ကမာၻ႔သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေန႔ အခမ္းအနားက်င္းပ

ရန္ကုန္ ေမ ၃

ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီက ဦးစီးက်င္းပသည့္ ကမၻာ့သတင္းလြတ္​လပ္ခြင့္ေန႔ အခမ္းအနားကို ယေန႔ နံနက္ ၉ နာရီ က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၌ က်င္းပသည္။

ေရွးဦးစြာ ကမၻာ့သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေန႔ အခမ္းအနားသို႔ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦး၀င္းျမင့္ထံမွ ေပးပို႔ေသာ သ၀ဏ္လႊာကို ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒါက္တာေဖျမင့္က ဖတ္ၾကားသည္။

ယင္းေနာက္ ကမၻာ့သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန႔ အခမ္းအနားသို႔ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံမွ ေပးပုိ႔ေသာ သ၀ဏ္လႊာကို ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီ ဥကၠ႒ ဦးအုန္းႀကိဳင္ (ဟံသာ၀တီ - ဦးအုန္းႀကိဳင္) က ဖတ္ၾကားသည္။

ဆက္လက္၍ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယက ဦးတီခြန္ျမတ္ထံမွ ေပးပို႔ေသာ သ၀ဏ္လႊာကို တံြေတးမဲဆႏၵနယ္မွ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးျမင့္လြင္က လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ထံမွ ေပးပို႔ေသာ သ၀ဏ္လႊာကို ရန္ကုန္တိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္တိုင္းမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္သက္ပံုက လည္းေကာင္း ဖတ္ၾကားၾကသည္။

ထို႔ေနာက္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒါက္တာေဖျမင့္က အဖြင့္အမွာစကား ေျပာၾကားရာတြင္ ကမၻာ့စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားကို က်င္းပရသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္၊ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကို အေလးအနက္ျပဳရန္၊ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ရန္၊ ထိန္းသိမ္းျမႇင့္တင္ရန္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ထုိ႕အတြက္ ကမၻာတစ္လႊားမွာ ႏွစ္စဥ္အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားကို က်င္းပပါေၾကာင္း၊ လႈပ္ရွားမႈမ်ားလည္း ေဆာင္ရြက္သည္ကို ေတြ႕ရွိရပါ ေၾကာင္း။

စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စဥ္းစားလွ်င္ ဆက္စပ္စဥ္းစားစရာ အေၾကာင္းကိစၥမ်ားစြာ ရွိပါေၾကာင္း၊ ဒီလို အေၾကာင္းအရာ၊ အခ်က္အလက္မ်ားစြာရွိသည္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး တစ္ႏွစ္ တစ္ႀကိမ္ က်င္းပသည့္အခါမ်ဳိးတြင္ ဤအေၾကာင္းအရာ၊ အခ်က္အလက္မ်ားထဲမွ ပိုၿပီးေတာ့ ထူးျခားသည့္ အေၾကာင္းအရာ၊ ဒီအခ်ိန္ကာလတြင္ ပိုၿပီးေရွ႕တန္းေရာက္လာေနသည့္ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ဳိးကို ေခါင္းစဥ္အေနျဖင့္ အဓိက အေၾကာင္းအရာအေနျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ေဆြးေႏြးေလ့ ရွိပါေၾကာင္း၊ ယခု ၂၀၁၉ခုႏွစ္အတြက္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည့္ ေခါင္းစဥ္ သို႔မဟုတ္ ေဆာင္ပုဒ္မွာ ဒီမိုကေရစီအတြက္ သတင္းမီဒီယာမ်ား (သို႔မဟုတ္) ဒီမိုကေရစီအေရးကို အေထာက္ အကူေပးမည့္ သတင္းမီဒီယာမ်ားဆိုၿပီး အဓိပၸာယ္ေကာက္၍ရပါေၾကာင္း။

တကယ္လည္း ဒီမိုကေရစီႏွင့္ သတင္းမီဒီယာမ်ား၊ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံႏွင့္ လြတ္လပ္ေသာ စာနယ္ဇင္း သမားမ်ားသည္ အၿမဲဒြန္တြဲတည္ရွိလ်က္ရွိ္ပါေၾကာင္း၊ အားလံုးသိၾကသည့္အတိုင္း ဒီမိုကေရစီသည္ လြတ္လပ္မႈ၊ တန္းတူညီမႈႏွင့္ တရားမွ်တမႈကို ဦးထိပ္ပန္ဆင္ပါေၾကာင္း၊ ထိုနည္းတူစြာ မီဒီယာသည္လည္း သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုသည္ကို အစဥ္တစိုက္ဦးတည္ၿပီး လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ ေနရျခင္းျဖစ္ ေသာ္လည္းတစ္ကယ္ေတာ့ လြတ္လပ္မႈတစ္ခုတည္းကို တန္ဖိုးထားျခင္းမဟုတ္ဘဲ တန္းတူညီမႈႏွင့္ တရားမွ်တမႈမ်ားကို မီဒီယာသည္ အေလးထားပါေၾကာင္း၊ ဆိုလိုသည္မွာ ဒီမိုကေရစီ သမားႏွင့္ မီဒီယာသမားသည္ လိုလားခ်က္ႏွင့္ တန္ဖိုးထားခ်က္တို႕မွာ တူညီပါေၾကာင္း၊ စာနယ္ဇင္း လြပ္လပ္ခြင့္ေန႔ေဆာင္ပုဒ္ႏွင့္ပတ္သက္ျပီး Media for democracy ဆိုတာသည္ ယခုႏွစ္ေဆာင္ပုဒ္၏ ပထမပိုင္းျဖစ္ျပီး ဒုတိယပိုင္းမွာ Journalism and Elections in Times of Disinformation ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ Disinformation ဆိုသည္မွာ မမွန္သတင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ပိုၿပီးတိက်ေအာင္ ေျပာရလွ်င္ မမွန္သတင္းေပးျခင္း၊ မမွန္သတင္း ျဖန္႔ခ်ိျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း။

ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီျဖန္႔ခ်ိသည့္သတင္းက မေတာ္တဆမွားယြင္း၍ တိမ္းေစာင္းျခင္း မဟုတ္ပါေၾကာင္း၊ တမင္တကာ သတင္းလက္ခံရရွိမည့္သူကို လိမ္ညာလွည့္ျဖားခ်င္သည့္ ရည္ရြယ္ ခ်က္ျဖင့္ မဟုတ္မမွန္သည္ကို ဟုတ္မွန္သေယာင္ လုပ္ႀကံဖန္တီးၿပီး ေရးျခင္း၊ သတင္းအျဖစ္ ေပးပို႔ျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ထို႕ေၾကာင့္ သတင္းလိမ္၊ သတင္းတု၊ သတင္းမွားမ်ားကို ဆန္႔က်င္ျခင္း ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ဒီကေန႔မွာ မမွန္သည့္သတင္းမ်ား သတင္းတု၊ သတင္းလိမ္မ်ားသည္ Fake news ဆုိသည့္ နာမည္ျဖင့္အမ်ားက သိေနၾကၿပီျဖစ္ပါေၾကာင္း။

Fake news က ၿပီးခဲ့သည့္ ၃-၄-၅ ႏွစ္အတြင္းစၿပီးေပၚလာပါေၾကာင္း၊ ကမၻာမွာ Fake news ဆုိၿပီး ေျပာသည့္အခါ မိမိတို႔က လိုက္ၿပီး ေျပာလာၾကပါေၾကာင္း၊ ရုတ္တရက္ၾကည့္လွ်င္ Fake news ဆိုတာသည္ ယေန႔ေခတ္ကာလတြင္ ေပၚေပါက္သည့္ အသစ္အဆန္းဆုိၿပီး ထင္ျမင္စရာရွိပါေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ တကယ္ေတာ့ ကမၻာအတြက္လည္း ယင္းမွာ အသစ္အဆန္းမဟုတ္သလုိ မိမိတို႔အဖို႔လည္း အသစ္ အဆန္းမဟုတ္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔တုိင္းျပည္တြင္လည္း ဒီလုိသတင္းမ်ဳိးကုိ အရင္တုန္းကတည္း ကေျပာဆိုေ၀ဖန္ ေထာက္ျပတာရွိခဲ့ပါေၾကာင္း၊ မိိမိတို႔ျမန္မာတြင္ ယခင္တုန္းက ေျပာဆိုသည့္ စကားလံုးသည္ ၾကာေတာ့႐ုိးသြားၿပီး မသံုးၾကေတာ့ ျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ တခ်ိန္တုန္းက ယင္းကို လန္ႀကဳတ္သတင္း၊ လုပ္ႀကံဖန္တီးသည့္ သတင္းဟု ေျပာၾကပါေၾကာင္း၊ ယေန႕တြင္ လန္ႀကဳတ္ သတင္းသည္ Fake news ဆုိၿပီး ျပန္လည္ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ တခ်ိန္တုန္းက ကမၻာမွာေရာ ျမန္မာမွာ ပါရွိသည့္ လန္ႀကဳတ္ သတင္းသည္ Fake news အျဖစ္ ေပၚလာသည့္အခါ ယခင္ႏွင့္ ဘာကြဲျပား ျခားနားသြားသလဲဆိုလွ်င္ယခင္ကထက္ အေရအတြက္မ်ားျပား လာပါေၾကာင္း၊ မမွန္သတင္းမ်ားသည္ ယခင္ကထက္ အေရအတြက္မ်ားမ်ားျပားျပား ပိုေပၚထြက္လာပါေၾကာင္း၊ မသမာသူမ်ားက မမွန္သတင္းကို စနစ္တက်ထုတ္လုပ္ ျဖန္႔ခ်ိလာျခင္းျဖစ္သည့္အတြက္ပိုၿပီး အႏၱရာယ္ ႀကီးမားလာျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း။

