အားလုံးပါဝင် ဖွံ့ဖြိုးဖို့၊ ဆန်းသစ်တီထွင် အဖြေရှာစို့။ အားလုံးလက်လှမ်းမီညီမျှရေး တီထွင်ဖန်တီးမှုစွမ်းအားဖြင့် ဆောင်ရွက်ပေး

 

ကိုကွေး(ဘူမိဗေဒ)

ယနေ့ကမ္ဘာ့လူဦးရေသည် သန်း ၈၀၀၀ ကျော်လွန်သွားပြီဖြစ်ပါသည်။ ထိုအထဲမှ ၁၅ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်သော မသန်စွမ်းသူများသည်လည်း ကမ္ဘာကြီး၏ ဖြစ်စဉ်ပြောင်းလဲမှုများကြား ဖြတ်သန်း နေကြရပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂ သမိုင်းတစ်လျှောက် ကမ္ဘာကြီးစိန်ခေါ်မှု အများဆုံးအခြေအနေသို့ ရောက်ရှိ နေခြင်း၊ လူသားအားလုံးနှင့် အနာဂတ်မျိုးဆက် သစ်များအတွက် ခံနိုင်စွမ်းရည် ပိုမိုမြင့်မားပြီး ရေရှည်တည်တံ့သည့် ကမ္ဘာကြီးတည်ဆောက်ရာတွင် အားလုံးပူးပေါင်း အဖြေရှာရန်(All Inclusive) အချိန်တန်ပြီဖြစ်ကြောင်း သတိပြုခြင်းကြောင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ၏ (၇၇)ကြိမ်မြောက် အစည်းအဝေးကို “အရေးပါသော အပြောင်းအလဲကာလ- စိန်ခေါ်မှုများအား ဆန်းသစ် တီထွင်ပြောင်းလဲခြင်းဖြင့် ဖြေရှင်းရေး(A watershed moment: Transformative Solution to Interlocking Challenges” ဟူသော ဆောင်ပုဒ်ဖြင့် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း တွေ့ရပါသည်။

လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အခက်အခဲများ

ယနေ့ကမ္ဘာကြီး၏အခြေအနေသည် ခက်ခဲရှုပ်ထွေးလျက်ရှိပြီး အင်အားကြီးနိုင်ငံများ၏ နိုင်ငံ တကာသို့ ပြည်တွင်းရေးစွက်ဖက်မှုများ၊ နိုင်ငံ များ၏ လုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်နေမှုများကြောင့် မိမိနိုင်ငံ အချုပ်အခြာအာဏာတည်တံ့ရေးနှင့် လှုပ်ရှားမှုများမှ အခြေခံသော ယူကရိန်းနှင့်အခြား နိုင်ငံအသီးသီးတွင် ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိသည့် စစ်မက်ရေးရာများ၊ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါမှ ထွက်ပေါ်လာသည့် ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်ဖွယ်ရာများ၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲ နိုင်ခြေများစသည့် ပဋိပက္ခများအပါအဝင် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အခက်အခဲများကို ကြုံတွေ့နေရပါသည်။ အဆိုပါ အကြောင်းတရား များသည် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကိုလည်း ခြိမ်းခြောက် လျက်ရှိနေပါသည်။

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများရှိ မသန်စွမ်းသူများသည် အများအားဖြင့် ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုနှုန်း မြင့်မားခြင်း၊ အလုပ်အကိုင်ရရှိမှုနှုန်း နိမ့်ကျခြင်း၊ ပညာသင်ယူတတ်မြောက်မှုနည်းပါးခြင်း၊ အရည်အသွေးနိမ့်ကျ သော ကျန်းမာရေးစသည့် ဆိုးရွားသော လူမှုစီးပွားအခြေအနေတို့ကို ကြုံတွေ့ခံစားနေကြရပါသည်။ ထို့အပြင် မသန်စွမ်းသူများသည် အစာအာဟာရ ချို့တဲ့ခြင်း၊ သန့်ရှင်းသော သောက်ရေ၊ သုံးရေမရရှိ နိုင်ခြင်း၊ လုံခြုံစိတ်ချမှုမရှိသော လုပ်ငန်းခွင်များ၊ ပြည့်စုံကောင်းမွန်သော ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု ရရှိပိုင်ခွင့်နှင့် ပညာသင်ကြားခွင့် မရှိခြင်းတို့ကြောင့် ဆင်းရဲနွမ်းပါးခြင်း၊ ပညာရေးနှင့် အလုပ်အကိုင်အခွင့် အလမ်းများ နည်းပါးခြင်း၊ နည်းပါးသော လုပ်ခလစာအပြင် မသန်စွမ်းမှုကြောင့် နေ့စဉ်နေထိုင်မှု ကုန်ကျစရိတ် မြင့်မားခြင်းတို့ကိုလည်း တွေ့ကြုံ ခံစားနေရပါသည်။

မသန်စွမ်းသူများအတွက် အဆင်ပြေလွယ်ကူမှု မရှိသော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ပို့ဆောင် ဆက်သွယ်ရေးအကြောင်းအရာများ၊ အထောက် အကူပြုပစ္စည်းကိရိယာနှင့် နည်းပညာများမရှိခြင်း၊ မသန်စွမ်းမှုအလိုက် ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်နိုင်မည့် နည်းလမ်းများ မရှိခြင်း၊ ဝန်ဆောင်မှုပေးရာတွင် လိုအပ်ချက်များနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း မှားယွင်းသော ယုံကြည်မှုနှင့် စိတ်သဘောထား တို့ကြောင့် မသန်စွမ်းသူများအနေဖြင့် လူမှုရေးအရလည်း ကောင်း၊ စီးပွားရေးအရလည်းကောင်း တန်းတူညီမျှ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းအား ကန့်သတ်တားဆီး လျက်ရှိပါသည်။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မသန်စွမ်းသူများနေ့

ထိုအခြေအနေတို့ကို ကျော်လွှားဆောင်ရွက် ကြရာတွင် သမားရိုးကျဆောင်ရွက်၍ မရတော့ဘဲ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုများ၊ တီထွင်ဖန်တီးမှုများဖြင့် အားလုံးပါဝင်ဆောင်ရွက်ရေး လက်လှမ်းမီညီမျှစွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးကို မီးမောင်းထိုးပြစေရန်အတွက် ယခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပမည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မသန်စွမ်းသူများနေ့ (International Day of Persons with Disabilities –IDPD) ဆောင်ပုဒ်ကို “အားလုံးပါဝင် ဖွံ့ဖြိုးဖို့၊ ဆန်းသစ်တီထွင်အဖြေရှာစို့။ အားလုံးလက်လှမ်းမီ ညီမျှရေး တီထွင်ဖန်တီးမှု စွမ်းအားဖြင့် ဆောင်ရွက် ပေး” (Transformative solutions for Inclusive development: the role of innovation in fuelling an accessible and equitable world) ဟု ကုလ သမဂ္ဂ စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေးရာဌာန (United Nations Department of Economic and Social Affairs) က ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့တွင် ကြေညာခဲ့ပါသည်။

၂၀၃၀ ၏ အခြေခံမူ

ထိုဆောင်ပုဒ်သည် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားသည့်ကာလ များတွင် မသန်စွမ်းသူများအပါအဝင် ထိခိုက်လွယ် အခြေအနေတွင်ရှိသည့် လူသားတို့သည် အမြဲလိုလို ဘေးဖယ်ခံရခြင်းမရှိစေရန်နှင့် စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးရေးအစီအစဉ် ၂၀၃၀ ၏ အခြေခံမူဖြစ်သည့် မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်မျှ နောက်ကျမကျန်ရစ် စေရေးနှင့်အညီ ပိုမိုလက်လှမ်းမီ၍ သာတူညီမျှ သောကမ္ဘာမြေ ပေါ်ထွန်းလာစေရန် ဆောင်ရွက် ရာတွင် မသန်စွမ်းသူများနှင့် ပူးပေါင်းလက်တွဲ၍ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုရှိသော ဖြေရှင်းခြင်းတို့ကို အစိုးရ အဖွဲ့အစည်းများ၊ အများပြည်သူနှင့် ပုဂ္ဂလိက ဆိုင်ရာကဏ္ဍအသီးသီးက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် လိုကြောင်း မီးမောင်းထိုးပြခြင်းလည်း ဖြစ်ပါသည်။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မသန်စွမ်းသူများနေ့ကို ၁၉၉၂ ခုနှစ်မှစ၍ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် (၄၇/၃)အရ နှစ်စဉ် ဒီဇင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်ရန် သတ်မှတ် ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ မသန်စွမ်းမှုဆိုင်ရာ အရေးကိစ္စများအား သိမြင်နားလည်မှု မြှင့်တင်ရန်နှင့် မသန်စွမ်းသူများ၏ ကောင်းကျိုးစီးပွား၊ အခွင့်အရေးနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာတို့ အတွက် ထောက်ပံ့ ကူညီမှုရရှိစေရေး စည်းရုံး ဆောင်ရွက်ရန်ရည်ရွယ်၍ ကျင်းပပြုလုပ်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ကျရောက်မည့် အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ မသန်စွမ်းသူများနေ့ကို ကြိုဆိုဂုဏ်ပြုကြ ရာတွင် ဆက်စပ်လွှမ်းမိုးမှုရှိသည့် လူတိုင်းအကျုံးဝင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ဆန်းသစ် တီထွင်ခြင်းနှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်း၊ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်မှုများ အထူးသဖြင့် စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ပန်းတိုင်(၈)၊ (၁၀)တို့နှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း တွေ့ရပါသည်။

ဖွံ့ဖြိုးရေးပန်းတိုင် (၈) ဖြစ်သော စဉ်ဆက်မပြတ်နှင့် အားလုံးပါဝင်နိုင်သည့် ရေရှည်စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးမှုတိုးတက်စေရေး၊ လုပ်သားပြည့် အလုပ်အကိုင်ရရှိရေးနှင့် အားလုံးအတွက် ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်း ရှိ၍ သင့်တင့်လျောက်ပတ်သော အလုပ်အကိုင် ဖြစ်ပေါ်ရရှိစေရေး (Promote Sustained inclusive and Sustainable Economic Growth, Full and Productive Employment decent work for all) တွင် မသန်စွမ်းသူများ အကျုံးဝင်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အတွက် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုရှိပြီး လျင်မြန်စွာတိုးတက် ပြောင်းလဲနေသော နည်းပညာနယ်ပယ်ရှိ အလုပ် အကိုင်တို့ကို ခံစားရရှိနိုင်ရန် လိုအပ်သည့် အလုပ်အကိုင်၊ ဗဟုသုတနှင့် ကျွမ်းကျင်မှုတို့အကြား ချိတ်ဆက်နေမှုများနှင့် အထောက်အကူပြုနည်းပညာတို့သည် အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း လက်လှမ်းမီ ရရှိခွင့် မြင့်မား လာစေရန်နှင့် လုပ်ငန်းခွင်၌ ပေါင်းစပ်အသုံးချနိုင်ရေးတွင် အရေးပါပုံကို ဖော်ညွှန်းထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးမှုပန်းတိုင် (၁၀)တွင် နိုင်ငံတွင်းနှင့်နိုင်ငံများအကြား မညီမျှမှုလျှော့ချရေး (Reduce Inequality within and among countries)တွင် မသန်စွမ်းမှု အကျုံးဝင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ဆန်းသစ်တီထွင်မှု၊ အများ ပြည်သူနှင့် ပုဂ္ဂလိကဆိုင်ရာကဏ္ဍတို့တွင် မညီမျှမှုတို့ကို လျှော့ချရန်ဆောင်ရွက်မည့် မသန်စွမ်းမှု အကျုံးဝင်ဆန်းသစ်တီထွင်မှုများ၊ လက်တွေ့အသုံးချ ဆောင်ရွက်ချက်များ၊ ကောင်းမွန်သော အလေ့အထများနှင့် လုပ်ငန်းခွင်တွင် မတူကွဲပြားခြားနားမှုတို့ကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့် မသန်စွမ်းသူများအတွက် အကျိုးကျေးဇူးများရရှိနိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။

မသန်စွမ်းမှုအမျိုးအစား

မသန်စွမ်းသူများအတွက် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုတွင် နမူနာအားဖြင့် ယနေ့အားကစားကဏ္ဍ၌ မသန်စွမ်းမှု အမျိုးအစားအလိုက် ပါဝင်လှုပ်ရှားနိုင်စေရန် မသန်စွမ်းသူများ အကျုံးဝင်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုနှင့် စပ်လျဉ်းသည့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုများကို တပေါင်းတည်း မြင်တွေ့နိုင်သည့်ကဏ္ဍတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ ယနေ့အားကစားကဏ္ဍကို ကောင်းမွန်သော အလေ့အထဆိုင်ရာ စံနမူနာနှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှု၊ အလုပ်အကိုင်နှင့်ညီမျှမှုတို့၏ နမူနာ ကောင်းအဖြစ် တွေ့မြင်ရပါသည်။ ကမ္ဘာ့အဆင့် ပြိုင်ပွဲများ၊ ဒေသန္တရအဆင့်၊ နိုင်ငံအဆင့် ပြိုင်ပွဲ များတွင် မသန်စွမ်းသူများ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင် နေကြသည်ကို ဝမ်းမြောက်စွာ တွေ့မြင်ကြရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ အခြားကဏ္ဍများတွင်လည်း မသန်စွမ်းမှုအမျိုးအစားအလိုက် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်ရေး အဟန့်အတားများကို တိုးတက်သော နည်းပညာဖန်တီးမှုများဖြင့် ဖယ်ရှားပေးခြင်းဖြင့် လူတိုင်းအကျုံးဝင်သော အစီအစဉ်များ ဖြစ်ပေါ် လာမည် ဖြစ်ပါသည်။

မသန်စွမ်းသူ ၅ ဒသမ ၉ သန်း၊ လူဦးရေ၏ ၁၂ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်းရှိ

မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများနည်းတူ မသန်စွမ်းသူများအတွက် သင့်တော်သော ပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းများ ဖြစ်ပေါ်စေရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး ကဏ္ဍများတွင် အားလုံးပါဝင်နိုင်ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ကြရမည် ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ် ကြားဖြတ် လူဦးရေသန်းခေါင်စာရင်း ရှေ့ပြေးရလဒ်များအရ မသန်စွမ်းသူ ၅ ဒသမ ၉ သန်း၊ လူဦးရေ၏ ၁၂ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်းရှိကြောင်း သိရပါသည်။ ထို့ကြောင့် မသန်စွမ်းသူများ၏ အရေးကို အလေးထား ဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်သဖြင့် လူမှုဝန်ထမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန ပြန်လည်ထူထောင်ရေးဦးစီးဌာနက မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေးများဆိုင်ရာ မဟာဗျူဟာ (၅) နှစ်စီမံကိန်း (၂၀၂၂-၂၀၂၇) ကို ပြည်ထောင်စုအဆင့် အဖွဲ့အစည်းများ၊ ဌာနဆိုင်ရာ များ၊ မသန်စွမ်းသူများ၊ မသန်စွမ်းအရေး ဆောင်ရွက် နေကြသည့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့်ပူးပေါင်းကာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှ စတင်ရေးဆွဲခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် မိတ်ဆက်ဖြန့်ချိနိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်ပါသည်။

မဟာဗျူဟာစီမံချက်ကို မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေးများဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂသဘောတူ စာချုပ် (United Nations Convension of the Rights of Persons with Disability)၊ အာဆီယံ မဟာဗျူဟာလုပ်ငန်းအစီအစဉ်(ASEAN- Enabling Masterplan 2025) နှင့် မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့် အရေးဥပဒေ(၂၀၁၅)၊ နည်းဥပဒေများ(၂၀၁၇)တို့နှင့် အညီနိုင်ငံ၏ လူသားစွမ်းရည် အရင်းအမြစ်များ ဖြစ်သော မသန်စွမ်းသူများအတွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခွင့် ရရှိရေးနှင့် လူ့ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာ ရပ်တည်နိုင်စေရေး တို့အတွက် ရည်ရွယ်ရေးဆွဲခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရပါသည်။ စီမံကိန်းတွင် မသန်စွမ်းသူများ၏ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ အလုပ်အကိုင်၊ လူမှုကာကွယ် စောင့်ရှောက်ရေး အလွယ်တကူလက်လှမ်းမီရရှိရေး၊ သဘာဝဘေးနှင့် အခြားအရေးပေါ်အခြေအနေများ စသည်တို့ကို ဦးစားပေးကဏ္ဍ(၆)ရပ်အဖြစ် အကောင်အထည်ဖော်ရန် ထည့်သွင်းထားရှိခဲ့သည်ကို တွေ့ရပါသည်။ (အထောက်အထားသိလိုပါက moswrr.gov.mm တွင် ဝင်ရောက်ကြည့်ရှုနိုင်ပါ သည်။) ယခုအခါ မဟာဗျူဟာ အကောင်အထည်ဖော်ရေးအတွက် လုပ်ငန်းအဖွဲ့များဖွဲ့စည်းပြီး လုပ်ငန်းစီမံချက်(Action Plan) များ ရေးဆွဲရေးအတွက် ဆောင်ရွက်နေပြီဖြစ်ပါသည်။

မသန်စွမ်းသူများ ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာဖြင့် အမှီအခိုကင်းစွာ ဘဝရပ်တည်နိုင်ရေး

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်သည် မသန်စွမ်း သူများ၏ အခွင့်အရေးများဆိုင်ရာ အမျိုးသား ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါသည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည့် အမျိုးသားကော်မတီ အစည်းအဝေးတွင်ဥက္ကဋ္ဌက နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ် ရေးကောင်စီသည် မသန်စွမ်းသူများ၏ အခွင့်အရေးများဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများကို အလေးထားဆောင်ရွက် ပေးလျက်ရှိကြောင်း၊ မသန်စွမ်းသူများ ဂုဏ်သိက္ခာ ရှိစွာဖြင့် အမှီအခိုကင်းစွာ ဘဝရပ်တည်နိုင်ရေး အတွက် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပညာရရှိရေး၊ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းနှင့် ကိုယ်ပိုင်ဝင်ငွေရရှိ ရေး အရေးကြီးကြောင်း၊ သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာန များမှ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော အသက်မွေးဝမ်း ကျောင်း သင်တန်းများတွင် မသန်စွမ်းသူများအတွက် ပါ ထည့်သွင်းစီမံဆောင်ရွက်သွားကြရန်၊ ပို့ဆောင် ရေးကဏ္ဍများတွင်လည်း မသန်စွမ်းသူများအတွက် လိုအပ်ချက်များကို ထည့်သွင်း ဆောင်ရွက်သွားပေးရန်လိုကြောင်း လမ်းညွှန်ခဲ့ပါသည်။ သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနများက အားလုံးအကျုံးဝင် ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ မသန်စွမ်းသူများနှင့်သင့်တော်သော အလုပ်အကိုင်ရရှိရေး၊ အလုပ်အကိုင်အတွက် လိုအပ်သည့်သင်တန်းများပေးရေး၊ အများပြည်သူ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းတွင် မသန်စွမ်းသူများအတွက် အတားအဆီးကင်းစင်ရေးနှင့် အထူးအစီ အစဉ်များ၊ အထူးသဖြင့် ဟိုတယ်နှင့် ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနက အတားအဆီးမဲ့ ခရီးသွား အစီအစဉ်များ ချမှတ်ဆောင်ရွက်ရန် သက်ဆိုင်ရာ ခရီးသွားလုပ်ငန်းအဖွဲ့များ၊ ဟိုတယ်နှင့်တည်းခိုခန်း လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပေးလျက် ရှိပါသည်။

လူမှုဝန်ထမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချထားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် မသန်စွမ်းသူ အခွင့်အရေးများဆိုင်ရာ အရင်းမပျောက်မတည် ရန်ပုံငွေ သုံးဘီလီယံကို အလေအလွင့်မရှိစေဘဲ စနစ်တကျ တိုးပွားအောင် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ဦးစီးဌာနနှင့် ငွေရေးကြေးရေးကြီးကြပ် စစ်ဆေးရေး ဦးစီးဌာနတို့ပူးပေါင်း၍ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး တိုးပွားလာသော ရန်ပုံငွေကို မသန်စွမ်းသူများ၏ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ လူမှုရေးနှင့်မသန်စွမ်းသူများ အကျိုးပြုလုပ်ငန်းများတွင် သုံးစွဲသွားရန် စီစဉ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

မသန်စွမ်းမှုအဆင့်အလိုက် ထောက်ပံ့ခြင်း

ပြန်လည်ထူထောင်ရေးဦးစီးဌာနအနေဖြင့် မသန်စွမ်းသူများအား မသန်စွမ်းထောက်ပံ့ကြေး အဖြစ် တစ်ဦးလျှင် ကျပ်သုံးသောင်းနှုန်းဖြင့် ထောက်ပံ့ပေးအပ်လျက်ရှိရာ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ဘဏ္ဍာ နှစ်တွင် မသန်စွမ်းသူစုစုပေါင်း ၂၃၄၂၂၆ ဦးအတွက် ထောက်ပံ့ကြေးငွေစုစုပေါင်းကျပ်သန်း ၇၃၈၂ ဒသမ ၉၄၉ သန်းတိတိကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ပြီး ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် မသန်စွမ်းသူစုစုပေါင်း ၃၈၁၄၁ ဦး အတွက် ထောက်ပံ့ကြေးငွေစုစုပေါင်း ကျပ်သန်း ၁၁၆၁ ဒသမ ၁၀၅ သန်းတိတိကို ထောက်ပံ့ပေးအပ် ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၂၁-၂၀၂၂ ဘဏ္ဍာနှစ်တွင် (အောက်တို ဘာလမှ မတ်လအထိ) မသန်စွမ်းသူစုစုပေါင်း ၅၅၁၈ ဦးအတွက် ထောက်ပံ့ကြေးငွေစုစုပေါင်း ကျပ်သန်း ၁၆၆ ဒသမ ၂၁၀ သန်းကို ထောက်ပံ့ ပေးအပ်နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာနှစ် တွင် (ယနေ့အထိ) မသန်စွမ်းသူ ၆၈၅ ဦးအတွက် ငွေကျပ် ၂၁ ဒသမ ၂၅ သန်း ထောက်ပံ့ပေးထားပြီး ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ပြင် မသန်စွမ်းသူများ မှတ်ပုံတင်ခြင်း လုပ်ငန်းကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် မေလ ၉ ရက်နေ့မှ စတင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး ထိုမှတ်ပုံတင်ခြင်းလုပ်ငန်း ပြီးမြောက်ပါက မသန်စွမ်းမှုအဆင့်အလိုက် ထောက်ပံ့ခြင်းကိုလည်း ဆက်လက်ဆောင်ရွက် သွားမည်ဖြစ်ပါသည်။

ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ကြီး၏ ၂၀၃၀ အစီအစဉ် ဖြစ်သော စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွင် လူ့အခွင့်အရေးတို့ကို အပြည့်အဝဖော်ဆောင်ရာ တွင်လည်းကောင်း၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအစီအစဉ်များ ရေးဆွဲအကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ရာတွင် လည်းကောင်း မသန်စွမ်းမှုကို အကြောင်းပြု၍ ချန်လှပ်ထားခဲ့ခြင်း၊ နောက်ကျကျန်ရစ်ခဲ့ခြင်း မရှိစေရန် အထင်အရှား ဖော်ပြထားပါသည်။ စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုပန်းတိုင်များဆိုင်ရာ မူဘောင်တွင်လည်း ရည်မှန်းချက်(၇)ရပ်သည် မသန်စွမ်းသူများအတွက် ရည်ညွှန်းဖော်ပြထားပြီး အခြားရည်မှန်းချက်(၆)ရပ်တွင်လည်း မသန်စွမ်း သူများအပါအဝင် ထိခိုက်လွယ်သော အခြေအနေ တွင်ရှိသည့် လူသားများအတွက် ရည်ညွှန်းဖော်ပြ ထားပါသည်။

ကျွန်တော်တို့ ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာ နိုင်ငံတော်အနေဖြင့်လည်း ကုလသမဂ္ဂနှင့် အာဆီယံ အဖွဲ့ကြီးက ချမှတ်ထားသော မသန်စွမ်းသူအခွင့် အရေးများဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်များကို လိုက်နာ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ မသန်စွမ်းသူများအရေးကို အလေးထားဆောင်ရွက်ရာတွင် အစိုးရတစ်ဖွဲ့တည်း ဆောင်ရွက်၍မရဘဲ အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့ အစည်းများ၊ မသန်စွမ်းသူအရေး ဆောင်ရွက်နေသော အဖွဲ့များ၊ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍများကပါ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ပေးမှသာ အောင်မြင်နိုင်မည့်လုပ်ငန်း တစ်ရပ်ဖြစ်ပါသည်။

ယခုနှစ် ဆောင်ပုဒ်ဖြစ်သည့် “အားလုံးပါဝင် ဖွံ့ဖြိုးဖို့၊ ဆန်းသစ်တီထွင် အဖြေရှာစို့။ အားလုံး လက်လှမ်းမီညီမျှရေး ထီထွင်ဖန်တီးမှုစွမ်းအားဖြင့် ဆောင်ရွက်ပေး”အတိုင်း မသန်စွမ်းသူများအရေး တီထွင်ဆန်းသစ်ပြီး အားလုံးပါဝင်သော လူ့အဖွဲ့ အစည်းတစ်ရပ် ဖြစ်ပေါ်စေရေးအတွက် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ကြပါစို့ဟု တိုက်တွန်းအပ်ပါသည်။

ကိုးကား- un.desa.com