ပၪၥမအႀကိမ္ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးမွသည္ ေရႊေရာင္ အနာဂတ္ဆီသုိ႔

ရာမည(ေၾကးမံု)

''ဂ်ီအမ္အက္စ္ေဒသတြင္ အားလုံး ပါဝင္ခံစားႏုိင္ၿပီး ေရရွည္တည္တံ့သည့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ ရရွိေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း'' ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္ျဖင့္ ပၪၥမအႀကိမ္ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးကို ဒီဇင္ဘာ ၂ဝ ရက္က ထိုင္းႏိုင္ငံ ဗန္ေကာက္ၿမိဳ႕ရွိ ရွန္ဂရီလာ ဟိုတယ္ ၌ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပႏိုင္ခဲ့သည္။

အဆိုပါ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးကို အဖြဲ႕ဝင္ ေျခာက္ႏိုင္ငံအၾကား သံုးႏွစ္လွ်င္တစ္ႀကိမ္ ႏုိင္ငံအကၡရာ စဥ္အလိုက္ က်င္းပခဲ့ရာ ပထမအႀကိမ္ ထိပ္သီးအစည္း အေဝးကို ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္တြင္ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံ၊ ဒုတိယအႀကိမ္ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးကို ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္တြင္ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔ သမၼတႏိုင္ငံ၊ တတိယအႀကိမ္ ထိပ္သီး အစည္း အေဝးကို ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္တြင္ လာအိုႏိုင္ငံ၊ စတုတၴအႀကိမ္ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးကို ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ယခုပၪၥမအႀကိမ္ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးကို ၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံတုိ႔က အိမ္ရွင္အျဖစ္ က်င္းပႏိုင္ခဲ့ၾကၿပီး ဆ႒မအႀကိမ္ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးကို ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ၌ က်င္းပမည္ျဖစ္သည္။

ပၪၥမအႀကိမ္ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးသုိ႔ ကြၽန္ေတာ္သည္ သတင္းသမားတစ္ဦး အေနျဖင့္ တက္ေရာက္ခြင့္ ရရွိခဲ့ပါသည္။

ဂ်ီအမ္အက္စ္ထိပ္သီး အစည္းအေဝးမစတင္မီ တစ္ရက္အလို ဒီဇင္ဘာ ၁၉ ရက္ နံနက္ပိုင္းႏွင့္ မြန္းလြဲ ပိုင္းတို႔တြင္ အစည္းအေဝး က်င္းပမည့္ ရွန္ဂရီလာ ဟိုတယ္၌ပင္ ဂ်ီအမ္အက္စ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဖိုရမ္၊ လူငယ္ဖိုရမ္၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သူမ်ားဆိုင္ရာ စားပြဲဝုိင္း ေဆြးေႏြးပြဲ၊ စီးပြားေရးဖိုရမ္ အစရွိသည္တို႔ကို က်င္းပခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ညပိုင္းတြင္ ပၪၥမအႀကိမ္ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အထိမ္းအမွတ္ ဓာတ္ပံုျပပြဲကို ျပဳလုပ္ရာ အဆိုပါျပပြဲတြင္ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ ႏိုင္ငံမ်ားမွ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ မွတ္တမ္းဓာတ္ပံုမ်ားကို ခင္းက်င္းျပသထားသည္။

ဒီဇင္ဘာ ၂ဝ ရက္ နံနက္ပိုင္းတြင္ ပၪၥမအႀကိမ္ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မ်က္ႏွာ စံုညီ အစည္းအေဝးကို က်င္းပခဲ့ၿပီး မဟာမဲေခါင္ ေဒသခြဲႏိုင္ငံမ်ားမွ ႏိုင္ငံ အႀကီးအကဲမ်ားႏွင့္ အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ဘဏ္ဥကၠ႒တို႔က မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားၾကကာ တာဝန္ရွိသူ တစ္ဦးက Regional Investment Framework (RIF) အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္သည့္ အစီအစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရွင္းလင္းတင္ျပခဲ့သည္။

RIF အစီအစဥ္တြင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈဆိုင္ရာ က႑ႀကီး ၁ဝ ခုပါရွိၿပီး ယင္းတြင္ အစီအစဥ္ေပါင္း ၂၁၅ ခု ပါဝင္ေၾကာင္း၊ ယင္းအစီအစဥ္မ်ားအနက္ စီမံကိန္း ၁၂၃ ခုမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ က႑မ်ားျဖစ္ၿပီး ရန္ပံုေငြ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၅၁ ဒသမ ၂၈ ဘီလီယံ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံရန္ လ်ာထားေၾကာင္း၊ က်န္ရွိသည့္ စီမံကိန္း ၉၂ ခု အတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂၂၂ သန္း သံုးစြဲရန္ လ်ာထားၿပီး ယင္းတို႔မွာ နည္းပညာ လုပ္ငန္းက႑မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ယင္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ တ႐ုတ္အစုိးရကလည္း မဲေခါင္ေဒသခြဲ ႏုိင္ငံမ်ားအား ေခ်းေငြႏွင့္ေထာက္ပံ့ေငြ မ်ားစြာ ေပးမည္ဟု တ႐ုတ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထုိ႔ျပင္ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ ႏုိင္ငံမ်ားသည္ လာမည့္ ၁ဝ ႏွစ္အတြင္း တစ္ႏုိင္ငံႏွင့္တစ္ႏုိင္ငံ ခ်ိတ္ဆက္ႏုိင္ေရး အဓိက ရည္ရြယ္ေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၃ဝ ဘီလီယံသုံးစြဲရန္ သေဘာတူညီခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရသည္။