သတင္းအမွားမ်ား ေပၚေပါက္လာသည့္ကိစၥသည္ သတင္းအမွားေခတ္ျဖစ္ၿပီး ဤကာလသည္ မိမိတို႔ မ်က္စိေရွ႕တြင္ တျဖည္းျဖည္းတုိးပြားလာသည့္ ေခတ္တစ္ေခတ္ လိုျဖစ္လာေနပါေၾကာင္း၊ လြန္ခဲ့သည့္ ၄-၅ ႏွစ္ကို ျပန္ၿပီး စဥ္းစားၾကည့္လွ်င္ Post Truth ဆိုသည့္ စကားလံုးတစ္လံုး ေပၚေပါက္လာ ပါေၾကာင္း၊ Post Truth သည္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္၏ အထူးျခားဆံုး စကားလံုး တစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ Post Truth သည္ အမွန္ကိုလြန္သြားသည့္ကိစၥဟု ဆိုပါေၾကာင္း၊ Post Truth က ဘာကိုဆုိလိုခ်င္ သလဲဆိုလွ်င္ လူတစ္ေယာက္က တစ္စံုတစ္ရာကို ေျပာဆို ေရးသား သည့္ အခါအေၾကာင္းအရာ အခ်က္အလက္က မွန္ခ်င္မွမွန္မည္၊ သို႔ေသာ္ နားေထာင္ရသူ၊ ဖတ္ရသူကယံုသြား၊ လက္ခံသြား ပါေၾကာင္း၊ မမွန္တာကိုေျပာေသာ္လည္း လူယံုသည္ ဆိုသည့္ကိစၥသည္ အင္မတန္မွ တန္ဖုိးရွိသည့္ ကိစၥတစ္ခု၊ အတုယူစရာတစ္ခုဟု ျဖစ္လာလွ်င္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ မုသာ၀ါဒမ်ား လႊမ္းမုိးလာ လိမ့္မည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ တကယ္တမ္း လႊမ္းမုိးလာလွ်င္ မမွန္သတင္းမ်ား ထြန္းကားသည့္ ကာလဟု သံုးႏႈန္း လာတာရွိပါေၾကာင္း။

အမွန္ကိုလြန္တယ္ဆိုၿပီး Post Truth ဆုိတာ စဥ္းစားၾကည့္လွ်င္ နာမည္လွလွေလး ေပးလိုက္ျခင္း ျဖစ္ၿပီး တကယ္ကေတာ့ အမွန္ကိုလြန္သြားၿပီးသည့္ ေနာက္တြင္ မွန္တာမရွိေတာ့ပါေၾကာင္း၊ အမွန္ တရားက ေသဆံုးသြားသည့္ သေဘာျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ Post Truthေနာက္တြင္ ေပၚလာသည့္ စကားလံုး၊ တြင္က်ယ္လာတာက Fake News ဟူ၍ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ Fake News က လြန္ခဲ့သည့္ ၃ -၄ ႏွစ္အတြင္း ပိုၿပီးတြင္က်ယ္လာပါေၾကာင္း၊ သူ႕႐ုိက္ခတ္မႈမ်ားကို ခံေနရပါေၾကာင္း။

ဒီမမွန္သတင္းမ်ား ပရမ္းပတာ ထြက္ေပၚလာသည့္ ကာလအတြင္းက်င္းပရမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သတင္းယူၾက၊ သတင္းျဖန္႔ ခ်ိၾကမည့္ သတင္းသမားမ်ား၊ သူတို႔အတြက္ ဘယ္လိုအခက္အခဲမ်ား၊ စိန္ေခၚမႈမ်ား ရွိမလဲဆိုသည္ကို ေခါင္းစဥ္တင္ေပးထား ျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း။

သတင္းအမွားမ်ား ထြန္းကားေနသည့္ ကာလကို ဘယ္လိုျဖတ္သန္းၾကမလဲ၊ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုသည္မွာ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ ဒီမုိကေရစီ၏အသက္ဟု ေျပာ၍ရပါေၾကာင္း၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ေပၚထြန္းရန္၊ ျဖစ္ေပၚရန္၊ တည္တံ့ရန္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ အင္မတန္မွ အေရးႀကီးသည့္၊ အဓိကက်သည့္ အခ်င္းအရာတစ္ခုျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား ပံုမွန္က်င္းပႏိုင္မႈသည္ ဒီမိုကေရစီေခတ္တြင္ အင္မတန္မွ အေရးႀကီးပါေၾကာင္း၊ ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွ ျပည္သူလူထုက သူတို႔၏ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေရြးခ်ယ္မည္၊ သူတို႔၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက သူတို႔ကိုယ္စား တုိင္းျပည္အတြက္ တာ၀န္မ်ားထမ္းေဆာင္မည္၊ အခ်ိန္ကာလ အေလွ်ာက္ ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ျပန္လည္စိစစ္သံုးသပ္မည္၊ ျပန္လည္ အသစ္ေရြးခ်ယ္သည့္ အလုပ္ကိုလုပ္မည္၊ အဲဒီလုပ္ငန္းစဥ္ ပံုမွန္လည္ပတ္ေနမွသာလွ်င္ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ အဓြန္႔ရွည္ တည္တံ့ေနမွာ၊ ခိုင္မာေနမွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

