ကူးစက္ျမန္ အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါ သတိေပးႏႈိးေဆာ္ခ်က္

•          အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါသည္ ကူးစက္ျမန္ေရာဂါတစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ကုသရန္ခက္ခဲသည့္အျပင္ ေရာဂါ ျပန္႔ပြားမႈအား ထိန္းခ်ဳပ္ ရန္ ခက္ခဲေသာ ေရာဂါျဖစ္ပါသည္။

•          ယခုအခါ အာဖရိကအေနာက္ပိုင္းေဒသရွိ Guinea, Liberia, Nigeria,  Sierra Leone, Senegal, Mali, DR Congo ႏိုင္ငံ မ်ားႏွင့္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕ (ဥပမာ-အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ စပိန္ႏိုင္ငံ)တို႔ တြင္ ေရာဂါကူး စက္ ျဖစ္ပြားေနၿပီး ေရာဂါျဖစ္ပြား သူမ်ား၏ (၅၀)မွ(၉၀)ရာခိုင္ႏႈန္း ခန္႔ အသက္ဆုံး႐ႈံး ႏိုင္ပါသည္။

•   ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕မွ ကူးစက္ျမန္အီဘိုလာ ဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါအား ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္  ျပည္သူ႕ က်န္းမာေရး ျပႆနာတစ္ရပ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္၍ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းႏွင့္ ယင္းကပ္ေရာဂါသည္ ကာလအတန္ၾကာ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနမည္ဟု ခန္႔မွန္းရေၾကာင္း ႏႈိးေဆာ္ထားရွိပါသည္။

အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါကူးစက္ႏိုင္ေသာနည္းလမ္းမ်ား

• အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါသည္  ေရာဂါပိုးရွိေသာ လူ(သို႔မဟုတ္)တိရစၧာန္၏ တံေတြး၊ ေသြး၊ ခႏၶာကိုယ္ မွ ထြက္ေသာ အရည္တို႔ႏွင့္ တိုက္႐ိုက္ထိေတြ႕ကိုင္တြယ္ျခင္း၊

•    လူနာ၏ေသြးႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္မွ အရည္မ်ား ထိေတြ႕ထားေသာ အရာဝတၱဳမ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕ကိုင္တြယ္ ျခင္းတို႔မွ ကူးစက္ႏိုင္သည္။

•    အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါသည္ ေလ၊ ေရ၊ အစားအစာတို႔မွ တစ္ဆင့္ မကူးစက္ႏိုင္ပါ။

• ယခုအခ်ိန္အထိ အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါကို ကာကြယ္ကုသရန္ ေဆးမရွိေသးပါ။ ေရာဂါ မျဖစ္ပြားရန္ ကာကြယ္ရန္ အေရးႀကီးပါသည္။

•    ေရာဂါပိုးရွိေသာ လူနာႏွင့္ တိရစၧာန္တို႔၏ တံေတြး၊ ေသြး စေသာ ခႏၶာကိုယ္ အရည္မ်ားအား ကိုင္တြယ္ ထိေတြ႕သူမ်ားတြင္ အဓိကေရာဂါ ကူးစက္ႏိုင္ေျခရွိသျဖင့္ ကာကြယ္သည့္ နည္းလမ္း မ်ားကို တိက်စြာလိုက္နာ ေဆာင္႐ြက္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။

အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါသံသယလကၡဏာမ်ား

အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါ ကူးစက္ျဖစ္ပြားေနေသာ ႏိုင္ငံမ်ား (အထူးသျဖင့္  အေနာက္အာဖရိက ႏိုင္ငံမ်ား)သို႔ သြားေရာက္ခဲ့သူမ်ား (သို႔မဟုတ္)ႏိုင္ငံတကာ ခရီးသြားသူမ်ား၊ ကူးစက္ျမန္အီဘိုလာ ေရာဂါလူနာအား တိုက္႐ိုက္ ျပဳစုကုသထိေတြ႕ ကိုင္တြယ္ခဲ့ သူမ်ား၊ ေရာဂါရွိေသာ ေတာ႐ိုင္းတိရစၧာန္မ်ားအား ထိေတြ႕ ကိုင္တြယ္ သူမ်ားတြင္-

•          ဖ်ားျခင္း၊ အားအင္ခ်ည့္နဲ႔ျခင္း၊ ႂကြက္သားႏွင့္ အဆစ္အျမစ္မ်ား နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ ျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းနာျခင္း၊ အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း၊ အစာမ်ိဳရခက္ျခင္း၊ အသက္႐ႉရခက္ျခင္း၊ ႀကိဳ႕ထိုးျခင္း၊ အန္ျခင္း၊ အရည္ဝမ္းသြားျခင္း၊ ဗိုက္နာျခင္း၊

•အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ပိုးသည္ အသည္းႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္မ်ား ပ်က္စီးႏိုင္သျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္း ႏွင့္ အျပင္ေသြးယိုထြက္မႈ ရွိျခင္းေၾကာင့္ အသက္အႏၲရာယ္ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။

အီဘိုလာေရာဂါ ကူးစက္မႈ မရွိေစေရး ကာကြယ္ရန္ နည္းလမ္းမ်ား

၁။         တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးကို အထူးဂ႐ုျပဳပါ။

၂။         လက္ကိုေရႏွင့္ဆပ္ျပာျဖင့္ မၾကာခဏ ေဆးေၾကာပါ။

၃။         ေရာဂါပိုးရွိသူ၏ ေသြးႏွင့္ ၎ခႏၶာကိုယ္မွ ထြက္ေသာ အရည္မ်ားအား ထိိေတြ႕ကိုင္တြယ္ျခင္း မျပဳရ။

၄။         ေရာဂါပိုးရွိေသာ လူ၊ တိရစၧာန္တို႔၏ ေသြးႏွင့္ ၎ခႏၶာကိုယ္မွ ထြက္ေသာ အရည္မ်ားရွိ ႏိုင္သည့္ အရာ ဝတၱဳပစၥည္း (ခုံမ်ား၊ စားပြဲမ်ား၊ အိပ္ရာ၊ ေလွကား လက္ရန္း၊ နံရံစသည္)တို႔အား ထိေတြ႕ကိုင္တြယ္ျခင္း မျပဳရ။

၅။ အထူးသျဖင့္ လြန္ခဲ့ေသာ(၁)လအတြင္း အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါ ကူးစက္ျဖစ္ပြားေသာ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြားေရာက္ခဲ့ သူမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာခရီးသြားသူမ်ားတြင္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ သံသယလကၡဏာမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာပါက က်န္းမာေရးဌာနသို႔ ခ်က္ခ်င္း သတင္းပို႔ ေဆးကုသ မႈခံယူပါ။

ဖ်ားျခင္း၊ အားအင္ခ်ည့္နဲ႔ျခင္း၊ ႂကြက္သားႏွင့္ အဆစ္အျမစ္မ်ား နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းနာျခင္း၊ အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း၊ အစာမ်ိဳရခက္ျခင္း၊ အသက္႐ႉ ရခက္ျခင္း၊ ႀကိဳ႕ထိုးျခင္း၊ အန္ျခင္း၊ အရည္ဝမ္းသြားျခင္း၊ ဗိုက္နာျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းႏွင့္အျပင္ ေသြးယို ထြက္မႈရွိျခင္း။

၆။         အထက္ပါ သံသယလကၡဏာျဖစ္ပြားသူမ်ား ေတြ႕ရွိပါက နီးစပ္ရာ က်န္းမာေရးဌာနသို႔ ခ်က္ခ်င္း သတင္းပို႔ပါ။

၇။  ႏိုင္ငံျခားသို႔ ခရီးသြားေရာက္ရန္ အစီအစဥ္ရွိပါက ေရာဂါျဖစ္ပြား ကူးစက္ေနသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြားေရာက္ျခင္း ကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။

၈။  ေရာဂါျဖစ္ပြားကူးစက္လ်က္ရွိေသာ ႏိုင္ငံမ်ားမွ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ျပန္လည္ ဝင္ေရာက္လာသူမ်ား အေနျဖင့္ က်န္းမာေရး ဌာနမ်ားသို႔ ဆက္သြယ္သတင္းေပးပို႔၍ ေရာဂါကာကြယ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အႀကံ ဥာဏ္ရယူေဆာင္႐ြက္ပါ။

၉။   က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ားအေနျဖင့္ အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါလူနာမ်ား ကာကြယ္ကုသရာတြင္ ကိုယ္ခႏၶာ ကာကြယ္ေရးဝတ္စုံႏွင့္ ပစၥည္းမ်ား ျပည့္စုံစြာ စနစ္တက် ဝတ္ဆင္၍ လုပ္ငန္းေဆာင္ ႐ြက္ရမည္။ ျပည့္စုံေသာ ကိုယ္ခႏၶာကာကြယ္ေရးဝတ္စုံႏွင့္ ပစၥည္းမ်ား ဝတ္ဆင္ျခင္းမျပဳဘဲ လူနာအား ထိေတြ႕ ကိုင္တြယ္ျခင္းမျပဳရပါ။

က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ အီဘိုလာဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါႀကိဳတင္ကာကြယ္ ကုသထိန္းခ်ဳပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို စနစ္တက် ေဆာင္႐ြက္ လ်က္ရွိသည့္အတြက္ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန၏ သတိေပး ႏႈိးေဆာ္ခ်က္မ်ားကို တိက်စြာ လိုက္နာေဆာင္႐ြက္ပါ။

က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန