့သော ခိုင်မာသည့်လူသားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုးမှုသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စက်မှုစီးပွားရေး ခိုင်မာတိုးတက်ရေးအတွက် အခြေခံအကျဆုံးသော တန်ဖိုးတစ်ရပ်ပင်ဖြစ်ပါသည်။

စက်မှုသင်တန်းကျောင်းများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စက်မှုပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအတွက် အဓိက မောင်းနှင်အားတစ်ရပ်ပင်ဖြစ်ပြီး ကျွမ်းကျင်သော၊ စည်းကမ်းရှိသော၊ ဆန်းသစ်တီထွင်နိုင်စွမ်းရှိသော နည်းပညာရှင်များကို မွေးထုတ်ပေးခြင်းဖြင့် ပညာရေးနှင့် စီးပွားရေးကဏ္ဍကို ချိတ်ဆက်ပေးကာ နိုင်ငံရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲပြီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် မရှိမဖြစ်အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

စက်မှုသင်တန်းကျောင်းများ၏ ပညာရေးဒဿန

စက်မှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အရေးပါသော စက်မှုသင်တန်းကျောင်းများ (Industrial Training Centres - ITCs) သည် သီးသန့်ပညာရေး ဒဿနတစ်ရပ်ပေါ်တွင်အခြေခံ၍ လည်ပတ်လျက်ရှိပြီး ဤဒဿနသည် သက်ဆိုင်ရာစက်မှုလုပ်ငန်းများအတွက် ကျွမ်းကျင်သူများကိုမွေးထုတ်ရန် ရည်ရွယ်သည့် သိပ္ပံနှင့်လက်တွေ့ပေါင်းစပ်သော အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပညာရေးစနစ် (Applied TVET System) ပင် ဖြစ်ပါသည်။

၁။ လက်တွေ့လုပ်ဆောင်ခြင်းမှ တစ်ဆင့်သင်ယူမှု။ စက်မှုသင်တန်းကျောင်းများ၏ ပညာရေးဒဿနသည် John Dewey ၏ လက်တွေ့အသုံးချဝါဒ (Pragmatism)အပေါ် အခြေခံထားပါသည်။ ဤနည်းလမ်းတွင် သင်တန်းသားများသည် “လုပ်ရင်းနဲ့သင် (Learning by Doing)” ဆိုပြီး လက်တွေ့ လုပ်ဆောင်မှုများမှတစ်ဆင့် အသိပညာများကို သင်ယူကြပါသည်။ စက်မှုလက်တွေ့သင်ခန်းစာများ၊ လက်ငင်းလုပ်ငန်းခွင်များ၊ မျှော်မှန်းထုတ်လုပ်မှုအခြေအနေများ (Simulation) စသည်တို့သည် ဤအယူအဆပင်ဖြစ်ပါသည်။ စမ်းသပ်ခြင်း၊ လေ့လာခြင်းနှင့် ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းတို့မှတစ်ဆင့် နားလည်မှုများတိုးတက်လာစေရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။

၂။ ကိုယ်ပိုင်အတွေ့အကြုံမှတစ်ဆင့် အသိပညာတည်ဆောက်ခြင်း။ Piaget နှင့် Vygotsky တို့၏ တည်ဆောက်ခြင်းဝါဒ (Constructivism)သည်လည်း ITC ပညာရေးစနစ်၏ အခြေခံအုတ်မြစ် ဖြစ်ပါသည်။ ဤနည်းလမ်းတွင် ဆရာများသည်အကြံပေးသူ (Facilitator) အဖြစ် သင်တန်းသားများကို ကိုယ်တိုင်သိမြင်မှုဖန်တီးရန် လမ်းညွှန်ပေးကြပါသည်။ အဖွဲ့လိုက်လုပ်ဆောင်မှု၊ အုပ်စုလိုက်စဉ်းစားခြင်းနှင့် ပြဿနာဖြေရှင်းခြင်း သင်ခန်းစာများသည် ဤနည်းပညာ၏ အဓိကလက်နက်ကိရိယာများပင် ဖြစ်ကြပါသည်။