ဒီလိုအဓြန္႔ရွည္ တည္တံ့ခုိင္မာေနရန္အတြက္ ျပည္သူလူထုသည္ ျပည္သူ႕ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေရြးေကာက္ တင္ေျမာက္သည့္အလုပ္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္၊ ျပည့္ျပည့္၀၀၊ ပီပီျပင္ျပင္ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္ လိုပါေၾကာင္း၊ ဒီ့အတြက္ အမ်ားျပည္သူကို သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ေပးခ်င္ပါ ေၾကာင္း၊ အမ်ားျပည္သူကို ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား၏ အခ်က္အလက္မ်ား၊ သူတို႔၏ ႏိုင္ငံေရးအယူအဆမ်ား ၊ ရပ္တည္ခ်က္မ်ား၊ မူ၀ါဒလမ္းစဥ္မ်ား၊ ၎တို႔ အေနျဖင့္ မူ၀ါဒလမ္းစဥ္မ်ားကို ပိုမိုအေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မည္လား၊ မေဖာ္ႏိုင္ဘူးလားဆိုသည့္ အခ်က္မ်ား၊ ၎တို႔ေဆာင္ရြက္ ခဲ့သည့္ လုပ္ငန္းရာဇ၀င္၊ ၎တို႔၏ အရည္အခ်င္းမ်ားကို အမ်ားသိေအာင္သတင္းမီဒီယာမ်ားက တင္ျပေပးႏိုင္ရန္လုိပါေၾကာင္း။

အမ်ားျပည္သူက သတင္းမီဒီယာသမားမ်ား၊ သတင္းမီဒီယာေပါင္းစုံက တင္ျပသည့္ အခ်က္အလက္ မ်ားကုိရမည္၊ အဲဒီမွာ သတင္းမီဒီယာသမားမ်ားက သူတို႔ကုိယ္တုိင္ ယံုၾကည္သည့္ရပ္တည္ခ်က္အရ သူတို႔ ေထာက္ခံသည့္၊ ကန္႔ကြက္သည့္ မူ၀ါဒမ်ား၊ ပါတီမ်ား အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ေဖာ္ျပမည္ျဖစ္ပါ ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ဘယ္လိုပဲ မတူသည့္ အယူအဆမ်ားကို ေဖာ္ျပသည္ျဖစ္ေစ၊ သူတို႔သည္ အမ်ားျပည္သူကို မွန္ကန္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား၊ ယံုၾကည္ခ်က္မ်ားအတုိင္း လက္ခံသြား ေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိမည္၊ အဲဒီသေဘာ႐ုိးအတုိင္း ေဆာင္ရြက္ေနသမွ် ကာလပတ္လံုး ဒါေတြသည္ အင္မတန္မွေကာင္းပါေၾကာင္း။

အမ်ားျပည္သူသည္ သတင္းအခ်က္အလက္ ေပါင္းစံုကိုသိရမည္၊ ႏိုင္ငံအေရးအရာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အေတြးအျမင္ အယူအဆမ်ိဳးစံုကို သတင္းမီဒီယာမ်ားမွ သိရွိခြင့္ရမည္၊ ယင္းအထဲမွ ကိုယ္ႏွစ္သက္မႈကို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္မည္ဆိုပါက ယင္းသည္အင္မတန္မွ တရားမွ်တမႈျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယင္းသည္ ဒီမိုကေရစီစနစ္အတြက္ အင္မတန္မွ လိုလားအပ္သည့္ အေနအထားျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ တည္တံ့ေနေရးအတြက္ သတင္းမီဒီယာသမားမ်ားက အမ်ားျပည္သူကို မွန္ကန္ေသာ သတင္းအခ်က္ အလက္မ်ားေပးႏိုင္ရန္ လိုပါေၾကာင္း။

ဒီေန႕မွာ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားသာမက မိမိတို႔ႏိုင္ငံတြင္လည္း မမွန္ကန္ေသာ သတင္းျဖန္႔ခ်ိေနမႈမ်ား အင္မတန္မွ ျပန္႔ပြားလာေနပါေၾကာင္း၊ ထို႕ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာ တိုင္းျပည္မ်ားတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပသည့္အခါ အမ်ားျပည္သူသည္ Disinformation မ်ားေၾကာင့္ အယူအဆလြဲမွားၿပီး သူတို႔ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးေရြးခ်ယ္သည့္အခါ နားေယာင္လွည့္ျဖားခံရၿပီး လြဲေခ်ာ္မႈမ်ားရွိခဲ့ပါ ေၾကာင္း၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ သူတို႕၏ဆႏၵမဲမ်ားကို လိမ္ညာလွည့္ျဖားၿပီး ယူသြားမႈမ်ား ခံရတာရွိပါေၾကာင္း၊ ထို႔အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲကာလအတြင္း မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေအာင္ ေသြးထိုးလံႈ႕ေဆာ္သည့္ သတင္းအမွားမ်ားျဖန္႔ခ်ိၿပီး မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားလည္း ရွိပါေၾကာင္း။

မိမိတို႔ႏိုင္ငံ၌ ၂၀၂၀ ခုႏွစ္တြင္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပရန္စီစဥ္ေနသည္ကို အားလံုးအသိပင္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယင္းကာလတြင္ အလားတူ ႏုိင္ငံတကာမွာႀကံဳရသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲကာလအတြင္း သတင္းအမွားမ်ားျဖင့္ ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီး မည့့္္အႏၱရာယ္ကို ႀကံဳရႏိုင္သည္ဆိုသည္ကိုအားလံုး သိႏိုင္ပါ ေၾကာင္း၊ သတင္းအမွားမ်ားသည္ မည္သူကို ေႏွာင့္ယွက္ ဖ်က္ဆီးမလဲဆိုလွ်င္ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္လာမည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္လာမည့္ ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္းမ်ားကိုု ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးလိမ့္မည္၊ ၎တို႔ကို မမွန္ကန္ေသာ သတင္းမ်ားျဖင့္ တိုက္ခိုက္လိမ့္မည္၊ အမ်ားျပည္သူအထင္အျမင္ပ်က္ျပားေအာင္ ေဆာင္ရြက္လိမ့္မည္၊ ထိုနည္းလမ္း မ်ားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ပံုသ႑န္မမွန္ဘဲ တိမ္းေစာင္း ခၽြတ္ေခ်ာ္မႈမ်ားျဖစ္လာၿပီးအမ်ားျပည္သူ ေမွ်ာ္မွန္း ထားသည့္ ရလဒ္၊ အမ်ားျပည္သူ ေမွ်ာ္မွန္းထား သည့္၊ ထင္ျမင္ထားသည့္အေနအထား တလြဲတေခ်ာ္ျဖစ္လာပါကေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ကို အမ်ားျပည္သူ က ယံုၾကည္မႈ ေလ်ာ့နည္းလာႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ သတင္းအမွားမ်ားျဖင့္ ပံုဖ်က္တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲ စနစ္အပါအ၀င္ က်င့္သံုးေနသည့္ ႏုိင္ငံေရးစနစ္မ်ားပါ ထိခိုက္ေလ်ာ့နည္းလာမည္ဆိုလွ်င္ ထိုအရာမ်ားအေပၚတြင္ အေျခခံၿပီး တည္ေဆာက္ထားသည့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္သည္လည္း ယိုင္နဲ႕လာႏုိင္ပါေၾကာင္း၊ တည္တံ့ရန္အတြက္လည္း အႏၱရာယ္ျဖစ္လာႏုိင္ပါေၾကာင္း။

တစ္ခိ်န္တည္းမွာ သတင္းအမွားမ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို၊ ႏုိင္ငံ၏တည္ၿငိမ္မႈကို ထိပါးေစ႐ံု သာမက သတင္းမီဒီယာသမားကိုယ္တိုင္ကိုလည္း ထိပါးႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ သတင္းေလာကထဲမွာ မမွန္ကန္ေသာ သတင္းမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနမည္ဆိုလွ်င္ အမ်ားျပည္သူ ၾကားလိုက္ရသည့္ သတင္းမွန္ သမွ်မွာ အမ်ားစုက မဟုတ္မမွန္ လုပ္ႀကံသည့္ သတင္းမ်ားျဖစ္သည္ဆိုလွ်င္ သတင္းမီဒီယာကို အမ်ားျပည္သူဘက္က အားကိုးယံုၾကည္မႈ ေလ်ာ့နည္းလာႏိုင္ပါေၾကာင္း၊ Times of Disinformation ေခတ္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား၏ ဒီမိုကေရစီစနစ္သည္ ထိခိုက္လာႏိုင္သကဲ့သို႔ Journalism ႏွင့္ Journalist မ်ားသည္လည္း ထိခိုက္လာႏိုင္သည္ကို ေျပာခ်င္ပါေၾကာင္း။

