ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ (၄၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀း ဖြင့္ပြဲ အခမ္းအနားသို႔ တက္ေရာက္

ဗီယင္က်န္း  ဇူလိုင္ ၂၄

(၄၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀းဖြင့္ပြဲ အခမ္းအနားကို လာအိုျပည္သူ႔ ဒီမုိကရက္တစ္ သမၼတႏိုင္ငံ ဗီယင္က်န္းၿမိဳ႕ရိွ Don Chan Palace Hotel ၌ ယေန႔ ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ နံနက္ ၈ နာရီခြဲတြင္ က်င္းပသည္။

အခမ္းအနားသို႔ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ အာဆီယံ ႏိုင္ငံမ်ားမွ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ား၊ ပါပူး၀ါးနယူးဂီနီ၊ တီေမာ လက္စ္ေတႏွင့္ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံတို႔မွ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား၊ အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္၊ အာဆီယံအဆင့္ျမင့္ အရာရိွႀကီးမ်ား၊ အာဆီယံဆိုင္ရာ အၿမဲတမ္း ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ အာဆီယံအစိုးရခ်င္းဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ဖိတ္ၾကား ထားသည့္ ဧည့္သည္ေတာ္မ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းျပည္ပ သတင္းမီဒီယာမ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္။

အခမ္းအနားတြင္ လာအိုႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Mr. Saleumxay Kommasith က ႀကိဳဆိုႏႈတ္ခြန္းဆက္စကား ေျပာၾကားၿပီး လာအိုႏိုင္ငံ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Mr. Thongloun SISOULITH က အဖြင့္အမွာစကား ေျပာၾကားသည္။

လာအိုႏိုင္ငံ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က အနာဂတ္အတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကမည့္ အာဆီယံ၏ စိတ္ဓာတ္ကို အေျခခံလ်က္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလက ဗီယင္က်န္းၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ အဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား၏ သီးသန္႔အစည္းအေ၀းႏွင့္ ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ အာဆီယံသဘာပတိ ၂၀၁၆ ၏ ရည္မွန္းခ်က္အျဖစ္ Turning Vision into Reality for a Dynamic ASEAN Community ဟူေသာရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ ဦးစားေပး အခ်က္ ရွစ္ခ်က္ကို လာအိုျပည္သူ႔ သမၼတႏိုင္ငံက အဆိုျပဳကမ္းလွမ္းခဲ့ပါေၾကာင္း။

 ထို႔အျပင္ IAI Work Plan III ႏွင့္ Master Plan for ASEAN Connectivity 2025 ဟူေသာ အေရးႀကီးသည့္ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ ႏွစ္ခုကိုလည္း အာဆီယံအသိုက္ အ၀န္း ရည္မွန္းခ်က္ ၂၀၂၅ ၏ အေရးႀကီးေသာ အစိတ္အပိုင္းမ်ားအျဖစ္ တည္ရွိေနရန္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေရြးခ်ယ္ခ်မွတ္လိမ္႔မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊

၄၉ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀းႏွင့္ ဆက္စပ္ အစည္းအေ၀းမ်ားတြင္  အာဆီယံအဖဲြ႕က အာဆီယံအသိုက္အ၀န္း ရည္မွန္းခ်က္ ၂၀၂၅ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနမႈ၊ ျပည္ပ မိတ္ဖက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ျမွင့္တင္မႈ အေပၚ အာရုံစိုက္လုပ္ေဆာင္ေနခ်ိန္ျဖစ္သည့္ အထူး အေရးႀကီးေသာ အခ်ိန္ကာလတြင္ က်င္းပလိုက္ေသာ အစည္းအေ၀းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ အခြင့္အလမ္းႏွင့္ စိန္ေခၚမႈ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးကို ေပးစြမ္းႏိုင္သည့္ ျမန္ဆန္ေသာ ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားကို ေဒသတြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာတုိ႔က ဆက္လက္ရင္ဆိုင္ေနရခ်ိန္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ပိုင္နက္အျငင္းပြားမႈ၊ အစြန္းေရာက္မႈႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္၊ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ၊ ဒုကၡသည္မ်ားျပႆနာ၊ တရားမ၀င္ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈ၊ လူေမွာင္ခိုကုန္ကူးမႈ ကဲ့သို႔ေသာ သမားရုိးက်ႏွင့္ သမားရိုးက် မဟုတ္ေသာ လုံၿခံဳေရးဆိုင္ရာ စိန္ေခၚမႈႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္း၊ ထို႔အျပင္ မၾကာေသးမီ က ျဖစ္ပြားသည့္ ဥေရာပသမဂၢမွ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံခဲြထြက္မႈ အပါအ၀င္ ကမၻာအႏွံ႔တြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ ျဖစ္ရပ္ အခ်ိဳ႕ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပိး မိမိတို႔ ေသခ်ာစြာ သေဘာေပါက္ နားလည္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ျပင္ပမိတ္ဖက္မ်ား အေနျဖင့္၂၀၁၆ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ အေစာပိုင္းတြင္ ဗီယင္က်န္းၿမိဳ႕၌ က်င္းပမည့္ ၂၈ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀း၊ ၂၉ ႀကိမ္ေျမာက္အာဆီယံ ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းႏွင့္ ဆက္စပ္အစည္းအေ၀းမ်ား ေအာင္ျမင္စြာက်င္းပႏိုင္ေရးအတြက္  ျပင္ဆင္ရန္ႏွင့္ ေဒသတြင္းႏွင့္ ကမၻာအရပ္ရပ္ရွိ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးႏွင့္ သာယာ၀ေျပာ ေရးျမွင့္တင္ရန္ ပြင့္လင္းၿပီး အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ၾကလိမ္႔မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ပါေၾကာင္း၊