ထုိ႔အျပင္ အျခားေသာဖိုရမ္မ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ဖြ႕ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈ လုပ္ငန္းတူေဆာင္ရြက္သူမ်ားက သက္ဆိုင္ရာ က႑အလိုက္ ရွင္းလင္းတင္ျပခဲ့ၾကသည္။ စီးပြားေရးဖိုရမ္ဥကၠ႒ ဦးဝင္းေအာင္က ဖိုရမ္၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ရွင္းလင္းတင္ျပၿပီး ဥကၠ႒တာဝန္လႊဲေျပာင္းျခင္းဆိုင္ရာ အထိမ္းအမွတ္အလံကို ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံမွ တာဝန္ရွိသူ တစ္ဦးထံ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ခဲ့သည္။

၎ေနာက္ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ စီးပြားေရးပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ ထိပ္သီး သီးသန္႔အစည္းအေဝးကို ဆက္လက္ က်င္းပခဲ့သည္။ ယင္းမွ နယ္စပ္ေဒသ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ (Special Border Economic Zone-SBEZ) မ်ားကို စီးပြားေရး စႀကႍလမ္းမ်ားတြင္ ထူေထာင္ရန္၊ ေဒသတြင္း ကုန္းလမ္းႏွင့္ ေရလမ္းဆက္သြယ္မႈ အေျခခံအေဆာက္အအံုမ်ား တိုးျမႇင့္တည္ေဆာက္ရန္၊ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ကုန္သြယ္ရာတြင္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း မ်ား ပိုမိုလြယ္ကူ ရွင္းလင္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္၊ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ ထုတ္လုပ္မႈကို တိုးျမႇင့္ရန္ႏွင့္ အဖြဲ႕ဝင္ ႏုိင္ငံမ်ားအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ လိုအပ္ေသာအရင္းအျမစ္မ်ားကုိ ေဖာ္ထုတ္ စုစည္းအသံုးခ်ႏိုင္ရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕ အစည္းမ်ားကလည္း ပိုမိုကူညီရန္၊ ပုဂၢလိကက႑ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ျမႇင့္တင္ရန္၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ သဘာဝေဘး အႏၲရာယ္မ်ားကို စနစ္တက်စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္ေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ဟူေသာ လာမည့္ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း မဲေခါင္ေဒသခြဲႏိုင္ငံမ်ား ေဆာင္ရြက္သင့္သည့္ အခ်က္ ခုနစ္ခ်က္ကို အဆိုျပဳခဲ့ၿပီး ပူးတြဲ ေၾကညာခ်က္ကိုလည္း အတည္ျပဳ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၾကသည္။

အဆိုပါပူးတြဲ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္တြင္ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ ႏိုင္ငံမ်ား၌ အားလံုး ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈႏွင့္ ေရရွည္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရန္ ကတိကဝတ္ျပဳေၾကာင္း၊ ေဒသဆိုင္ရာႏွင့္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ အေျခအေနႏွင့္အညီ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေစေရးကို အေလးေပး ေဆြးေႏြးၿပီး အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ား လက္ရွိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေသာ အာဆီယံ စီးပြားေရး အသိုက္အဝန္း (ACE) မူလစီမံကိန္း၏ အစီအစဥ္ အမ်ားအျပားႏွင့္အတူ အာဆီယံစီးပြားေရး အသိုက္အဝန္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေရးဆီသို႔ ဦးတည္ကာ တိုးတက္မႈ ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚေစေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းလ်က္ရွိေၾကာင္း၊ အာဆီယံ ႏွင့္ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔ သမၼတႏိုင္ငံအၾကား လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ ထူေထာင္ျခင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအား မဟာမဲေခါင္ ေဒသခြဲအတြင္း စီးပြားေရးႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အခြင့္အလမ္းမ်ား ပိုမုိ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည့္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ရရွိမႈ၊ ေဒသတြင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ ရရွိလာသည့္ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားတြင္ အာရွ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဘဏ္(ADB)၏ အခန္း က႑အေရးပါမႈ၊ ဆ႒မအႀကိမ္ေျမာက္ ဂ်ီအမ္အက္စ္ ထိပ္သီးအစည္းကို ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ၌ က်င္းပရန္ သေဘာတူညီေၾကာင္း အစရွိသည့္ အေၾကာင္းျခင္းရာမ်ား ပါဝင္ သည္။