ယင္းအတြက္ ဘယ္လိုကာကြယ္တားဆီးၾကမလဲဆိုသည့္ အခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မီဒီယာသမားမ်ား ေလာကတြင္ သံုးသပ္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားရွိသည့္အတြက္ ဘယ္လိုတားဆီး ကာကြယ္မလဲဆုိသည့္ နည္းလမ္းမ်ား ရွိပါေၾကာင္း၊ တခ်ိဳ႕လည္းစတင္ ေဆာင္ရြက္ေနသည္ကိုျမင္ရပါေၾကာင္း၊ ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္သည့္နည္းလမ္းမ်ားမွာ ေစာေစာကေျပာသည့္ Post Truth အမွန္ကို လြန္သြားၿပီဆိုၿပီး အမွန္ကိုမ်က္ကြယ္ျပဳ သည့္ အေနအထားမွတစ္ဆင့္ သတင္းသမားမ်ားက သတင္းအမွားမ်ားကို ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိသည့္ အေနအထားကိုေရာက္သြားပါေၾကာင္း၊ ယင္းကို ကာကြယ္ရန္ သတင္းသမား မ်ားသည္ သတင္းအမွန္ျဖင့္ ျပန္လည္ေခ်ဖ်က္ၿပီး တားဆီးကာကြယ္ ရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ သတင္းအမွန္မ်ား၊ မိမိတို႔ ေရးသားျဖန္႔ေ၀သည့္သတင္းမ်ား အခ်က္အလက္မွန္ကန္ရန္ ဂ႐ုစိုက္ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါေၾကာင္း၊ ဒါသည္ အမွန္စင္စစ္ တြင္ သတင္းမီဒီယာသမား၏ မူလဘူတ အလုပ္ထဲမွာပါေသာ အဓိကအခ်က္ပင္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ပထမဆံုးကိုင္စြဲရသည့္ အဓိကအခ်က္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ သတင္းသမားသည္ အခ်က္အလက္အမွန္ကို ေပးမည္ဆုိသည္မွာ သတင္းသမား၏ ပထမဆံုးကိုင္စြဲ ရသည့္က်င့္၀တ္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ဒီက်င့္၀တ္ကို ၿမဲၿမဲၿမံၿမံ ထိန္းသိမ္းျခင္းအားျဖင့္ မိမိျဖန္႔ခ်ိမည့္ သတင္းအမွန္မ်ားကို အမ်ားျပည္သူကသိရွိၿပီး မည္သည့္သတင္းမီဒီယာမ်ားကို အားကိုးယံုၾကည္ရသည္ဟု ျဖစ္လာေအာင္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္သည့္ အလုပ္ကို လုပ္သင့္သည္ဟု ျမင္ပါေၾကာင္း။

ယင္းမွာ လုပ္ႀကံဖန္တီးသည့္ သတင္းအမွားမ်ားအား မည္သို႔မွားသည္ကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး အမ်ား သိေအာင္ ေၾကညာေပးသည့္အလုပ္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ သတင္းအမွားမ်ား ေပၚလာခ်ိန္တြင္ သတင္း အခ်က္အလက္ မွန္ကန္မႈရွိေအာင္ စိစစ္သည့္အလုပ္ကို လုပ္သည့္စာနယ္ဇင္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ေပၚေပါက္လာပါေၾကာင္း၊ သည္ကေန႔မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသတင္းမီဒီယာေကာင္စီက ယင္းအစီအစဥ္ကို စတင္ေဆာင္ရြက္ေနၿပီဟု သိရွိရပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သတင္းအမွားမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး သတင္းအမွန္ျဖင့္ ျပန္လည္ေခ်ဖ်က္မႈကိုလုပ္ေဆာင္မည့္အစုအဖြဲ႕မ်ား ရွိေနသည္ကိုလည္း ၾကားသိရ ပါေၾကာင္း၊ ယင္းအသင္းအဖြဲ႕မ်ားသည္ သတင္းအမွား တိုက္ဖ်က္ေရးႏွင့္ သတင္းအမွန္မ်ားကို အမ်ားျပည္သူထံ ျပန္႔ပြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ဟု ျမင္ပါ ေၾကာင္း။

ေနာက္တစ္ခုမွာ ယေန႔ကာလတြင္ တခ်ိဳ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက စတင္ေဆာင္ရြက္ ေနၿပီျဖစ္သည့္ Media and Information Literacy အမ်ားျပည္သူက သတင္းအမွား၊ သတင္းအတုအေယာင္၊သတင္းလိမ္ကို ေတြ႕လွ်င္ ဒါသည္ သတင္းအမွား၊ သတင္းအလိမ္အညာမ်ားျဖစ္သည္ကို သိသာေအာင္ စိစစ္သံုးသပ္ အကဲျဖတ္ ႏုိင္သည့္ အသိပညာ၊ အေတြ႔အႀကံဳရရွိေစမည့္ အသိပညာေပးေသာ အစီအစဥ္ျဖစ္ပါ ေၾကာင္း၊ Media Literacy ၊ Information Literacy ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္သည့္ ကိစၥျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယင္းကိစၥမ်ားကို သတင္းမီဒီယာသမားမ်ားက အဓိကဦးေဆာင္ၿပီး ေဆာင္ရြက္မည္ဆိုပါက မမွန္ကန္ေသာ သတင္းမ်ားျဖန္႔ခ်ိသည့္ကာလကို မွန္မွန္ကန္ကန္ အႏၱရာယ္ကင္းစြာ ျဖတ္ေက်ာ္ႏိုင္ မည္ဟု ျမင္ပါေၾကာင္း၊ ဒါ့အျပင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈမွာေရြးေကာက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပါေၾကာင္း။

ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သတင္းအခ်က္အလက္အမွန္မ်ားကို အမ်ားျပည္သူထံ ျပန္႔ပြားေအာင္ဆိုလွ်င္ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိစၥမ်ားတြင္ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲၾကမည့္ပါတီမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲကို ေစာင့္ၾကည့္ၾက မည့္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအတြက္ သမာသမတ္က်ေအာင္ လိုက္လံၾကပ္မတ္ ေဆာင္ရြက္ၾကမည့္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကလည္း သတင္းအခ်က္အလက္အမွန္မ်ား အမ်ားျပည္သူၾကားမွာ ျပန္႔ပြားႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ဟု ျမင္ပါေၾကာင္း၊ ယင္းအဖြဲ႕အစည္း မ်ားႏွင့္ သတင္းမီဒီယာမ်ားက ပူးတြဲၿပီး စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကမည္ဆိုလွ်င္ အေရးႀကီးသည့္ ၂၀၁၉ -၂၀၂၀ ခုႏွစ္ကာလကို ေအာင္ျမင္စြာ၊ မွန္ကန္စြာ၊ တရားမွ်တစြာျဖတ္သန္းႏုိင္မည္ဟု ယံုၾကည္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