နိဂံုးခ်ဳပ္အားျဖင့္ လြန္ခဲ့ေသာ ေလးဆယ့္ကိုးႏွစ္တာ ကာလအတြင္း အာဆီယံအဖြဲ႔ ရရွိခဲ့သည့္ သိသာ ထင္ရွားေသာ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားကို မိမိတို႔အားလံုးအသိ အမွတ္ျပဳသည္ ဟု ယံုၾကည္ပါေၾကာင္း၊ ထိုကာလ အတြင္း မိမိတို႔အေနျဖင့္ ကြဲျပားျခားနားေသာ အဖြဲ႔၀င္ ဆယ္ႏုိင္ငံပါ၀င္ေသာ အာာဆီယံ အသိုက္အ၀န္းအား ထူေထာင္္ခဲ့ျပီး အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံ အခ်င္းခ်င္းအၾကားတြင္ ထိေရာက္ေသာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကိုလည္း ေေဖၚေဆာင္ႏုိိင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ မိမိတို႔အေနျဖင့္ ျပင္ပမိတ္ဖက္မ်ားႏွင့္လည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျမွင့္တင္ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း။

ထို႔အျပင္ေဒသအတြင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာတြင္ အာဆီယံ၏ အခန္းက႑ ႏွင့္ပံုရိပ္ကို ျမွင့္တင္ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္းေအာင္ျမင္မႈမ်ားသည္ အာဆီယံ၏ ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ အေျခခံမူမ်ားကို မိမိတို႔ အၿမဲတေစ လိုက္လံက်င့္သုံးခဲ့သည့္အတြက္ ရရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထို႔အျပင္ ေဒသတြင္းရွိ အာဆီယံ၏ အခန္းက႑ကို ထိန္းသိမ္း ျမွင့္တင္ျခင္းျဖင့္ အာဆီယံအား ေဒသဆိုင္ရာႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ မူေဘာင္မ်ားအတြင္း ဆက္လက္ တည္ရွိရန္ အေထာက္အကူျပဳမည္ဟု ေျပာၾကား လုိေၾကာင္းျဖင့္ ေျပာၾကားသည္။   

ယင္းေနာက္ အခမ္းအနားသို႔ တက္ေရာက္လာၾကသည့္ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မ်ားႏွင့္ အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္တို႔သည္ လာအိုႏိုင္ငံ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္အတူ စုေပါင္း၍ မွတ္တမ္းတင္ ဓါတ္ပံုရိုက္သည္။

ထို႔ေနာက္ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ားႏွင့္ အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္တို႔အား လာအိုႏိုင္ငံ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ႏႈတ္ဆက္သည္။

(၄၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား မ်က္ႏွာစံုညီ အစည္းအေ၀းကို အမ်ိဳးသား ကြန္ဗင္းရွင္း ဗဟိုဌာန၌ ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ နံနက္ ၁၁ နာရီတြင္ က်င္းပရာ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ား၊ အာဆီယံအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ႏွင့္ အဖြဲ႕၀င္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္။

အစည္းအေ၀းတြင္ အာဆီယံအသိုက္အ၀န္း ေျမာ္မွန္းခ်က္ ၂၀၂၅ အား အေကာင္ အထည္ေဖာ္မႈႏွင့္ တိုးတက္မႈ၊ အထူးသျဖင့္ အာဆီယံႏိုင္ငံေရး၊ လုံၿခံဳေရး အသိုက္အ၀န္း အၿပီးသတ္စီမံကိန္း ၂၀၂၅ အား အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈတြင္ တိုးတက္မႈတို႕ကို ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကသည္။