၃။ လေ့ကျင့်ခြင်းနှင့် ထပ်ကာထပ်ကာလေ့ကျင့်ခြင်း။ B.F. Skinner ၏ အပြုအမူဝါဒ (Behavioralism) သည် ITC သင်တန်းများတွင် ကျယ်ပြန့်စွာအသုံးပြုလျက်ရှိပါသည်။ လေ့ကျင့်မှု ထပ်ကာတလဲလဲပြုလုပ်ခြင်းနှင့် အလေ့အကျင့်အသစ်ဖော်ဆောင်ခြင်းတို့မှတစ်ဆင့် သင်ယူမှုဖြစ်စေရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။ လုပ်ငန်းကျွမ်းကျင်မှုများကို လက်တွေ့လေ့ကျင့်မှုဖြင့် တိုးတက်လာစေရန် ရည်ရွယ်ပြီး ကျွမ်းကျင်မှုစစ်ဆေးမှတ်တမ်း (Competency checklist)၊ စွမ်းဆောင်ရည်အကဲဖြတ်ခြင်း (performance evaluation) နှင့် လက်တွေ့စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း (practical test) များဖြင့် သင်တန်းသား၏ အောင်မြင်မှုကို တိုင်းတာပါသည်။

၄။ လူသားတစ်ဦး၏ စွမ်းရည်အပြည့်အစုံဖွံ့ဖြိုးရေး။ Carl Rogers နှင့် Abraham Maslow တို့၏ လူသားဗဟိုပြုဝါဒ (Humanism) သည်လည်း ITC ပညာရေး၏ အရေးပါသောကဏ္ဍတစ်ခုဖြစ်ပါ သည်။ သင်တန်းသားတစ်ဦး၏ စွမ်းရည်နှင့်စိတ်ဓာတ်တို့ကို အပြည့်အစုံဖွံ့ဖြိုးစေရမည်ဟူသော အယူအဆပင်ဖြစ်ပါသည်။ ITC သင်တန်းများတွင် လက်တွေ့ကျွမ်းကျင်မှုအပြင် အဖွဲ့လိုက်ဆောင်ရွက်မှု၊ စည်းကမ်းနှင့် တာဝန်ယူမှုစသည့် Soft Skills များကိုပါ သင်ကြားပေးထားပါသည်။ သင်တန်းသား တိုင်း၏ ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် မျှော်လင့်ချက်ကို လေးစားခြင်းသည် ဤအယူအဆ၏ အခြေခံဖြစ်ပါသည်။

၅။ အတွေ့အကြုံမှတစ်ဆင့် သင်ယူမှုစက်ဝန်း။ David Kolb ၏ အတွေ့အကြုံမှတစ်ဆင့်သင်ယူမှု (Experiential Learning) ပုံစံသည်လည်း ITC ပညာရေးတွင် အရေးပါသောနေရာမှ ပါဝင်နေပြန်ပါသည်။ အတွေ့အကြုံ → ပြန်လည်သုံးသပ်မှု → နားလည်စွာဖွဲ့စည်းမှု → လက်တွေ့ အသုံးချခြင်းဟူသော သင်ယူမှုစက်ဝန်းကို အသုံးပြုထားပါသည်။ သင်တန်းသားများသည် Apprenticeship နှင့် On-the-Job Training (OJT) များမှတစ်ဆင့် စက်မှုလုပ်ငန်း၏ စစ်မှန်သောပတ်ဝန်းကျင်တွင် လေ့လာကြရပါသည်။ ပြန်လည်သုံးသပ်အစီရင်ခံစာ (Reflection report) နှင့် လက်တွေ့လေ့ကျင့်မှု မှတ်တမ်းစာအုပ် (practice logbook) များဖြင့် ကိုယ်တိုင်သုံးသပ်နိုင်စေရန် စီစဉ်ပေးထားပါသည်။