ယင္းေနာက္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ၾကီး ဦးေအာင္လွထြန္းက အမွာစကား ေျပာၾကားရာတြင္ မိမိတို႔ႏုိင္ငံ၏ တစ္ေက်ာ့ျပန္ ဒီမုိကေရစီသည္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ အလြန္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၁ ရက္တြင္ စတင္ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ ကင္းကြာခဲ့သည္ မွာ ရာစုႏွစ္တစ္၀က္ေက်ာ္ ရွိပါေၾကာင္း၊ ထိုကာလအတြင္း ဒီမုိကေရစီမွ ေပါက္ဖြားလာသည့္ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္သည္ ၅ ႏွစ္ခန္႔ရွိၿပီ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မိမ္ိေလ့လာမိသေလာက္ ဘယ္ႏုိင္ငံမွာ မွ မ႑ိဳင္သံုးခုႏွင့္ မီဒီယာၾကားတြင္ ထိခိုက္ပြတ္ရွမႈ မကင္းပါေၾကာင္း၊ မ႑ိဳင္သံုးခုႏွင့္ မီဒီယာၾကား ပြတ္တိုက္မႈသည္ ႏုိင္ငံတုိင္းတြင္ ရွိပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ႏုိင္ငံသည္ ၇ ႏွစ္ ေက်ာ္ ၈ ႏွစ္ၾကားအရြယ္ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ ၅ ႏွစ္သားအရြယ္ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္တို႔အၾကား ပြတ္တုိက္မႈရွိသည္မွာ လံုး၀မဆန္း ပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔တြင္ အျခားစိန္ေခၚမႈမ်ား အမ်ားအျပားရွိပါေၾကာင္း၊ ႏွစ္ကာလမ်ားစြာ ေစာင့္ဆုိင္းေနသည့္ အင္မတန္ရႈပ္ေထြးေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ား အမ်ားႀကီးရွိပါေၾကာင္း။

တစ္ေက်ာ့ျပန္ဒီမုိကေရစီ ျပန္လည္ေပါက္ဖြားလာရန္အတြက္ သတင္းသမား တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ တတ္ႏုိင္သည့္ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္ခြင့္ရသည့္အတြက္ ဂုဏ္ယူပါေၾကာင္း၊ မီဒီယာႏွင့္ မ႑ိဳင္သံုးခုၾကား ပြတ္တုိက္မႈကို အသိအမွတ္ျပဳပါ ေၾကာင္း၊ ဧၿပီ ၃၀ ရက္က တတိယအႀကိမ္ မ႑ိဳင္ ေလးရပ္ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲကို က်င္းပခဲ့ပါေၾကာင္း၊ မ႑ိဳင္ ေလးခုအၾကားတြင္ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈရွိရန္ လိုအပ္ၿပီး နားလည္မႈရွိမွ ယံုၾကည္မႈရွိမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

မိမိတို႔၏ မိတ္ဖက္မ်ားျဖစ္သည့္ ယူနက္စကို၊ IMF တုိ႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး Myanmar Media Development Conference ဆိုၿပီး က်င္းပခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ထူးျခားခ်က္အေနျဖင့္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ က်င္းပျခင္းျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယင္းကိုဆက္လက္ၿပီး အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရန္လုိအပ္ပါေၾကာင္း၊ မိမိတို႔ မီဒီယာသမားမ်ား ပူးေပါင္းပါ၀င္ၿပီး ေရွ႕ဆံုးက ေဆာင္ရြက္ခဲ့သျဖင့္ ဒီမုိကေရစီသည္ ျပန္လည္ေပၚေပါက္ လာခဲ့ပါေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ မိမိတို႔၏ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးသည္ ေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့ေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ားထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ႀကီးမားပါေၾကာင္း၊ မိမိလက္လွမ္းမီသေလာက္ လူႀကီးသူမမ်ားကို ေမးျမန္းေလ့လာခဲ့ရာတြင္ တစ္ခါမွ် မိမိတို႔ ႏုိင္ငံသည္ ႏုိင္ငံတကာက အာရံုစူးစိုက္မႈကို ဒီေလာက္အထိ မရခဲ့ဖူးပါေၾကာင္း၊ မီဒီယာသမား ညီအစ္ကိုမ်ားကို ေမတၱာရပ္ခံခ်င္သည္မွာ မိမိတို႔အပါအ၀င္ အားလံုးက ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့၍ ဒီမုိကေရစီသည္ ေမြးဖြားလာခဲ့ပါေၾကာင္း၊ မညင္သာသည့္လမ္းကို ေလွ်ာက္ေနပါေၾကာင္း၊ ဒီ့ထက္မနိမ့္က်ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ေသြဖည္ေအာင္ မလုပ္ရန္ႏွင့္ မိမိတို႔ ဒီမုိကေရစီသည္ လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚတြင္ ရွိေနေစလိုပါေၾကာင္း၊ ယင္းကို ၀ိုင္း၀န္းပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သြားၾကပါဟု ေမတၱာရပ္ခံပါေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။