ထို႕ျပင္ အာဆီယံ အစိုးရမ်ားအၾကား လူ႕အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ (AICHR) ၂၀၁၇ ၏ ဦးစားေပး အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို အတည္ျပဳခဲ့ၿပီး အေရွ႕ေတာင္အာရွ  ၌ ခ်စ္ၾကည္ေရးႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးစာခ်ဳပ္ (TAC) ၏ ႏွစ္ ၄၀ ေျမာက္ အခါသမယ အေပၚ အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား၏ ေၾကညာခ်က္ကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္။

အစည္းအေ၀းက ခ်ီလီ၊ အီဂ်စ္၊ အီရန္ႏွင့္ ေမာ္ရိုကို ႏိုင္ငံတို႕က TAC သုိ႕ ၀င္ေရာက္ေရး ေမတၱာ ရပ္ခံခ်က္ကုိလည္း သေဘာတူခဲ့သည္။

အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ားသည္ အာဆီယံ၏ ျပည္ပဆက္ဆံေရးကို တိုးျမွင့္ေရး ႏွင့္ အာဆီယံက ဦးေဆာင္ေသာ ယႏၱရားမ်ားအတြင္း အာဆီယံ၏ အဓိက က်မႈတို႕ကိုလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ၎အျပင္ ၀န္ႀကီးမ်ားသည္ အၾကမ္းဖက္၀ါဒ၊ လူကုန္ကူးမႈ၊ တရားမ၀င္ မူးယစ္ေဆး၀ါးေရာင္း၀ယ္မႈ၊ သဘာ၀ေဘး အႏၱရာယ္မ်ား၊ ပုံမွန္မဟုတ္ေသာ ကူးေျပာင္း၀င္ ေရာက္မႈႏွင့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း၊ ကုိရီးယားကၽြန္းဆြယ္ႏွင့္ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္တို႕၌ ျဖစ္ေပၚ တုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအား ရင္းႏွီးပြင့္လင္းၿပီး အျပဳသေဘာျဖင့္ အျမင္ခ်င္း ဖလွယ္ခဲ့ၾကသည္။

အာဆီယံႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား၏ သီးသန္႔ အစည္းအေ၀းကို ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ မြန္းလြဲ ၂ နာရီတြင္ က်င္းပရာ အာဆီယံေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရး ဆိုင္ရာျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈမ်ား၊ အာဆီယံ ျပင္ပ ဆက္ဆံေရးႏွင့္ ေဒသတြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ကိစၥရပ္မ်ားကို အျမင္ခ်င္း ဖလွယ္ေဆြးေႏြးၾကသည္။

ထို႔ေနာက္ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ (၇) ႀကိမ္ျမာက္ မဲေခါင္- ဂဂၤါ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရးဆိုင္ရာ အစည္းအေ၀းႏွင့္ (၆) ႀကိမ္ေျမာက္ မဲေခါင္ - ကိုရီးယား ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀းသို႔ တက္ေရာက္သည္။

(၇) ႀကိမ္ျမာက္ မဲေခါင္- ဂဂၤါ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးဆိုင္ရာ အစည္းအေ၀းတြင္  မဲေခါင္- ဂဂၤါ ခရီးသြား လာေရး၊ ပညာေရး၊ ပို႔ေဆာင္ေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈက႑မ်ား၌ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈျမွင့္တင္ေရးတို႔ကို ေဆြးေႏြးၾကသည္။

မဲေခါင္- ဂဂၤါ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္သည့္ ျမန္မာ-လာအို-ကေမၻာဒီယား-ထိုင္း-အိႏိၵယႏွင့္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံတို႔က ၂၀၀၀ ျပည္႔ႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၁၁ ရက္တြင္ လာအိုႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပသည့္ ပထမအႀကိမ္ မဲေခါင္- ဂဂၤါ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ၀န္ႀကီးအဆင့္ အစည္းအေ၀းတြင္ စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

(၆) ႀကိမ္ေျမာက္ မဲေခါင္ - ကိုရီးယားသမၼတႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀းတြင္ မဲေခါင္- ကိုရီးယားသမၼတႏို္င္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ၏ ျဖစ္ေပၚ တုိးတက္မႈ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ အနာဂါတ္ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ အစီအစဥ္မ်ားကို ေဆြးေႏြးၾကသည္။