၆။ ပေါင်းစည်းထားသော ITC ပညာရေးမော်ဒယ်။ ITC ပညာရေးမော်ဒယ်သည် အထက်ဖော်ပြပါ ပညာရေးဒဿနအမျိုးမျိုးကို သဟဇာတဖြစ်အောင် ပေါင်းစည်းထားသော ပညာရေးမော်ဒယ် တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ Pragmatism, Constructivism နှင့် Experiential Learning တို့ကို အခြေခံပြီး Behaviorism ၏ စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်များနှင့် Humanism ၏ လူ့တန်ဖိုးအခြေခံအယူအဆများကို ပေါင်းစည်းထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဤပေါင်းစပ်မှုကြောင့်ပင် ကျွမ်းကျင်မှု၊ သစ္စာရှိမှုနှင့် လက်တွေ့ကျွမ်းကျင်သူများကို မွေးထုတ်နိုင်သော စက်မှုသင်တန်းကျောင်းစနစ် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ဤပညာရေးဒဿနသည် စက်မှုသင်တန်းကျောင်းများအား မြန်မာနိုင်ငံ၏ စက်မှုဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် အဓိကကျသော အချက်တစ်ခုအဖြစ်ရပ်တည်စေပြီး ပညာရေးနှင့် လက်တွေ့လုပ်ငန်းခွင်အကြားရှိ ဟန်ချက်ညီသော ဆက်သွယ်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာစေပါသည်။

စက်မှုဝန်ကြီးဌာန၏ ITC ပညာရေး တိုးတက်စေရေး ဆောင်ရွက်နေမှုများ

မြန်မာနိုင်ငံ၏ စက်မှုစွမ်းအားကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် စက်မှုဝန်ကြီးဌာနသည် “ကျွမ်းကျင်သူများ မွေးထုတ်ခြင်း၊ လုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် ထုတ်လုပ်မှုဆောင်ရွက်နိုင်သော လူ့စွမ်းအားဖွံ့ဖြိုးရေး” ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် စက်မှုသင်တန်းကျောင်း (ITC)များသည် ဗဟိုအချက်အချာကျသော ပလက်ဖောင်းများအဖြစ် ရပ်တည်နေပါသည်။ ITC များ၏ အောင်မြင်မှုသည် ၎င်းတို့၏ ခိုင်မာပြတ်သားသော ပညာရေးဒဿနအပေါ် အခြေခံထားပြီး ဤဒဿနသည် လက်တွေ့ဘဝနှင့် စက်မှုလောက၏ တိကျသောလိုအပ်ချက်များကို ထင်ဟပ်စေသည့် မဟာဗျူဟာမြောက် ချဉ်းကပ်နည်းတစ်ရပ်ပင် ဖြစ်ပါသည်။

၁။ စွမ်းဆောင်ရည်အခြေပြုပညာရေး (Competency-Based Education - CBE)။ ITC သင်တန်းများ၏ အုတ်မြစ်သည် “စွမ်းဆောင်ရည်အခြေပြုပညာရေး” အပေါ်တွင် တည်ဆောက်ထားပြီး သင်တန်းသားတစ်ဦး “သိမြင်သည့်အရာ (Knowledge)” ထက် ၎င်းတို့ “လုပ်ဆောင်နိုင်သည့်အရာ (What a learner can do)” ကို ပိုမိုအလေးပေးထားပါသည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် သင်တန်းအောင်မြင်မှုကို စာမေးပွဲအမှတ်များနှင့်သာ တိုင်းတာခြင်းမဟုတ်ဘဲ လက်တွေ့လုပ်ငန်းခွင်တွင် လိုအပ်သောကျွမ်းကျင်မှုများကို စနစ်တကျ ကျွမ်းကျင်စွာလုပ်ကိုင်နိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိဖြင့် အဓိကတိုင်းတာပါသည်။ ဤစနစ်သည် “အတတ်ပညာရှိသူ (Competent Worker)” များကိုသာ မွေးထုတ်ပေးရန် ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

၂။ နှစ်မျိုးလေ့ကျင့်သင်တန်းစနစ် (Dual Training Model - 30% Theory & 70% Practical)။ ITC များ၏ ထူးခြားသောသင်ကြားရေး နည်းဗျူဟာမှာဂျာမနီ၏ ကမ္ဘာကျော်နှစ်မျိုး လေ့ကျင့်သင်တန်းစနစ် (German Dual System)ကို မြန်မာ့အခြေအနေနှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိစွာ အကောင်အထည်ဖော်ထားခြင်းပင် ဖြစ်ပါသည်။ ဤစနစ်သည် သင်ရိုးညွှန်းတမ်းကို သီအိုရီ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် လက်တွေ့ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းဟူ၍ မျှတအောင် စီမံဆောင်ရွက်ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း သီအိုရီတွင် နည်းပညာဆိုင်ရာ အခြေခံမူများ၊ ပုံဆွဲပညာ၊ လုံခြုံရေးနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာအသိ ပညာများပါဝင်ပြီး ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း လက်တွေ့တွင် စက်ရုံများနှင့်အလုပ်သင်စက်ခန်းများအတွင်း စစ်မှန်သောကိရိယာများ၊ စက်ပစ္စည်းများဖြင့် လက်တွေ့လုပ်ဆောင်ခွင့်ရရှိပါသည်။ ဤသို့ မျှမျှတတ ခွဲဝေထားသော သင်ကြားမှုသည် သင်တန်းသားများအား စာတွေ့သာမက လက်တွေ့ပါလုပ်ကိုင်နိုင်စွမ်းရှိသည့် နည်းပညာရှင်များအဖြစ် ပြုစုပျိုးထောင်ပေးနိုင်ခြင်း၏ အရေးကြီးဆုံးအချက်ပင်ဖြစ်ပါသည်။

၃။ တစ်သက်တာသင်ယူမှုနှင့် လုပ်ငန်းခွင် အဆင်သင့်ဖြစ်မှု။ ITC များ၏ ရည်မှန်းချက်မှာ သင်တန်းပြီးသည်နှင့် ချက်ချင်းအလုပ်ခွင်ဝင်နိုင်သော “လုပ်ငန်းခွင်သုံးပညာတတ်များ (Employable Graduates)” ကို မွေးထုတ်ပေးရန်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် သင်ကြားမှုသည် ခေတ်အမီဆုံးနည်းပညာများကို သင်ကြားပေးရုံ သာမကတစ်သက်တာလုံး အမြဲအသုံးဝင်မည့် နည်းပညာ၊ အသိပညာ၏ အနှစ်သာရများ (Lifelong Technical & Knowledge Values) ကို သင်ကြားပေးပါသည်။ သင်တန်းဆင်းပြီးသူများသည် လုပ်ငန်းခွင်တွင် Level-1 (အခြေခံနည်းပညာရှင်) မှ Level-7 (စီမံခန့်ခွဲသူ/အင်ဂျင်နီယာ) အထိ မိမိ၏ စွမ်းဆောင်ရည်အလိုက် အဆင့်ဆင့်တိုးတက်သွားနိုင်သော လမ်းကြောင်းများရှိပါသည်။

၄။ ပညာရပ်နှင့် လူမှုရေးစွမ်းရည် ပေါင်းစပ်ခြင်း။ ITC များသည် နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ စွမ်းရည်များကိုသာ အလေးပေးသည်မဟုတ် ခေတ်မီစက်မှုလုပ်ငန်းတွင် အလွန်အရေးပါသော စွမ်းရည်များဖြစ်သည့် Soft Skills နှင့် လုပ်ငန်းခွင် ကျင့်ဝတ် (Work Ethics) များကိုပါ ပေါင်းစပ်သင်ကြားပေးပါသည်။ ၎င်းတို့တွင် လုပ်ငန်းခွင် စည်းကမ်း (Professional Discipline)၊ အဖွဲ့လိုက်လုပ်ဆောင်တတ်မှု (Teamwork)၊ အချိန်စီမံခန့်ခွဲမှု (Time Management)၊ တာဝန်ယူမှုနှင့် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးအလေ့အထများ (Responsibility & Safety Culture)၊ စက်မှုလုပ်ငန်းဆိုင်ရာကျင့်ဝတ်နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး အသိစိတ်ဓာတ် (Industrial Ethics & Environmental Awareness)၊ အဆက်မပြတ် မိမိကိုယ်ကို မြှင့်တင်သည့်စိတ်ဓာတ် (Continuous Improvement Mindset) တို့ ပါဝင်ပါသည်။