ထို႕ေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသတင္းမီဒီယာေကာင္စီဥကၠ႒ ဦးအုန္းႀကိဳင္ (ဟံသာ၀တီ - ဦးအုန္းႀကိဳင္ )၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦး၀င္းျမတို႔က အမွာစကား ေျပာၾကား ၾကသည္။ ယင္းေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အဂတိလိုက္စားမႈ တုိက္ဖ်က္ေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ၾကည္ထံမွ ေပးပို႔ေသာ သ၀ဏ္လႊာကို အဖြဲ႕၀င္ ဦးဟန္ၫြန္႔ (ဦးဟန္ၫြန္႔-ဥပေဒ)က ဖတ္ၾကား သည္။

ဆက္လက္၍ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ မစၥတာအန္တိုနီယိုဂူတာရက္ (Mr Antonio Guterres) ထံမွ ေပးပို႔သည့္ ကမၻာ့သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန႔ ဗီဒီယိုဖိုင္အား ျပသၿပီး ကုလသမဂၢ ပညာေရး၊ သိပံၸႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႕(UNESCO) ညႊန္ၾကားေရ းမွဴးခ်ဳပ္၏ သ၀ဏ္လႊာကိုယူနက္စကို ျမန္မာ႐ုံး ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ မစၥမင္ေဂ်ာင္ကင္ (Ms.Min Jeong Kim)က ဖတ္ၾကားသည္။

ထို႔ေနာက္ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး၊ ဒုတိယ၀န္ႀကီးတို႔သည္ တက္ေရာက္လာ ၾကသူမ်ားႏွင့္အတူ စုေပါင္းမွတ္တမ္းတင္ ဓါတ္ပံု႐ုိက္သည္။

မြန္းလြဲပိုင္းတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သတင္းစာဆရာအသင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ စာေရးဆရာအသင္း၊ ျမန္မာ ဂ်ာနယ္လစ္ကြန္ရက္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ စာနယ္ဇင္းသမဂၢ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ စာေရးဆရာမ်ားသမဂၢ၊ ႏုိင္ငံတကာ ျမန္မာသတင္းအဖဲြ႕၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကာတြန္းဆရာအသင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံပံုႏွိပ္ႏွင့္ ထုတ္ေ၀သူ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း၊ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီး သတင္းသမားမ်ား အဖြဲ႕၊ ျမန္မာသတင္းသမားမ်ား ကာကြယ္ေရးေကာ္မတီ၊ ျမန္မာသတင္းပညာသိပၸံ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ စာေပထုတ္ေ၀သူႏွင့္ ျဖန္႔ခ်ိသူမ်ား အသင္း၊ ျမန္မာ မီဒီယာဖြံ႕ၿဖိဳးေရးစင္တာတို႔မွ ကမၻာ့သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ ေန႔အတြက္ ေပးပို႔လာေသာ သ၀ဏ္လႊာမ်ားကို သက္ဆုိင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ဖတ္ၾကားၾကသည္။

ယေန႔ျပဳလုပ္သည့္ အခမ္းအနားတြင္ ကမာၻ႔သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေန႔ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းမီဒီယာ ေကာင္စီက ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ကုလသမဂၢ ပညာေရး၊ သိပၸံႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႕သည္ ကမၻာ့သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေန႔ကို ကမၻာတစ္၀န္းလံုးရွိ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၀၀ နီးပါး၌ က်င္းပလ်က္ရွိၿပီး အခမ္းအနားမ်ားတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား၌ မီဒီယာသမားမ်ား ႀကံဳေတြ႕ရသည့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားအျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ေပါင္းစည္းေရးအတြက္ သတင္းမီဒီယာမ်ားက ပူးေပါင္းပါ၀င္ ကူညီေထာက္ပ့ံမႈျပဳႏုိင္သည့္ အလားအလာမ်ားကို အဓိကေခါင္းစဥ္ အေနျဖင့္ သတ္မွတ္က်င္းပေၾကာင္း သိရသည္။

ကမၻာ့သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေန႔ ႏုိင္ငံတကာညီလာခံကို အီသီယိုးပီးယားႏုိင္ငံ အဒစ္အဘာဘာၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေၾကာင္း သိရသည္။

ယခုႏွစ္ ကမၻာ့သတင္းလြတ္လပ္ခြင္႔ေန႔ ၂၀၁၉ အခမ္းအနားေဆာင္ပုဒ္မွာ လုပ္ၾကံသတင္းေခတ္ အတြင္းမွ သတင္းအတတ္ ပညာႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား ေခါင္းစဥ္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

(သတင္းစဥ္)