ပၪၥမအႀကိမ္ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ စီးပြားေရးပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးတြင္ အေျခခံ အေဆာက္အအံုဆိုင္ရာ ဆက္သြယ္ယွက္ႏႊယ္မႈ၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ စြမ္းအင္၊ သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ နည္းပညာ၊ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈ လြယ္ကူ ေခ်ာေမြ႕ေရး၊ စီးပြားေရးစႀကႍဖိုရမ္၊ လယ္ယာ စိုက္ပ်ဳိးေရး၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ လူ႔စြမ္းအားအရင္းအျမစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး စသည္တို႔ကို က႑အလိုက္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈဆိုင္ရာမ်ားကို အဓိကထား အေလးေပး ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲ ႏိုင္ငံမ်ား စီးပြားေရးပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ အစီအစဥ္ကို ၁၉၉၂ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ရာ တတိယဆယ္စုႏွစ္သို႔ ဝင္ေရာက္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေက်ာ္လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ား အတြင္းရရွိခဲ့သည့္ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားမွသည္ ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝသည့္ ေဒသခြဲ ျဖစ္ေရး ဆက္လက္ ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ၾကမည္ျဖစ္သည္။

စတုတၴအႀကိမ္ အစည္းအေဝးတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ဆက္သြယ္ေရးက႑တြင္ ဂ်ီအမ္အက္စ္ ႏိုင္ငံမ်ား အၾကား သတင္းအခ်က္အလက္ အျမန္ဆက္ေၾကာင္း တည္ေဆာက္မႈႏွင့္ အသံုးခ်မႈ အရွိန္တိုးျမႇင့္ေရးအတြက္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရးဆိုင္ရာ နားလည္မႈ စာခြၽန္လႊာႏွင့္ မဲေခါင္ေဒသခြဲ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရးတြင္ လူဦးေရ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာမႈေၾကာင့္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ကူးစက္ႏိုင္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးတြင္ ပူးတြဲ လုပ္ေဆာင္ရန္ နားလည္မႈ စာခြၽန္လႊာတို႔ကို လက္မွတ္ ေရးထိုးႏိုင္ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး က႑တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္မွ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္အထိ ေဆာင္ရြက္မည့္ မဲေခါင္ေဒသခြဲအတြင္း ပင္မ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အစီအစဥ္ႏွင့္ ဇီဝမ်ိဳးစံုမ်ိဳးကြဲ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး စႀကႍေဆာင္ရြက္မႈ အဆင့္-၂ ကို လည္းေကာင္း၊ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္မွ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္အထိ ေဆာင္ရြက္မည့္ ပင္မလယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရး ေထာက္ပံ့မႈအစီအစဥ္ အဆင့္-၂ ကိုလည္းေကာင္း၊ ခရီးသြား လုပ္ငန္းက႑တြင္ မဟာဗ်ဴဟာကို ျပန္လည္ စူးစိုက္ေဆာင္ရြက္ေရးႏွင့္ လမ္းျပေျမပံု (၂ဝ၁၁-၂ဝ၁၅) ကို လည္းေကာင္း အတည္ျပဳႏုိင္ခဲ့သည္။

ကေမၻာဒီးယား၊ တ႐ုတ္၊ လာအို၊ ျမန္မာ၊ ထိုင္းႏွင့္ ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံတို႔သည္ မဟာမဲေခါင္ေဒသခြဲအတြင္း သဘာဝအရင္းအျမစ္ၾကြယ္ဝေသာ ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ေပါင္းစည္းဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကရာ အျပန္အလွန္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမ်ား ရရွိခဲ့သည္။ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး၊ စြမ္းအင္၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး၊ ကုန္သြယ္မႈလြယ္ကူ ေခ်ာေမြ႕ေစေရး၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းတို႔တြင္ တိုးတက္မႈရလဒ္မ်ား ျဖစ္ထြန္းခဲ့သည္။

အဆုိပါျဖစ္ထြန္းမႈမ်ားႏွင့္အညီ ေဒသခြဲႏိုင္ငံမ်ားအခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္နားလည္မႈ၊ ခ်စ္ၾကည္ေလးစားမႈတို႔ျဖင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္မႈေၾကာင့္ မဲေခါင္ေဒသခြဲ၏ ေရွ႕အနာဂတ္ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ားကို ပိုမိုရွင္သန္ခိုင္မာ လာေစ ၿပီး မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ား အတြက္လည္း ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရသည့္ အေျခခံေကာင္းမ်ားရရွိႏိုင္သည့္အျပင္ ေဒသခြဲတြင္ ေရရွည္တည္တံ့ေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ား ရရွိျခင္းအားျဖင့္ သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္မ်ားကို ရင္ဆိုင္ခုခံႏိုင္မည္ ျဖစ္ၿပီး စားနပ္ရိကၡာႏွင့္ စြမ္းအင္အက်ပ္အတည္းမ်ား အပါအဝင္ စိန္ေခၚမႈေျမာက္ျမားစြာကို ႀကံ့ႀကံ့ခံႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္မိပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အနာဂတ္ကာလအတြက္ ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ မဟာဗ်ဴဟာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈသည္ မဲေခါင္ ေဒသခြဲကို စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ေရရွည္တည္တံ့သည့္ ေဒသခြဲမွသည္ ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝသည့္ ေဒသခြဲအျဖစ္ ေပၚ ထြန္းလာမည္ဟု ယုံၾကည္ေမွ်ာ္လင့္လ်က္...။