၅။ စက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် မိတ်ဖက်ပြုခြင်း။ ITC သင်တန်းများ၏ ထိရောက်မှုသည် စက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် တိုက်ရိုက်ချိတ်ဆက်ထားမှု (Industry Linkage) အပေါ် အဓိကမှီခိုနေပါသည်။ ဤချိတ်ဆက်မှုကို အလုပ်သင်စနစ် (Apprenticeship)၊ အလုပ်ခွင်အတွေ့အကြုံ(Internship)နှင့် အလုပ်တွင် လေ့ကျင့်သင်ကြားခြင်း (On-the-Job Training - OJT)တို့နှင့် စနစ်တကျ ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ သင်ရိုးညွှန်းတမ်း (Curriculum) များကို အမျိုးသားကျွမ်းကျင်မှုစံနှုန်းအဖွဲ့၏စံနှုန်းများ (NSSA Standards) နှင့် စက်မှုဝန်ကြီးဌာန၏ လက်တွေ့လိုအပ်ချက်များ (MOI Industrial Demand) နှင့် အဆက်မပြတ် ညှိနှိုင်းပြင်ဆင်ခြင်းနည်းလမ်းများဖြင့် အကောင်အထည်ဖော်ထားပါသည်။

၆။ ဆရာများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် အရည်အသွေးအာမခံခြင်း။ အရည်အသွေးရှိသော သင်ကြားမှုကို ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် ITC များသည် “ဆရာများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအစီအစဉ်” (Instructor Development Program) ကို အဓိကထားဆောင်ရွက်နေပါသည်။ ဤအစီအစဉ်များတွင် ဆရာများ၏ သင်ကြားပြသမှုပညာ (Pedagogy)၊ သင်ရိုးညွှန်းတမ်းဒီဇိုင်းရေးဆွဲမှု (Curriculum Design)၊ စက်မှုလိုအပ်ချက်အပေါ် အကဲဖြတ်နိုင်စွမ်း (Industrial Assessment Skill) စသည့် စွမ်းရည်များကို မြှင့်တင်ပေးပါသည်။ ထို့အပြင် အရည် အသွေးထိန်းချုပ်ရေးနှင့် အာမခံမှုစနစ် (QA/QC System) ဖြင့် သင်ကြားမှု၏ အရည်အသွေးကို အဆက်မပြတ် စောင့်ကြည့်တိုင်းတာပြီး မြှင့်တင်ပေးလျက်ရှိပါသည်။

အခွင့်အရေးများ မဆုံးရှုံးရလေအောင်

ITC များအနေဖြင့် “အမြဲတမ်းလေ့လာမှုနှင့် တိုးတက်ပြင်ဆင်မှုများ အစဉ်တစိုက် ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စက်မှုပြန်လည်ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် ထူးချွန်တက်ကြွပြီး သစ္စာရှိသော နည်းပညာကျွမ်းကျင်သူများကို မွေးထုတ်နိုင်ရန် (To produce skilled, ethical, and innovative technicians who can contribute to Myanmar’s industrial renaissance through lifelong learning and continuous improvement.)” ဟူ၍ ရည်မှန်းချက်ထားကာ ဦးတည်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါကြောင်းနှင့် လူငယ်များ၊ အဆင့်မြင့်ပညာရေးနှင့် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် လွဲခဲ့ရသူများအတွက် အခွင့်အရေးများ မဆုံးရှုံးရလေအောင် ITC ၌ အခွင့်အလမ်းများ ထပ်မံရှိနေပါသေးကြောင်း အသိပေးတင်ပြအပ်ပါသည်။ ။